İLETİŞİM'İN 60 YILLIK TARİHİ BU MÜZEDE
TRT bile yayınlarını Mithatpaşa'daki küçük bir bodrum katından sürdürürken, henüz bir televizyon stüdyosuna sahip değilken MEB'in radyo ve televizyon stüdyoları varmış.
MEB'in bu stüdyolarında kullanılan 60 yıllık kamera, film gösterim cihazları, fotoğraf makineleri gibi gereçleri Ankara'daki 'İletişim Müzesi'nde sergileniyor.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın bünyesinde kurulan ve pek fazla kimsenin haberdar olmadığı 'İletişim Müzesi' Türk televizyon ve gazeteciliği ile görsel eğitim materyallerinin geçmişine ışık tutuyor. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü binasında yer alan müzede 60 yıllık kameralar, film gösterim cihazları, fotoğraf makineleri, flaşlar, vizörler, objektifler, projeksiyon cihazları ve film laboratuvarında kullanılan kimyasallar gibi çeşitli araç ve gereçler sergileniyor. Müze, özellikle iletişim liseleri ile iletişim fakültesi öğrencilerinin ilgisini çekiyor. Eğitim ve iletişim tarihine yolculuk yapmak isteyen ve müzelere ilgi duyanlar için ziyaret edilmesi gereken bir mekan burası.
İletişim Teknolojileri Müzesi, 'koleksiyonları ve kaynakları bir araya getirerek halkı bilgilendirmek, müze ziyaretlerini yaygınlaştırmak, görsel ve işitsel öğretimde kullanılan araç gereci tanıtmak' amacı taşıyor. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü 1951 yılında açılan 'öğretici filmler merkezi' ile 1953'te kurulan 'test merkezi'nin 1998'de birleştirilerek kurulmuş. Görsel ve işitsel eğitim araçlarının üretilmesi ve çoğaltılması için kurulan merkez, öğretici filmler çeken ve bu filmleri, tüm yurda zor şartlar altında ulaştıran ilk kurum. 25-30 kişilik bir grup eğitim gönüllüsünün çabasıyla, o yılların sınırlı imkânlarıyla görsel ve işitsel eğitim alanında büyük işler başarmışlar. Öğretici Filmler Merkezi'nde dersleri desteklemek, ayrıca halkı eğitmek için 10'ar 20'şer dakikalık filmler yapılmış. İlk film de Antalya'nın tarihi ve turistik yerleri, iklimi ve bitki örtüsünü tanıtılıyor.
Genel kültür konularıyla ilgili 'Ocak Başı', tarım eğitimine yönelik 'Tarla Dönüşü' gibi halkı eğitmeye yönelik radyo programları da, o yıllarda önemli bir eğitim hizmeti vermesnin yanında en çok dinlenen radyo programları haline gelmiş. Öyle ki kurum elemanlarından Sami Gökmen ile Süleyman Şimşek, bu programlar sayesinde kazandıkları 'ün'le milletvekili seçilmişler. Sanatçı Özay Gönlüm de o yıllarda bu kurumun elemanıymış. Önce teknik ekipte yer alan sanatçı, sonra seslendirme ve film dublajı yapmış. Sonra da TRT'ye geçmiş.
Katır sırtında film serüveni
O yıllarda TRT bile henüz bir televizyon stüdyosuna sahip değilken ve yayınlarını Mithatpaşa'daki küçük bir bodrum katından sürdürürken, MEB'in radyo ve televizyon stüdyoları varmış. Ayhan Eğikan gibi sonradan TRT'nin belkemiğini oluşturan kişiler bu kurumda yetişmiş. Burası, TRT için yetişmiş eleman kaynağı.
O yıllarda çekilen her film, yaklaşık 60 bin adet çoğaltılarak illere gönderilir. Filmleri gösterecek görevliler Ankara'da, hem teknik anlamda hem de film içeriği konusunda eğitilirler. Bu eğitmenler, öğrendiklerini kendi illerinde başkalarına da öğretirler. Sıra, filmlerin en ücra köylere kadar ulaştırılmasına gelir. Köylerin kimine araçla değil katır sırtında taşınır film makineleri ve filmler. Yalnız eğitim çağındakiler için değil, tüm köy halkı için heyecanlı bir süreçtir bu. Köylerde şenliklerle karşılanırlar. Filmler, herkes tarafından ilgi ve beğeniyle izlenir.
Eğitici filmler çekilirken, süreç içinde çok ilginç fikirler hatta buluşlar hayata geçirilir. Örneğin mikroskop, üst parçası çıkarılıp araya ek bir parça ilave edilerek üstten fotoğraf çekmeye uygun hâle getirilir ve çekilen fotoğraflar büyütülüp çoğaltılarak filmler gibi illere gönderilir.
Dünyadaki hızlı değişim ile birlikte kullanılan teknolojide de sürekli bir yenileşme süreci yaşanır, eğitimde teknoloji kullanımı yaygınlaşır. Buna bağlı olarak görsel ve işitsel öğretim araç gereçlerinin eğitimde kullanımı da iletişim teknolojilerinin paralelinde değişir. Gelişim sürecine öncülük eden genel müdürlük şu anda da diğer işlerine ilave olarak internet televizyonculuğu yapıyor.
