TÜPRAŞ'ın satışı durduruldu

TÜPRAŞ`taki yüzde 67.76 oranındai kamu payının Efremov-Zorlu Ortaklığına satışıyla ilgili İhale Komisyonu Kararının iptali ve yürürlüğünün durdurulmasıyla ilgili olarak açılan davada Ankara 10`uncu İdare Mahkemesi İhale Komisyonu kararının yürürlüğünü durdururken, ihalenin açıkça hukuka aykırı ve uygulanması durumunda giderilmesi güç zararlara yol açabileceğini bildirdi.

Ankara 10`uncu İdare Mahkemesi`nin 21 Mayıs 2004 tarihinde oy birliği ile aldığı kararda, TÜPRAŞ`ın sermayesindeki kamu payının blok olarak satış yöntemiyle özelleştirilmesi için yapılan ihaleye ilişkin koşulların Özelleştirme Yasası hükümleri çerçevesinde Özelleştirme İdaresi tarafından hazırlanan İhale Şartnamesi ile belirlendiği ve şartnamede ``tekliflerin süresiz ve şartsız olacağı, şartnameye uygun olmayan tekliflerin değerlendirilmeye alınmayacağı`` kuralı bulunduğu ifade edildi.

Buna rağmen, Efremov`un 24 Ekim 2004 tarihli teklif mektubunda, ihaleyi kazanmaları halinde sözleşmenin imzalanacağı tarihte 600 milyon doların peşin olarak yatırılacağını kabul ettiği, ancak bu fiyatı tespit ederken, ``karın ihale şartnamesinde öngörülen şekilde dağıtılmasından sonra Tüpraş`ın hisse satış sözleşmesinin tamamlanma tarihinde nakitsiz ve borçsuz satın alınacağı ve Taslak Petrol Piyasası Kanunu`nun Bakanlar Kurulu tarafından TBMM`ye sunulduğu şekilde yasalaşacağı`` şeklinde koşullar sıralandığı belirtildi.

Kararda, şartnameye uymayan veya başka şartlar taşıyan teklif mektuplarının kabul edilmeyeceğinin şartnamede açıkça düzenlendiği hatırlatılarak şöyle denildi:

``Dava konusu olayda ise Efremov Kautschuk GMBH şirketine ait teklif mektubu, adı geçen şirket tarafından belirlenmiş varsayımların gerçekleşmesine bağlı olarak verildiğinden İhale Şartnamesi Hükümlerine ayktırı olduğu halde değerlendirmeye alındığı, pazarlık görüşmelerine geçildiği ve bu aykırılığın adı geçen şirket ile pazarlık görüşmelerine başlandıktan sonra düzenlenen 19.11.2003 günlü Görüşme Tutanağında belirtildiği üzere, teklif mektubunda yer alan varsayımların mahiyeti İhale Komisyonu tarafından yeniden sorulmak ve adı geçen şirket tarafından teklifini kayıtsız ve şartsız verdiğine ilişkin olarak sonradan bir taahhütname alınmak suretiyle giderilmeye ve baştan itibaren İhale Şartnamesine aykırı olan bu teklif mektubuna hukuki geçerlilik kazandırılmaya çalışıldığı da anlaşılmaktadır.``

Mahkeme, söz konusu durumun Özelleştirme Yasası`nda belirtilen ilkelere ve İhale Şartnamesi`nin 5 ve 6`nci maddesi hükümlerine aykırı bulunduğunu bildirdi.

Özelleştirme Yasası`nın ihalelerin açık artırma yoluyla sonuçlandırılıp sonuçlandırılamayacağı konusunda İhale Komisyonu`na yetki verdiği ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı kaydedilen kararda, idarenin tüm eylem ve işlemlerinde kamu yararını ve işlemin gereklerini gözeterek işlem tesis etmesi gerektiğinin tartışılamayacağı vurgulandı.

Pazarlık Usulü ile yapılacak Tüpraş ihalesine, kapalı zarf içerisinde teklif alınarak başlandığı, pazarlık görüşmeleri sonucunda ihaleye katılan Anadolu Ortak Girişim Grubu ile Efremov şirketi tarafından verilen tekliflerin revize edildiği ve 13 Ocak 2004 tarihli nihai pazarlık görüşmesinin de kapalı zarf içerisinde nihai teklif alınarak sonuçlandırıldığı hatırlatılan kararda şu gerekçelere yer verildi:

``Tüpraş ihalesine katılan şirketler ile yapılan pazarlık görüşmelerinde özelleştirilecek kamu varlığının en yüksek bedel ile satışını sağlamak amacıyla söz konusu ihalenin pazarlık görüşmesine devam eden teklif sahipleriyle açık artırma yoluna gidilerek yapılması mümkün iken, nihai teklif almak suretiyle sonuçlandırıldığı ve idarenin özelleştirme işlemlerinde kamu kaynaklarının en verimli biçimde kullanılması ilkesi gözetilmeksizin işlem tesis edildiği anlaşıldığından, dava konusu İhale Komisyonu Kararı bu yönüyle kamu yararına ve hukuka aykırıdır.``

Kararda İhale Komisyonu Kararının eksik ve ihale işlemlerindeki açıklık ilkesinden yoksun olduğu belirtilerek, ``Kaldı ki kamu varlıklarının özelleştirilmesine uilişkin ihalelerde, kamu yararını gerçekleştirebilmek amacıyla gerekli rekabet ortamının sağlanması da esastır. TÜPRAŞ`taki yüzde 65.76 oranındaki kamu payının blok olarak satışına ilmişkin ihaleye yalnızca iki teklif sahibinin katıldığı dikkate alınacak olursa gerekli rekabet ortamını sağlayacak çoğunluğun olmadığı da görülecektir`` denildi.

Ankara 10`uncu İdare Mahkemesi, Rekabet Kurulu`nun oy çokluğu ile aldığı ve TÜPRAŞ`ın özelleştirme yoluyla devredilmesine izin veren kararınının, karşı oy yazılarında da ihalenin esasına ilişkin bir çok eksikliğin ortaya konulduğu vurgulandı.

ÖİB İTİRAZ EDECEK

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Tüpraş’ın özelleştirilme süreci ile ilgili olarak alınan yürütmeyi durdurma kararına itiraz edileceğini açıkladı.

ÖİB’den yapılan yazılı açıklamada, Tüpraş’daki yüzde 65.67 oranındaki kamu hissesinin özelleştirilmesine ilişkin İhale Komisyonu kararının iptali istemiyle Ankara 10. İdare Mahkemesi’nde açılan davada ilgili mahkemenin 21 Mayıs 2004 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı verdiği hatırlatıldı.

 Mahkemenin bu itirazı 15 gün içinde sonuçlandırmasının gerektiğini belirten ÖİB yetkilileri, dolayısıyla TÜPRAŞ’ın 28 Mayıs 2004 olarak açıklanan son devir tarihinin bir hafta kayabileceğine işaret ediyor.

Mahkeme kararlarının bu tür tarihlerde süreci kestiğini hatırlatan yetkililer, dolayısıyla yeni bir süre uzatımına ihtiyaç duyulmayacağını kaydettiler. 

 Aynı zamanda, Bölge İdare Mahkemesi’nin itirazın sonuçlandırılması için gerekli olan 15 günlük süreyi tümüyle kullanmayabileceği de ifade ediliyor.

ZORLU GRUBU: KARAR SAYGILIYIZ

Zorlu Holding Mali Koordinatörü Cem Bodur yaptığı yazılı açıklamada, TÜPRAŞ’ın özelleştirilmesine talip olurken amaçlarının, ülke ekonomisine değer katmak ve dünya ile rekabet edebilen bir kurum yaratmak olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

 “Tüpraş ile ilgili bu inanç ve kararlılığımızda bir değişiklik olmamıştır. Edindiğimiz bilgilere göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararın iptali yönünde gerekli girişimleri başlatacaktır. Konunun en kısa sürede, ülke yararına çözüme kavuşacağına inanıyoruz.”