Yapay canlı için adım atıldı

Daha önce sadece beyazperdede ya da bilimkurgu kitaplarında gördüğümüz bir şey daha gerçek oluyor.

ABD’deki Venter Enstitüsü bilim adamları, sadece kimyasal maddeler kullanarak yapay bir canlı yaratmak için dev bir adım attı. İnsanın genetik haritasını çıkaran ilk bilimadamı olan Craig Venter liderliğindeki ekip laboratuvarda ilk kez bir bakterinin sentetik, yani yapay DNA dizilimini oluşturmayı başardı. Aralarında Nobel Ödüllü genetikçi Harold Smith’in de bulunduğu ekip geçen yıl yapay canlı için ilk adım olan yapay kromozom ürettiklerini açıklamıştı. Kromozom, yaşamın en küçük yapı taşı olarak tanımlanıyor. Bu kez de bir bakterinin genetik kodu yeniden yazıldı. Basit bir gen yapısına sahip Mycoplasma Genitalium adlı bakterinin DNA’sını inceleyen uzmanlar, daha sonra sadece karbon, hidrojen gibi kimyasal maddeleri kullanarak bu bakterinin 485 genden oluşan DNA dizilimini laboratuvarda üretti. Bilimadamları daha önce yapay DNA üretmişti. Ancak Venter bugüne kadarki en uzun dizilimi elde etti. Bu buluş, tamamıyla yapay bir organizmanın yaratılmasının üç aşamasından ikincisi oldu.

İşletim sistemi gibi

Geriye sadece bu yapay DNA dizilimini, bir hücreye nakletmek kaldı. Bu gerçekleştirildiğinde dizilimin hücreyi ele geçirerek ortaya tamamen yapay DNA tarafından kontrol edilen “yapay bir canlı” çıkarması bekleniyor. Venter araştırma ile ilgili “Biz şu anda bir yaşamın işletim sistemini, yani yazılımını üretmiş durumdayız. Geriye sadece bu yazılımı, yüklemek kalıyor. Yani üçüncü aşamada bir hücreyi bilgisayar olarak görürseniz, işletim sistemi hazır” diye konuştu. Bu buluşun, gelecekte, bio-yakıt ve ilaç üretiminde insanlığa büyük faydası olabileceği belirtiliyor.

Yapay yaşamın ilk adımı yüzde 20’si yapay kromozomlardan oluşan bir hücre yaratmak oldu. Böylece ilk kez “yarı yapay” bir hücre üretildi

Bilim adamları dün de göz renginden, hastalıklara yaşamın tüm sırlarını barındıran DNA’yı laboratuvar ortamında oluşturdu

Şimdi ise bu yapay DNA hücreye nakledilecek ve tamamen yapay bir hücre oluşturulacak. Bu hücrenin, diğerleri gibi çoğalması bekleniyor

Mycoplasma genitalium yaklaşık 580 gene sahip bakteri... İnsanın DNA diziliminde ise 36 bin gen var.
DNA: Canlının bütün özelliklerini taşıyan genlerden oluşan ve her hücrede bulunan molekül. Uzunluğu yaklaşık 2 metre
GEN: Göz, saç rengi gibi kalıtsal özellikleri belirleyen en küçük molekül.

Felaket mİ umut mu?

Dünyanın en ünlü genetikçisi olan Craig Venter, bazı kesimler tarafından insanlığın kurtarıcısı bazıları tarafından ise “Tanrı’yı oynayan bir çılgın” olarak kabul ediliyor. Bu nedenle Venter’in yapay DNA dizilimi üretmesi de bilim dünyasında büyük yankı buldu. Bazı bilimadamlarına göre yapay canlılar insanlığın hayatını kolaylaştıracak. Yapay bakterilerle hava kirliliği ortadan kalkacak hem de çağımızın belası küresel ısınmayla mücadele edilebilecek. Daha çevredostu bio-yakıtlar üretilecek. Ancak bazı kesimlere göre yapay canlılar, biyolojik silah olarak kullanılabilir. Dünyada yeni hastalıklar üretilmesine neden olabilir.


TANRI’YI OYNAYAN ÇILGIN

Craig Venter’ın labaratuvarda geliştirdiği yapay bakterinin patentini almak için başvurması büyük tartışma yarattı. Etik dernekleri “Bu teknolojiyi bilen tek kişi Craig Venter. Nükleer enerjiyle ilgili tüm sırların tek bir adamın elinde olduğunu düşünün. Bu riski göze alır mıydınız?” eleştirisini getiriyor.