Vakıflar Kanunu kabul edildi

Görüşmelerine 30 Ocak'ta başlanan ancak üniversitelerdeki başörtüsü yasağının kaldırılmasına ilişkin Anayasa değişikliği nedeniyle ara verilen Vakıflar Kanunu'nun Genel Kurul'daki görüşmeleri toplam 5 gün sürdü.

10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Vakıflar Kanunu'nun 9 maddesini bir kez daha görüşülmek üzere Meclis'e iade etmişti. Cumhurbaşkanı Sezer'in veto ettiği 9 madde, Genel Kurul'da tekrar görüşülerek kabul edildi. Tasarının tümünün oylamasına 314 milletvekili katılırken 242 kabul, 72 red oyu kullanıldı.

Yasa değiştirilerek kabul edildiği için Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından yeniden veto edilebilecek. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün yasayı onaylaması halinde CHP ve MHP'nin kanunu Anayasa Mahkemesi'ne götürmesi bekleniyor. Kanunun kabul edilmesi üzerine bir teşekkür konuşması yapan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımıcısı Hayati Yazıcı, kanunun kabul edilmesiyle vakıf müessesinin yeni bir evreye girdiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Sezer'in veto ettiği maddelere göre, vakıflar, vakıf amacını gerçekleştirmeye yardımcı olmak ve vakfa gelir temin etmek amacıyla, Genel Müdürlüğe bilgi vermek şartıyla iktisadi işletme ve şirket kurabilecek, kurulmuş şirkete ortak olabilecek. Şirketler dahil iktisadi işletmelerden elde edilen gelirler, vakfın amacından başka bir amaca tahsis edilemeyecek. Kurucularının çoğunluğu yabancı uyruklu olan vakıfların kurduğu yahut paylarının yarıdan fazlasının bu nevi vakıfların sahip olduğu şirketlerin mal edinmeleri hakkında, aynı vakıfların mal edilmelerini düzenleyen hükümler uygulanacak.

Vakıflar Genel Müdürlüğü, Bakanlar Kurulu kararıyla Genel Müdürlük ve mazbut vakıfların gelirleri ve akar malları ile iktisadi işletme veya şirket kurmaya yetkili olacak. Şirket hisseleri ve hakların daha yararlı olanları ile değiştirilmesi, paraya çevrilmesi, değerlendirilmesi ve bunlara bağlı her türlü hakkın kullanılması ile ortaklık paylarına bağlı hakların kullanılması, Genel Müdürlük tarafından yürütülecek.

Yeni vakıflar, vakıf senetlerinde yazılı amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilecek. Yabancılar, Türkiye'de, hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilecek.

Genel Müdürlük tarafından yapılacak tebligata karşın, yasa uyarınca istenen beyanname, bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen, organların vakfiye veya vakıf senedine aykırı olarak toplanmasına neden olan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan vakıf yönetimine, görevden alma yerine 500 YTL idari para cezası verilecek.

Genel Müdürlük tarafından değerlendirilemeyen veya işlev verilemeyen hayrat taşınmazlar, fiilen asli niteliğine uygun olarak kullanılıncaya kadar kiraya verilebilecek. Hayrat taşınmazlar, Genel Müdürlük tarafından işlev verilmek amacıyla vakfiyesinde yazılı hizmetlerde kullanılmak üzere, onarım ve restorasyon karşılığı kamu kurum ve kuruluşlarına veya benzer amaçlı vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere tahsis edilebilecek.

Cemaat vakıflarına ait kısmen veya tamamen hayrat olarak kullanılmayan taşınmazlar, vakıf yönetiminin talebi durumunda Meclis kararıyla aynı cemaate ait başka bir vakfa tahsis edilebilecek veya vakıf akarına dönüştürülebilecek. Vakıflar Meclisi, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün en üst seviyedeki karar organı olarak görev yapacak. Vakıflar, izin almadan mal edinebilecek, malları üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilecek.

Mülhak, cemaat, esnaf ve yeni vakıflara başlangıçta özgülenen mal ve haklar, vakıf yönetiminin başvurusu üzerine, haklı kılan sebepler varsa denetim makamının görüşü alınarak mahkeme kararıyla, sonradan edindikleri mal ve hakları ise bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yetkili organları kanalıyla daha yararlı olanlarıyla değiştirebilecek ve paraya çevrilebilecek.

Yabancılar, Türkiye'de hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilecek. Yeni vakıflar, vakıf senetlerinde yazılı amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilecek. Vakıflar; vakıf senetlerinde yer almak kaydıyla, amaç veya faaliyetleri doğrultusunda, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilecek, yurt dışında şube ve temsilcilik açabilecekler, üst kuruluşlar kurabilecek ve yurt dışında kurulmuş kuruluşlara üye olabilecekler.

Vakıflar, vakıf senedinde yer almak kaydıyla, amaç ve faaliyetleri doğrultusunda, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilecek, yurtdışında şube ve temsilcilik açabilecek, üst kuruluş kurabilecek ve yurtdışında kurulan kuruluşlara üye olabilecek.

Vakıflar, yurtiçi ve yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan, ayni ve nakdi bağış ve yardım alabilecek, yurtiçi veya yurtdışındaki benzer amaçlı vakıf ve derneklere ayni ve nakdi bağış ve yardımda bulunabilecek. Ancak yurtdışı nakdi yardımlar, banka aracılığıyla alınabilecek. Amacını geliştirmeye yardımcı olmak veya gelir sağlamak amacıyla vakıflar, iktisadi işletme ve şirket kurabilecek, kurulmuş şirketlere ortak olabilecek.