Türk resminin büyük ustası Nuri İyem (90) İstanbul’da yaşamını yitirdi.

İyem, "Resimlerimde galiba hep o yüzü aradım" diyerek Anadolu kadınını, siyah, iri gözlü, kalın dudaklı ve hüzünlü figürlerle tuvale taşıdı. Resim yapamadığı zaman "nefes alamadığını" söyleyen İyem, 2 bin 185’i sertifikalı 6 bine yakın resme imza attı.

CHP İstanbul Milletvekili Bülent Tanla’nın kayınpederi olan Nuri İyem, yaşamını 1944’te ressam Nasip İyem’le birleştirdi.

İstanbul’da 1915 yılında doğan ve sanat yaşamına 1930’larda portre ve otoportrelerle başlayan İyem, 1940’larda tüm dünyada büyük ilgi gören soyut anlatımın etkisinde kalarak soyut resimler yaptı. 1965’lerde yeniden portreye dönen İyem, çocukluğundan kalma imajları tuvale taşıdı.

Bazen, sıtma nöbetlerinde başında bekleyen ablasının sevimli yüzü, sıcak endişeli bakışlar, soyutla somutun buluştuğu figürler, ayrıntıdan bütüne, bütünden ayrıntıya uzanarak toplum yaşamını bir bakışa sığdırdı.

İyem’in figürlerinde vurgulanan göz, kalın dudak gibi her parça ayrı bir öyküyü anlattı. Usta ressam kendi imgesel sözlüğünü oluşturdu.

İyem’in resimleri, 2001’de ’’Dünden Yarına Nuri İyem’’ adlı sergiyle bir araya getirildi.

Evin Sanat Galerisi’nin organizasyonunda TÜYAP’ta düzenlenen sergiyle ilk kez bir ressam için arşiv oluşturuldu. Bu sergide usta ressamın 1435 eseri bir araya getirildi.

Yaradılış mucizesi

Usta edebiyatçımız Ahmet Hamdi Tanpınar , dostluğuyla İyem’in ilk çalışmalarına tanıklık etti. Tanpınar, İyem’i, ’’yaradılış mucizesi’’ olarak tanımladı.

Tanpınar’ın dostu için düştüğü not ise şöyle: "’Ne ideoloji, ne de mücerret düşünce, onda gözün o büyük zevk pınarını kurutmamış. Belki de bütün bunlara asıl şahsiyeti mani. Onda ideolog veya filozof, tecritçi düşünce adamı ressamı öldürmüyor."

Ecevit’in gözüyle İyem

Eski başbakanlardan Bülent Ecevit , Türk resminin böyük ustasının yaratımını şu sözlerle değerlendirmişti:

"İnsan, yalnızlık çerçevesinde bir boşluk duymalıdır ki yaratmak zorunda kalsın. Sanıyorum Nuri İyem’inki böyle bir yalnızlık."