DOKTOR DA VINCI AMELİYATHANEYE LÜTFEN!

4 kolu var. Biriyle ameliyat alanını kameraya alıyor, diğerleriyle tutuyor, kesiyor, dikiyor. Kısacası bir cerrahın yaptığı her işi yapıyor. Tüm bunları yapabilmesi için şimdilik bir cerrahın uzaktan yönetimine ihtiyacı var. Ama ileride yapay zekâ eklenebilirse tek başına ameliyat yapması da mümkün. Adı Da Vinci.

İsmini tarihte ilk robotu tasarlayan Leonardo Da Vinci’den alıyor. Halen dünyanın çeşitli hastanelerinde 1500’e yakın Da Vinci görev yapıyor. Bunlardan 5’i Türkiye’de.

Da Vinci ameliyat robotu, erkek çocuklarının meraklı olduğu oyun konsollarını hatırlatıyor. Konsolun yanı sıra, hastanın içine giren 4 de kolu var. Cerrah kolları hastanın vücuduna yerleştirdikten sonra, kontrol panelinin başına oturuyor, joystick gibi iki kumanda ve pedalla hastanın içindeki robotun kollarını yönetiyor. Kollardan biri iki kameralı bir optik sistem için. Bu sayede doktorun başında bulunduğu konsola 3 boyutlu, defalarca büyütülmüş görüntüyü iletiyor.
Kollar, insan kolundan bile becerikli:
540 derece dönme, 6 ayrı yöne hareket etme yeteneği var. Üstelik bu enstrümanlar küçük olduğundan insan elinin uzanamayacağı yerlere ulaşabiliyor. Dolayısıyla en ince ameliyatları bile zorlanmadan yapıyor.
TÜRKİYE’DE 5 TANE VAR
Da Vinci’nin başına her isteyen cerrah, hemen oturamıyor. Cerrahlar Da Vinci’yi hastalar üzerinde kullanmadan önce domuz ve kadavralar üzerinde pratik yapmak zorunda. Bir küçük detay daha: ABD üretimi Da Vinci’ye sahip olmak için 2.5 milyon doları gözden çıkarmak lazım. Hasta ve hekim için avantajları bulunan robotun çalışmasının da bir maliyeti var: Yıllık bakım masrafı 175 bin dolar.
Türkiye’de de 3 devlet, 2 özel hastanede ameliyatların bir kısmı onunla yapılıyor. 2010 içinde kadrosuna Da Vinci’yi katmak isteyen birkaç hastane daha görüşmelerini sürdürüyor.

HANGİ AMELİYATLARA GİRİYOR?

* Ürolojide: Prostat kanseri, böbrek ve mesane kanserinin çıkarılması, böbrek kanallarındaki darlığın genişletilmesi ve yeni bir mesane oluşturulması operasyonları
* Kadın hastalıkları ve doğum alanında: Rahim asılması, tüplerin açılması, rahim ve miyomların alınması ameliyatları
* Kulak-burun-boğaz alanında: Nefes borusundaki ve boğazdaki tümörlerin çıkarılması ameliyatları
* Genel cerrahide: Safra kesesi ve dalak çıkarılması, midenin by-passı, reflü ve tiroit ameliyatı, kalın bağırsak tümörlerinin ameliyat edilmesi, dalak çıkarılması ameliyatları
* Kalp damar cerrahisinde: Mitral kapak değişimi ve tamiri, by-pass, kulakçık deliklerinin kapatılması operasyonları.

2.5 milyon dolar harcadı kendi robotunu aldı

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Rıza Kural, Türkiye’de ameliyat robotu bulunan tek cerrah. Robotunu yerleştirdiği Florance Nigthingale Gayrettepe Hastanesi’nde ameliyatlarını yapıyor. Bugüne kadar Da Vinci’yle tam 320 hastayı ameliyat etti: “Ameliyat sahası ve anatomiyi daha ayrıntılı görebiliyorum ve elim hiç titremeden, çok ince aletlerle ameliyat yapabiliyorum. Ameliyat sırasında kan nakli oranları düşük, kozmetik avantajı var, hastanede yatış süresi daha kısa, ağrı daha az hissediliyor” diyor. Genel Cerrah Prof. Dr. Mete Düren ise yakın gelecekte tamamen robotlardan oluşan ameliyathaneler olacağı görüşünde. Da Vinci ile 120 ameliyat yapan Florence Nightingale Kalp ve Damar Cerrahisi Direktörü Prof. Dr. Belhan Akpınar da Mitral kapak tamirlerini en iyi Da Vinci yapıyor” diyor.

Kalbe nişan aldı, prostatı vurdu!

1990’lı yıllarda 3 ameliyat robotu geliştirilmeye başlandı: Da Vinci, Mona Lisa ve Zeus. Ancak diğer iki ameliyat robotu, Da Vinci kadar becerikli değildi, Da Vinci rakipsiz kaldı. İlk Da Vinci 1999’da Almanya’da kuruldu. Kalp ve damar cerrahisinde kullanılması amaçlanıyordu ama bu alanda hayal kırıklığı yaşattı. Sonra bir ürolog Da Vinci’yi prostat kanseri ameliyatında denedi. Sonuçtan o kadar memnun kaldılar ki firma yetkilileri, “Kalbe nişan aldık, prostatı vurduk” diyorlar.