Dünya petrol fiyatlarının varil başına 58 doların üzerini de görmesi, ekonomi yönetiminin hesaplarını altüst edecek gibi görünüyor. Bütçe dengelerinden büyümeye kadar tüm hesaplamalarda, 2005 yılında petrol fiyatlarının ortalama 40 dolarda gerçekleşeceği tahmini yapılmış ve bu rakam baz alınmıştı. Geçen yıl için ortalama 34.37 dolardan ham petrol alan TÜPRAŞ da bu yıl 32.55 dolarlık bir ortalama fiyat bekliyordu.

Buna karşılık şu anda bile hesaplar şaşmış gözüküyor. İlk verilere göre, ham petrol fiyatlarındaki yükleşin büyük bölümünü petrol ve doğal gazın oluşturduğu mineral yakıt ve yağ ithalatı, yılın ilk iki ayında yüzde 18.7 artarak 2 milyar 530.6 milyon dolara çıktı. Bu sürede petrol ithalatı da yüzde 16.8’lik artışla 1 milyar 219.6 milyon dolara yükseldi. Rakamlar Türkiye’nin enerji ithalatının, son 10 yılın en yüksek düzeyine ulaştığını gösteriyor. Petrol fiyatlarındaki artışın ekonomiyi nasıl etkileyeceğine bir başka sinyal de, önceki gün açıklanan ÜFE’den geldi.

Mart ayına ilişkin ÜFE beklentilerin hayli üzerinde gerçekleşerek yüzde 1.26 arttı.

Türkiye ham petrolü, 2003’te ortalama 26.9 dolardan alırken bir önceki yıla göre yüzde 15.3 artışla 2.2 milyar dolarlık, 2004’te 34.6 dolardan alırken 2003’e göre yüzde 28.12 artışla 2.5 milyar dolar daha fazla ödemişti. Bu yıl ise ithalatın ortalama 40 dolar yerine 45 dolardan yapılabilmesi halinde bile faturanın asgari 2.5 milyar dolarlık bir fazla göstermesi bekleniyor. Ham petrol fiyatlarındaki artışın bir süre daha şimdiki düzeyini korumasının kamu maliyetlerinde ortaya çıkaracağı etkileri gidermek için en az iki, üç ay içinde vergi artışları dahil ek önlemleri gerektireceği belirtiyor.

Motorine yüzde 4.2 zam

Öte yandan TÜPRAŞ, motorinin rafineri çıkış fiyatına yüzde 4.2 oranında zam yaparken bu artış dağıtım şirketlerine yüzde 1.8 oranında yansıdı. Motorinin pompa fiyatı ise litrede 3 YKr, bir başka deyişle 30 bin lira arttı. Motorin fiyatına en son 25 Mart’ta yüzde 2.1 oranında zam yapılmıştı.

Son artışlarla birlikte geçen yıla göre kurşunsuz benzin yüzde 22 ve madeni yağlar yüzde 28 artış göstermiş durumda. Şimdiden beşte birin üzerinde artış gösteren akaryakıt fiyatlarının da, iğneden ipliğe tüm ürünlerin fiyatlarına yansıması bekleniyor.