Bu yıl, Dünya Okuma Yazma Günü için UNESCO tarafından belirlenen tema ’okur yazarlık ve toplumsal cinsiyet’. UNESCO verilerine göre dünyada 860 milyon kişi okuma yazma bilmiyor ve bunların 500 milyonunu kadınlar oluşturuyor.

Bu nedenle, 2005 yılı içinde tüm ülkelerin eğitim alanındaki cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yapması bekleniyor.

Türkiye’de 7 milyon kişi

Okumaz yazmazlığın büyük sorun oluşturduğu Türkiye’de, AÇEV’in raporuna göre 7 milyonu aşkın okumaz yazmaz bulunuyor. Kadın nüfusunun yaklaşık yüzde 20’si okumaz yazmaz durumda.

Ülkemizde okumaz yazmazların çoğunluğunu kadınlar oluştururken, 2000 nüfus sayımına göre, 29 milyon 613 bin 798 olan kadın nüfusunun 5 milyon 732 bin 525’i okuma yazma bilmiyor.

Buna bağlı olarak, daha sonraki öğretim aşamalarında da kadınlar daha az yer alıyor. Türkiye’deki üniversite mezunu kadınların sayısı 1 milyon 161 bin 235. Bu da toplam kadın nüfusunun yüzde 5.4’ünün üniversiteye gidebildiğini gösteriyor.

Okumaz yazmazlığın sosyal etkileri

Okumaz yazmazlığın kadınlar üzerinde çeşitli toplumsal etkileri de bulunuyor. Bu kadınlar aile planlaması ve kadın sağlığı konusundaki servisleri kullanamıyor ve koruyucu sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor. Bu nedenle de bebek ölümleri artıyor.

Dünyadaki bebek ölümlerini engellemede kadınların okur yazarlık oranını yüzde 1 artırmak, doktor sayısını yüzde 1 artırmaktan üç kat daha etkili. Zira kadınların eğitim düzeyi arttıkça çocuk ölümleri azalıyor.

Okumaz yazmaz kadınlar ayrıca, ’özgüven eksikliği’ duyuyor. Başkalarına bağımlı olarak yaşayan bu kişiler, bilgi kaynaklarına ulaşmakta zorluk çekiyor ve bu nedenle sosyal yaşama katılacak becerileri kolayca gösteremiyor.