Uyanık parakendeci iş başında

Perakende kazık

Sebze-meyve fiyatlarındaki fahiş artışın altında perakendecinin uyanıklığı yatıyor. Esnaf halden 1 YTL'ye aldığı ürünü vatandaşa 4 YTL'ye satıyor ve yüzde 300'lük 'tatlı kârı' cebine koyuyor.

Marketlerle manavların sebze ve meyvedeki oyununu ortaya çıktı. Yaz aylarında küresel ısınma bahanesiyle fiyatları yükselten perakendeci esnaf, kış mevsimi gelince de aynı senaryoyu uygulamaya koydu. Perakendeciler halden 1 YTL'ye aldıkları ürünleri vatandaşa 4 YTL'ye satıyor ve bu şekilde yüzde 300'e varan bir 'tatlı kâr' elde ediyor.

Tarladaki fiyat 20-25 kuruş
İstanbul Meyve Sebze Tüccar ve Komisyoncuları Derneği (İMESKOM) Başkanı Burhan Er, fiyatlardaki sorunun tamamen esnaftan kaynaklandığını söyledi. Dernek olarak kendilerinin en fazla yüzde 6-8 komisyon aldıklarını anlatan Er, "Tarladan çıkış fiyatı 20-25 YKr olan ürünler, sofralara fahiş fiyatla ulaşıyor. Bunun zararını da vatandaş görüyor" dedi.

Tarladan sofraya kazık

Sebze-meyve fiyatları, halden soframıza gelene kadar yüzde 300 oranında artıyor.

Zaman zaman sebze meyvenin tarlalarda çürüdüğü ya da yok pahasına satıldığı yönünde haberler duyuyoruz. Buna rağmen sebze-meyve genellikle sofralarımıza çok yüksek fiyatlarla ulaşıyor. Fiyatların pahalı olmasının sorumlusu olarak haller gösterilirken, komisyoncular da perakendecileri suçluyor. Hesaplarının kayıtlı olduğunu ve her gün açıklandığını belirten komisyoncular, "Çıkış fiyatımız belli. Ama tezgaha konulduğunda kim ne tutturursa o fiyata satıyor" diyor. Hal çıkış fiyatlarına göre çarşı-pazardaki satışlarda yaklaşık yüzde 300'e varan kârlar göze çarpıyor.

'Yüzde 8'i geçemeyiz'
Sorularımızı cevaplandıran İMESKOM (İstanbul Meyve Sebze Komisyoncuları Derneği) Başkanı Burhan Er, asıl sorunun halden çıktıktan sonra yaşandığını belirtiyor. Burhan Er, "Bizim üreticiden aldığımız fiyata koyacağımız komisyon en fazla yüzde 6-8'dir. Bunun üzerine çıkmamız mümkün değil. Peki hal böyleyken neden ürünler sofralarımıza yüzde 300 daha pahalı olarak geliyor, asıl bunun sebebine bakmak lazım" diyor. Burhan Er, halden çıktıktan sonra fiyat denetiminin kalmadığının altını çizerek bu aşamayı şöyle anlatıyor:

'Denetim yapılmalı'
Halden alınan ürün pazarlarda, manavlarda ve özellikle marketlerde denetimsiz şekilde fiyatlandırılıyor. "Serbest piyasa ekonomisi" denilerek herkes istediği fiyatı veriyor. İşte bu noktada fiyatlar uçuyor. Hal fiyatlarını her gün belediye açıklıyor, biz de açıklıyoruz. Zaten aradaki uçurum görülüyor. İşte asıl denetimi burada yapmak lazım

Çarpıcı örnekler
Burhan Er, dünkü hal fiyatlarından yola çıkarak şu çarpıcı örnekleri verdi:
* Üreticiden 80 kuruşa gelen domates, bizden 1 YTL'ye çıkış yapıyor. Ama marketlerde 3-4 YTL'ye satılıyor.
* Taze fasulye bizde 5 YTL, markette 15 YTL.
* Üreticide 1.60 YTL olan patlıcan, bizden 1.70 YTL'den çıkıyor ama marketlerde 2-3 YTL'ye satışa sunuluyor.
* Salatalık üreticide 1.60 YTL, bizden çıkışı 1.80 YTL ama marketteki fiyatı 4 YTL.

'Asıl kayıt dışılık bu'
Burhan Er, hallerin devre dışı bırakılmaması gerektiğini belirterek, "Bazı marketler direkt üreticiden ucuza ürün alıp depoda saklıyor. Ürün piyasada azalınca yüzde 200 kârla satıyor. Buönlenmeli. Asıl kayıt dışılık bu" dedi.

Ürün                   Hal        Pazar    Market
Armut . . . . . . . 1.00 . . . .3.00 . . . .3.50
Elma . . . . . . . .1.60 . . . .3.50 . . . . 4.00
Greyfurt . . . . .1.40 . . . . 2.00 . . . . 2.50
Kestane . . . . . 5.00 . . . . 7.50 . . . . 8.50
Kivi (kutu) . . 11.00 . . . 14.00 . . . 15.00
Limon . . . . . . . 1.60 . . . . 2.70 . . . . 3.00
Mandalina . . .1.30 . . . . 4.00 . . . . 4.50
Muz (yerli) . . . 1.20 . . . .3.50 . . . . 3.90
Biber dolma . .3.50 . . . .4.00 . . . . 4.00
Biber sivri . . . 3.50 . . . . 4.00 . . . . 5.00
Domates . . . . 1.00 . . . .3.00 . . . . 4.50
Havuç . . . . . . .1.20 . . . .2.00 . . . .2.50
Ispanak . . . . . .1.00 . . . .1.50 . . . .2.00
Salatalık . . . . .1.60 . . . .2.50 . . . .3.00