Dünya genelinde yapılan bir araştırma Türkiye`nin ekonomik özgürlükler alanında sınıfta kaldığını ortaya koydu. Türkiye, 123 ülke arasında yapılan araştırmada 100`üncü sırada yer aldı. Ekonomik göstergelerde özgürlük açısından iyi sayılabilecek düzeyde notlar verilen Türkiye`nin özgürlük notunu aşağı çeken faktörler olarak ise bürokratik engeller, yargı bağımsızlığı, mahkemelerin tarafsızlığı ve telif haklarının korunamaması ön plana çıktı.

Merkezi Washington`da bulunan ve serbest piyasa ve kamu politikları konusunda araştırma yapan Cato Enstitüsü, düzenli olarak yayınladığı ``Dünyanın Ekonomik Özgürlüğü: 2004`` raporunu açıkladı. 123 ülke arasında yapılan araştırma, Türkiye`nin ekonomisini özgürleştirmede diğer ülkelerin gerisinde kaldığını ortaya koydu. Ülke ekonomilerine 10 üzerinden notların verildiği araştırmada Hong Kong ekonomisi 8.7 puanla ilk sırada yer aldı. Singapur`un 8.6`yla ikinci sırada yer aldığı araştırmada, üçüncülüğü ise 8.2 puanla İsviçre, İngiltere ve Amerika ekonomileri paylaştı.

Türkiye ise 2002 yılı verileri esas alınarak yapılan 2004 ekonomik özgürlükler sıralamasında 5.5 puan alarak, Madagaskar ve Malawi ile birlikte 100`üncü sırada yer aldı. Türkiye ekonomisi 1975 yılı verileriyle yapılan sıralamada 4 puanla 65`inci, 1990 verileriyle 4.8 puanla 84`üncü, 2000 verileriyle yapılan sıramada ise 5.8 puanla 85`inci sırada yer almıştı. 2001 yılı verileriyle yapılan 2003 yılı sıralamasında ekonomik özgürlükler anlamında 5.3 puanla 106`ncı sıraya gerileyen Türkiye ekonomisi 2002 verileriyle bu yıl yapılan sıralamada ise 100`üncü oldu.

Zimbabve 3.4, Myanmar ise 2.5 puanla ekonomomisi en katı ülkeler olarak belirlendi.

Türkiye ekonomisi devletin ağırlığı açısından değerlendirmeye alınan 123 ülke içerisinde 28`inci, hukuki yapı ve telif haklarının güvenliği konusunda 82`nci, paraya erişim konusunda ise 119`uncu sırada yer aldı. Uluslararası ticaret özgürlüğü konusunda 66, kredi işgücü ve iş dünyasıyla ilgili düzenlemeler konusunda ise 106`ncı sırada yer aldı.

EN BÜYÜK ÖZGÜRLÜK DÖVİZ TUTMADA

Türkiye ekonomisindeki en büyük özgürlük alanının yabancı para tutmada yaşandığı belirlendi. Türkiye, insanların döviz tutabilme özgürlüğü açısından 10 üzerinden 10 aldı. Döviz kurunun serbest piyasada belirlendiği Türkiye`de resmi döviz kuruyla kara borsadaki kur arasındaki farkın da ortadan kalktığı belirlendi.

Türkiye ihracat ve ithalata uyguladığı vergi oranları açısından tam özgürlüğe yaklaştı. Türkiye`nin 1975 yılında 10 üzerinden 0.5 puan aldığı bu alandaki notunu 9.7`ye çıkardı. Hükümetin kamuya yönelik transferleri ve sübvansiyonları da yüksek düzeyde bulunuyor. Türkiye, 2002 yılında bu alanda 9.4 puan aldı.

Türkiye ekonomisine kamu tüketimine ilişkin olarak 10 üzerinden 6.6, kamu şirketleri ve yatırımlar, vergi oranları, gelir vergisi oranı ve çalışanlara yönelik gelir vergisi ve prim oranları açısından 6 puan verildi. Yargı bağımsızlığı konusunda 4.5 puan, mahkemelerin tarafsızlığı konusunda 3.5, telif haklarının korunması 3 ve askerlerin müdahalesi konusunda 5 puan verildi.

Kredi işgücü ve iş dünyasıyla ilgili düzenlemeler konusunda da Türkiye`ye 5 puan, özel banka sahipliği konusunda ise 6.1 verildi. Yabancı bankaların Türkiye`de rekabet edebililirliği konusunda ise 10 üzerinden 6 verildi.

İş dünyasına ilişkin düzenlemeler kapsamında Türkiye 4.6 puan alırken, yeni kurulan şirketlere yönelik bürokratik engeller konusunda da katı konumda bulunuyor. Türkiye`nin bu konuda aldığı puan ise 2.5 düzeyinde bulunuyor.

Türkiye`de yabancı sermayeye erişim konusunda ise nispeten daha iyi bir düzeyde bulunduğu belirtiliyor. Bu konuda Türkiye`nin notu 10 üzerinden 7.6 seviyesinde bulunurken, yabancı sermaye işlemlerindeki sınırlamalar ise 2.5 puanla katı bir düzeyde gerçekleşiyor.