Türk Tabipleri Birliği`nin (TTB) "Savaş ve Sağlık Raporu" Irak`ta savaşın etkilerinin özellikle kadınlar ve çocuklar üzerinde ağırlıklı olarak görüldüğünü ortaya koydu.

TTB Halk Sağlığı Kolu Irak Savaşı`nın ikinci yıldönümü nedeniyle savaşın özellikle çocuklar üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla "Savaş ve Sağlık" başlıklı raporu hazırladı.

Raporu TTB İkinci Başkanı Dr. Metin Bakkalcı ile TTB Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Kolu (ODSH) üyesi Dr. Harun Balcıoğlu açıkladı.

Bakkalcı, savaşın hekimlerin varlık nedenini ortadan kaldırdığını belirterek, ``Hekimler ve sağlık çalışanları barış için vardır. TTB barıştan yanadır. Savaş sadece içinde bulunanları değil, diğer dünya vatandaşlarını da etkiler`` dedi.

Rapor hakkında bilgi veren Balcıoğlu, savaşın doğrudan ve dolaylı etkileri bulunduğuna dikkat çekti. Balcıoğlu, son dönemde savaşların arttığını belirterek, bunun nedeni olarak da küreselleşmeyi gösterdi.

Rapora göre, 1990 yılından bu yana meydana gelen çatışmalarda 2 milyon çocuğun öldürüldü, 4-5 milyon çocuk ciddi yaralanmaya maruz kaldı ve sakatlandı. Yine bu çatışmalarda çocukların 12 milyonu evsiz kalırken, 1 milyonu ailesini yitirdi, 5 milyonu ise mülteci kamplarına gönderildi, yaklaşık 10 milyonu da psikolojik travmaya uğradı. Son yıllarda savaş ve savaş sonrası dönemde ırza geçme ve cinsel şiddet sıklığının arttığına dikkat çekilen raporda, ``Sistematik tecavüz günümüz savaşlarında sivilleri sindirmek, yerinden etmek, direncini kırmak için de kullanılan bir savaş taktiği ve stratejisi haline gelmiştir`` denildi.

Dünyada, 78 ülkede 200-215 milyon kara mayının bulunduğu ve her yıl mayınların yüzde 80`inin sivil, üçte biri çocuk olmak üzere 20-25 bin kişinin ölümü ya da yaralanmasına neden olduğu kaydedildi. Rapora göre, mayın yaralanmalarının sadece yüzde 10`u sağlık hizmetine ulaşabiliyor, 300 binden fazla insan ise mayın yaralarıyla yaşamını sürdürüyor.

Savaş, çocukların beslenme durumu ile sağlık hizmetlerine ulaşımını da engelliyor. Dünyadaki çocuk ölümlerinin dörtte üçü yenidoğan dönemindeki sorunlar ve tedavi edilebilir bulaşıcı hastalıklar nedeniyle meydana geliyor. Bu ölümlerin yaklaşık yarısı beslenme yetersizliğinden veya düşük kiloluluktan kaynaklanıyor. Raporda, ``Savaş ve ambargonun Irak halkının sağlığı üzerinde damga vuran en önemli etkisi önlenebilir hastalıklar olmuştur. Beslenme yetersizliklerinin, enfeksiyon hastalıklarının ve sağlık hizmetlerindeki krizin birleşimi ana ölümlerinde, 5 yaş altı çocuk ve bebek ölümlerinde 2 kattan fazla bir artışa neden olmuştur`` denildi.

Körfez Savaşı`nın ardından ambargonun da etkisiyle Irak`ta eğitim, ekonomi ve doğumda beklenen yaşam süresinde ``tam bir çöküş`` yaşandığı bildirilen raporda, ``İnsani Gelişim İndeksi bakımından 1990`da 130 ülke arasında 50. sırada yer alan Irak, 2000`de 174 ülke arasında 126. sıraya düşmüştür`` denildi.

Raporda, 2003 saldırısından bu yana yaklaşık 100 bin sivil Iraklı`nın yaşamını yitirdiği ve 1 milyon kişinin yaralandığı, şiddet nedeniyle ölümlerin 58 kat arttığı bildirildi. Raporda savaştan yaralı olarak kurtulan 100 binlerce insanın ileriki dönemde çok ciddi bedensel ve ruhsal engellerle yaşamına devam edeceği kaydedildi.

Irak`ta savaşa bağlı büyük bir çevre felaketinin yaşandığı bildirilen raporda, ``Bu ülkenin su kaynakları, toprağı, havası uzun yıllar temizlenemeyecek ölçüde kirletilmiş durumdadır`` denildi. Savaş sırasında ABD`nin sadece radyoaktif açıdan kirletilmiş savaş hurdaları bırakmadığı, toz şeklinde yayılan radyoaktif kirliliğin Irak topraklarını etkilediği kaydedilen raporda, Türkiye`nin de doğrudan savaşın içinde olmamakla birlikte, savaş atıkları ve hurda nedeniyle risk altında olduğuna dikkat çekildi.

Raporda yer alan bazı veriler şöyle:

``.20. yy`da 191 milyon kişi çatışmalarda öldü.

.Her saat 35 kişi silahlı çatışmalarda yaşamını yitiriyor.

.Son 10 yılda 2 milyon çocuk savaş nedeniyle hayatını kaybetti.

.4-5 milyon çocuk son 10 yılda yine savaşlar nedeniyle ciddi şekilde yaralandı.

.5 milyon çocuk mülteci kampına gönderildi.

.12 milyon çocuk evini, 1 milyon çocuk ise ailesini kaybetti.

.Ruanda`da 8 yaşından büyük her kıza tecavüz edildi.

Bosna`da 10-25 bin kadın tecavüze uğradı.