Türkiye, tarihinin en büyük ekonomik kararlarından birisini alarak Yeni Türk Lirası’nı piyasaya çıkardı. Ancak Türk halkı, unuttuğu kuruşlu günlere alışamadı.

Alışverişlerde kuruş kullanımının bir türlü istenildiği oranda gerçekleşmediği gözlendi. Esnaf günde bir ya da iki kez kuruşla karşılaşırken, bazı vatandaşlar daha hiç kuruş görmedi.

Merkez Bankası’nın tahmini tutmadı

Yeni Türk Lirası operasyonunun başında Merkez Bankası, Kurban Bayramı’nın ocak ayı içerisinde olmasının eski TL-yeni YTL değişiminde büyük hızlanma sağlayacağını düşünüyordu. Çünkü, her bayram öncesinde Türkiye’nin para hacmi yüzde 40 oranında artıyor ve bayram sonrasında yeniden eski seviyesine iniyordu.

Yani, piyasaya YTL verilecek, bayramdan sonra da eski TL olarak piyasadan çekilecekti. Merkez Bankası böylece YTL’nin piyasadaki paranın yüzde 80’i seviyesine çıkmasını bekliyordu. Ancak beklenen olmadı. 19 ocak itibariyle piyasadaki YTL oranı sadece yüzde 36.3’de kaldı.

Merkez Bankası’nın umudu maaş ödemeleri

Şimdi Merkez Bankası umudunu maaş ödemelerine bağladı. Bankanın tahminlerine göre 1 şubattaki maaş ödemeleriyle YTL oranı yüzde 50’ye, 15 şubattaki maaş ödemeleriyle de yüzde 80-90’a çıkacak.

Bankalar hala eski liralarla ödeme yapıyor

YTL’nin piyasaya hızlı giriş yapamamasının en önemli nedeni, bankaların hala eski lirayla ödeme yapmaya devam etmesi. Oysa ilk planlamada bankaların eski liraları alıp yeni lirayla ödeme yapacakları böylece piyasadan sürekli olarak eski lira çekilip yeni lira verileceği öngörülmüştü. Bugünkü durumda ise banka şubeleri bir yana, ATM’lerde bile eski lirayla ödeme yapılmaya devam ediliyor.

Kuruşlar piyasaya hemen yayılamadı

Yeni lira operasyonunda ençok aksayan taraf ise kuruşların piyasaya yayılamaması oldu. Güçlü bir para biriminin en temel özelliği olan küçük para birimlerinin yaygın kullanımına Türkiye’de bir türlü geçilemedi.

Darphane Genel Müdürlüğü 1 milyar 200 milyon adet olarak öngörülen madeni para basımının 800 milyon adedini hazırladı. Fakat ne halk ne de esnaf kuruş talep edip kullanmadığı için kuruşlar kasalarda yeralamadı. bir çok esnaf daha kuruşu görmedi bile.