Tüpte 'korsan' hortladı

Denetimler, otogazın tüpgaz olarak kullanılmasını önleyemedi. Fiyat farkı, kaçak dolumu teşvik ediyor.

Mutfak tüpüne otogaz doldurulabilmesi için yardımcı bir parça kullanılıyor. Tüpün başına detantör yerleştiriliyor, ona bağlanan hortumun diğer ucuna ise arabalara takılan dolum ağzı monte ediliyor.

Daha önce bu yöntemle yapılan dolum Zaman gazetesinde 21 Ocak 2008 tarihinde, "15 YTL için faciaya davetiye" başlığıyla duyurulmuştu. Haberden sonra denetimler artınca, LPG istasyonları dolum yapmaktan vazgeçti. Ev ve işyerlerinde tüpgaz yerine otogaz kullanmayı tercih edenler, bunun üzerine farklı bir yol buldu. Daha önce kullandıkları sistemin aynısını arabaya monte ettiler.

Pahalı benzinden bıkan vatandaş, çareyi aracına gaz tankı taktırmakta bulurken, LPG'li sistemler, lüks arabalara bile yayılmaya başladı. Bu konuda ilginç ve tehlikeli bir gelişme daha yaşanıyor. Fiyatı 52 liraya kadar çıkan 12 kilogramlık mutfak tüpü, yaklaşık 32 lira daha ucuza geldiği için otogazla dolduruluyor. Yasağa ve tehlikesine rağmen uygulama giderek yayılıyor.

Mutfak tüpüne otogaz dolduranlar, LPG'ye dönüştürülen araçlardaki sistemi kullanıyor. Tüpgaz için araca ikinci bir sistem monte ediliyor. 50 liraya kurulan yeni sistemde, bagajın içinde bir hortum ve ucunda detantör bulunuyor. Hortumun diğer ucuna, metal bir boruyla arabanın altına uzatılarak dolum ağzı takılıyor. Gaz almaya gidenler önce tüpü bagaja yerleştirip detantörü onun ağzına takıyor. İstasyona yanaşarak deponun doldurulması talimatı veriyor. İstasyon görevlisi, araçtaki LPG tankını doldurduğunu zannederken aslında mutfaktaki tüpü doldurmuş oluyor.

Uzmanlar, LPG ile mutfak tüplerinin, faciaya davetiye çıkardığını belirterek, bu tüplerin mutlaka kontrolden geçmesi gerektiğini savunuyor.

Aracına söz konusu sistemi kurduran emekli P.A., LPG istasyonunda 20 liraya doldurduğu tüpü bir aydan fazla kullandığını belirtiyor. Mutfak tüpüne LPG dolduracak sistemi aracına 50 liraya kurduğunu kaydeden P.A., komşularının da bazen tüplerini kendisine vererek doldurduğunu anlattı.

P.A., "Arabaya üç dört tüp alarak doluma gittiğim zamanlar oluyor. İstasyona gitmeden önce tüpü, aracın deposunda sisteme takıyorum. İstasyondan ayrıldıktan sonra dolan tüpü söküp yerine boş olanını takıyorum. Dikkat çekmemek için bu defa başka istasyona giderek tüpü dolduruyorum." diye konuştu.

Otogaz ile tüpgaz arasında ortaya çıkan 32 liralık fiyat farkı, vergi oranlarından kaynaklanmıyor. Özel Tüketim Vergisi'nde oran otogaz aleyhine olmasına rağmen dolum maliyetleri ve üretici firmaların kâr marjını yüksek tutması, mutfak tüpünün fiyatını artırıyor. LPG istasyonlarında 20 liraya doldurulan 12 kilogramlık mutfak tüpü, İzmir'de 52 liraya satılıyor. Bu tüplerdeki gazla LPG gazı arasındaki tek fark, soğuk ve sıcak havalarda akışkanlığı düzenleyen propan ve bütan gazlarının karışımı. Uzmanların verdiği bilgiye göre gazın, belli bir basınçla mutfak tüpünün içinde olması gerekiyor. LPG istasyonlarında yapılan dolumda oluşabilecek basınç farkının tehlike oluşturabileceği, tüplerin kontrolden geçmemesinin de riski arttırdığı kaydediliyor. İlgili kanun, LPG ile mutfak tüpü dolumu yapana ve yaptırana 8'er bin lira para cezası öngörüyor. Bu sebeple dolum için gecenin geç saatleri tercih ediliyor.