Yargıtay 'telekulak'ı kesti!

Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Türkiye genelinde jandarma bölgesinde teknik takip yetkisi veren Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını bozdu. Yüksek Mahkeme kararıyla üstü kapalı olarak Emniyet ve MİT'in de yaptığı dinlemelerin hukusuz olduğu da vurguladı.

Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Adalet Bakanlığının Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararının kanun yararına bozulması (yazılı emir) istemini karara bağladı. Daire, 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını oy birliği ile bozdu.

Daire'nin kararında, “Amacı ne olursa olsun hiçbir kuruma demokratik bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşayan insanlar şüpheli görülerek ülke geneline kapsayacak şekilde yetki verilemeyeceği açıktır” denildi.

BAYKAL KARARI YORUMLADI: JANDARMAYA HARAM OLAN POLİSE HELAL Mİ?

Sebahat Karakoyun bildiriyor - CHP Genel
Başkanı Deniz Baykal, Yargıtay 9. Ceza Dairesi'nin, Türkiye genelinde
jandarma bölgesinde teknik takip yetkisi veren Ankara 11. Ağır Ceza
Mahkemesi'nin kararını bozmasıyla ilgili olarak, "Toptan izleme yetkisi
olamaz" dedi.

Baykal, CHP'nin "Tarım ve Çiftçi Kurultayı"ı için geldiği Şanlıurfa'da gazetecileriyle sohbeti sırasında, Yargıtay 9. Ceza Dairesi'nin kararını
değerlendirdi.

Deniz Baykal, kararla ilgili olarak, "Jandarmaya haram olan polise
helal mi? Polise helal olan jandarmaya haram mı? İkisi de olmaz. Toptan izleme yetkisi olmaz" dedi.




KARARIN DETAYLARI

Daire'nin kararında, Jandarma Genel Komutanlığı'nın, "2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un ek 5'inci maddesi gereğince kendi sorumluluk sahasında; başta terör örgütü PKK/Kongra-Gel olmak üzere diğer organize suç örgütlerinin olası eylemleri ile örgütlerin ileriye dönük stratejilerinin önceden tespit edilebilmesi, meydana gelebilecek olayların önüne geçilebilmesi, planlama ve hazırlık aşamasında ortaya çıkarılabilmesi, derhal önleyici ve koruyucu tedbirlerin alınabilmesi maksadıyla;

- Yurtdışı çıkışları dahil olmak üzere Türk Telekom A.Ş. tarafından işletilen sabit telefon veya mobil (nmt), Turkcell, Vodafone ve Avea A.Ş. tarafından işletilen ve telefon üzerinde yapılan iletişime ait tüm detay bilgilerinin (arayan, aranan ve Cell ID), kullanıcı ve makine bilgilerinin
- GPRS bağlantıları ile GPRS üzerinden internet bağlantılarının
- SMS alıp gönderme bilgilerinin
- İnternet üzerinden DATA transferi ve DATA hattı üzerinden haberleşme bilgilerinin
- Faks bilgilerinin
- Abone bilgileri detay kayıtlarının (isim, adres, kimlik, kimlik fotokopisi, hattın hangi bayiden ve ne zaman alındığı) alınmasına
- Söz konusu bilgilere ilişkin detay kayıtlarına ait dataların canlı (on-line) olarak alınmasına
- Kamu kurum ve kuruluşlarının adına kayıtlı telefonlar ile kamuda görevli amir ve memur konumunda bulunanların resmi ve şahsi olarak kullanımında bulunan iletişim araçlarına ait bilgilerin görev ve çalışma kapsamı dışında bırakılmasına
- Kullanıldığı takdirde sorumluluğun Jandarma Genel Komutanlığı İstihbarat Başkanlığı ve görevli personele ait olmasına;

Tüm bu bilgilere şirketçe ulaşılarak işlenmesini müteakip kullanılabilir hale geldikten sonra sadece meydana gelmesi muhtemel olayların önlenmesine ilişkin hizmetlerde ve kişiler aleyhine delil olmayacak şekilde kullanılmak üzere en kısa sürede bilgisayar ortamında alınıp incelenebilmesine ilişkin iletişimin tespitine" yönelik 26 Kasım 2007 tarihli yazısı ile yaptığı talep hatırlatıldı.

BAKANLIĞIN BOZMA TALEBİ

Adalet Bakanlığı'nın, 21 Ocak 2008'de "talepte bulunan kolluk biriminin bulunduğu yer itibarıyla yetkili olan ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 250'nci maddesinin birinci fıkrasına göre kurulan ağır ceza mahkemesinin üyesi olması dolayısıyla Ankara 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nin kendi yargı çevresi ile karar vermesi gerekirken tüm ülke çapını kapsayacak şekilde karar vermesinin mümkün olmadığı dikkate alınmaksızın, itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği" gerekçesiyle kanun yararına bozma talebinde bulunduğu belirtildi.

CMK'nın "Görev ve Yargı Çevresinin Belirlenmesi" başlıklı 250'nci maddesinin 1'inci fıkrası, teknik takibin hangi suçlardan hangi mahkemelerce verileceğini düzenliyor.

GİZLİLİK ESAS

Dairenin kararında, Anayasa'nın 22'nci maddesi gereğince kural olarak herkesin haberleşme özgürlüğüne sahip bulunduğu ve haberleşmenin gizliliğinin esas olduğu belirtildi.

Kararda, ancak, ulusal güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması nedenlerine dayalı olarak hakim kararıyla gizlilik kuralının askıya alınabileceği ifade edildi.

Türkiye'nin taraf olduğu ve onaylayarak iç hukuk mevzuatına dahil ettiği Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi'nin 8'inci maddesinde de herkesin haberleşmesine saygı gösterilmesi hakkına sahip
olduğunun kurala bağlandığı belirtilen kararda, bu hakka bir kamu otoritesinin müdahalesinin, ulusal güvenlik, kamu emniyeti, ülkenin ekonomik refahı, dirlik ve düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için, demokratik bir toplumda gerekli olan ölçüde ve yasayla öngörülmüş olmak koşuluyla söz konusu olabileceği belirtildi.

CMK'nın casusluk suçları hariç 250'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (a), (b), (c) bendlerinde yazılı suçların işlenmesinin önlenmesi amacıyla 2559 sayılı kanunun ek 7 ve 2803 sayılı kanunun ek 5 maddeleri uyarınca Emniyet Genel Müdürlüğü ile Jandarma Genel Komutanlığı'na, CMK ile sınırları belirlenen çerçevede ve sadece kendi sorumluluk alanlarıyla sınırlı olarak telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin tespiti, dinlenmesi, sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi ve kayda alınması yönünde hakim kararı alınabileceği veya sonradan hakim onayına sunulmak üzere yazılı emir verebileceği kaydedildi.

"Ülke genelini kapsayacak yetki verilemez"

Kararda şu ifadeler kullanıldı:

"Anılan yasal düzenlemelerin amaç, kapsam ve gerekçesiyle birlikte nazara alınıp değerlendirildiğinde amacı ne olursa olsun hiçbir kuruma demokratik bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşayan insanlar şüpheli görülerek ülke genelini kapsayacak şekilde yetki verilemeyeceği, anılan kanunların ilgili maddeleri gereğince talepte bulunan kolluk birimlerinin bulundukları yerler itibariyle yetkili olan ve CMK'nın 250'nci maddesinin 1'inci fıkrasına göre kurulan ağır ceza mahkemesi üyelerinin kendi yargı çevreleri ile ilgili karar vermeleri gerektiği, sınırsız bir yetki verilmesi suretiyle iletişimin tespit edilerek dinlenilmesine karar verilemeyeceği, yasa koyucunun amacının da bu
olduğu açıktır.

Kanun yararına bozma, karar veya hükümlerdeki hukuka aykırılıkların toplum ve birey açısından hukuk yararına giderilmesini ve ülke sathında uygulama birliğine ulaşılmasını sağlama amacıyla, olağanüstü bir denetim muhakemesi yolu olarak Ceza Yargılaması Yasası'nın 309 ve 310'uncu maddelerinde düzenlenmiştir."

Yargıtay 9'uncu Ceza Dairesi, bu gerekçelerle kanun yararına bozma istemini yerinde gördü.