ATO`nun son raporu Türkiye`nin AB`ye göre ``sivil toplum örgütü yoksulu`` olduğunu ortaya koydu. Avrupa ülkelerinde milyonlarla ifade edilen dernek sayısı, Türkiye`de 80 bin 757 düzeyinde bulunuyor. Fransa ve Almanya`da her 40, Türkiye`de ise 866 kişiye bir dernek düşüyor.

Türkiye`de 14 bini cami yaptırma ve kuran kursu derneğine karşılık, sadece bir opera, 11 bale, 38 tiyatro derneği bulunuyor.

Ankara Ticaret Odası`nın (ATO) hazırladığı rapor, Türkiye`nin AB`ye göre ``sivil toplum örgütü yoksulu`` olduğunu ortaya koydu.

ATO`nun ``AB Kapısında Sivil Toplum Dosyası`` raporu, Avrupa Birliği`nin ilerleme raporunda yer alan ``sivil toplum güçlendirilmeli`` tespitinin haklılığını doğruladı. Türkiye`deki sivil toplum örgütlerini mercek altına alan rapora göre; Türkiye`de 80 bin 757 dernek faaliyet gösteriyor, her 866 kişiye bir dernek düşüyor.

Sivil toplum örgütü sayısının bazı AB ülkeleri ve ABD ile karşılaştırıldığı raporda, Almanya`da 2 milyon 100 bin, Fransa`da 1 milyon 470 bin dernek bulunduğuna işaret edildi. Rapora göre Fransa ve Almanya`da her 40 kişiye 1 dernek düşüyor. Her 10 Fransız`dan 4`ün en az bir derneğin faaliyetine katılıyor. ABD`deki dernek sayısı ise 1 milyon 200 bine ulaşıyor.

BİRÇOK DERNEK MEYHANE, LOKANTA GİBİ

Raporda, sivil toplum kuruluşlarının istihdama katkısı da incelendi. ABD`de yaklaşık 7 milyon, Almanya`da 1 milyon, Fransa`da 800 bin, Japonya`da ise 1.4 milyon kişinin sivil toplum kuruluşlarında istihdam edildiği bildirildi.

Türkiye`de 38`i kamu yararlı dernek, 4915 vakıf, 58 bin 414 kooperatif, 14 kamu kuruluşu niteliğinde meslek kuruluşu bulunduğu belirtilen raporda, toplam sayının 80 bini aşmasına karşın bunun, Türkiye`nin demokraside iyi bir noktaya geldiğini göstermediği belirtildi.

Raporda, derneklere ilişkin su ifadeler dikkat çekti:

``Çünkü bunların pek çoğu yasadaki boşluklardan yararlanıp, dernek adıyla meyhane, lokanta olarak faaliyet gösteriyor. Bir bölümü de sadece tabelası olan içi boş dernek, bir bölümü ise üye sayısı kurucular ve onların samimi arkadaşlarından ibaret.``

``EN AZ 300 BİN DERNEK OLMALI``

Rapor, nüfusa oranlandığında Türkiye`de en az 300 bin sivil toplum örgütü olması gerektiği vurgulandı. Türkiye`de bugüne kadar 166 bin 245 dernek kurulduğu, bunlardan 30 bin 962`isinin mahkeme kararı ve 23 bin 330`unun da genel kurulları tarafından fesh edildiği, 206`sının ise mahkemece kapatıldığı anlatıldı.

ÇOĞU İSTANBUL`DA

Türkiye`de en fazla dernek 13 bin 670`le İstanbul`da bulunuyor. Bu ili 6 bin 986 ile Ankara, 4 bin 29`la İzmir, 2 bin 965`le Bursa ve 2 bin 224`le Konya izliyor. Hakkari 66, Kilis 81, Tunceli 87, Şırnak 91 ve Bayburt 104`le en az dernek bulunan illerin başında geliyor.

15 BİN OKUL, 14 BİN CAMİ DERNEĞİ

Derneklerin faaliyet alanına ilişkin ise şu bilgiler dikkat çekti:

``Birinci sırada hemşehri, emekli, esnaf, işçi, işveren, memur, mezun, muhtarlar, kadın yardımlaşma dernekleri adı altında faaliyet gösteren 20 bin 51 yardımlaşma derneği bulunuyor. Bunu 15 bin 583 adetle okul, 14 bin 403 adet ile cami yaptırma ve kuran kursu dernekleri izliyor. Yine Türkiye`de faaliyet gösteren 9 bin 881 spor derneği var.``

Raporda kamu binalarını ``yaptırma`` ve ``yaşatma`` adı altında 1215 derneğin faaliyet gösterdiği bildirilirken, sadece 1 opera, 11 bale, 10 heykel, 18 resim, 18 sinema, 38 tiyatro bulunduğuna işaret edildi. ayrıca 248 folklor, 303 müzik derneğinin yaşam mücadelesi verdiğine dikkat çekildi.

Türkiye`de 979 işadamı, 662 esnaf, 435 memur, 319 işçi, 372 muhtar, 431 kadın, 487`de emekli, 199 askeri amaçlı, 863 ziraat ve 7 bin 990 hemşehri yardımlaşma derneği bulunuyor.

GENELEVİ GELİŞTİRME DERNEĞİ BİLE VAR

Deve ve Deve Güreşlerini Sevenler Derneği, Tayland-Hint-Brezilya Japon Horuzunu Koruma ve Yaşatma Derneği, Profesyonel Posta Güvericini Uçuranlar Derneği, Taklacı Kuşları sevenler Derneği, Bir Yudum Şarap Derneği, Genelevi Geliştirme ve Güzelleştirme Derneği, Kokoreççiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Yıkımcılar ve Enkazcılar Derneği, Üniversiteye Alınmayan Öğrenciler Derneği gibi ilginç dernekler de bulunuyor.

SORUNLAR

Rapora göre, sivil toplum kuruluşlarının ortak problemlerinin başında kurumsallaşamama, profesyonelleşememe ve kaynak sorunu geliyor, Türk sivil toplum kuruluşların AB fonlarından yararlanmıyor.

Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, Türkiye`de sivil toplum konusunda kafaların karışık olduğunu, sivil toplum örgütüne üye olmakla yasa dışı örgütlere üye olmanın birbirine karıştırıldığını belirtirken, ``Türk halkı örgütlenmekten korkuyor. Sivil örgütler de sivri sinek muamelesi görüyor`` dedi.