Barajlar için Türkçe yazılım geliştirildi

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun (Tübitak) desteğiyle geliştirilen ve barajları kontrol edecek ilk yerli yazılım Hidroelektrik Santral Kontrol Sistemi (Heskon) projesi tamamlandı.

Projenin tamamlanmasıyla şimdiye kadar yurtdışından alınan barajların yazılım, donanım, kurulum ve hizmetleri yerli üretim olacak. Türkiye Elektromekanik Sanayii'nin (Temsan) 2 yıllık bir çalışmayla geliştirdiği Heskon sayesinde santrallerin kesici, ayırıcı, türbin, generatör, governor vb. tüm elektromekanik teçhizatı bilgisayardan izlenip kumanda edilebilecek. Patent başvurusu da yapılan sistemin en önemli özelliği, tamamı yerli yazılım olması ve herhangi bir alt yazılıma ihtiyaç duymaması. İlk planda küçük ve orta boy barajlar için geliştirilen yazılım, büyük baraj sistemleri için de temel teşkil edecek. Yazılım, yurtiçi ve yurtdışına da satabilecek.

Türkiye'de inşa edilen kamu ve özel sektör hidroelektrik santralleri için gerekli yazılım, donanım ve kurulum hizmetleri yurtdışından temin ediliyor. Bu durum, milyonlarca dolar-Euro dövizin yurtdışına gitmesine neden oluyor. Ayrıca, ülkenin elektrik sistemi gibi hassas ve stratejik bir konuda da dışa bağımlılık gibi riskli bir durum söz konusu. Döviz çıkışını önlemek ve dışa bağımlılığı azaltmak için Tübitak-Uzay Enstitüsü ve Temsan ortak bir proje başlattı. 20 civarında, konusunda uzman mühendis ve bilim adamı iki yıl süren çalışmayla projeyi tamamladı. İlk planda 1 MW-150 MW (Megawat) kurulu güce sahip santraller için geliştirilen yazılım, barajların tüm sisteminin bilgisayar üzerinden kontrolüne imkan tanıyor. Yazılım sayesinde barajın çalışması santral merkezinden yapılabildiği gibi internet üzerinden uzaktan kontrol de mümkün.

Zaman'ın Tübitak ve Temsan çevrelerinden edindiği bilgilere göre yüzde 100 yerli yazılım olan Heskon'un, yapılan testlerinde başarılı sonuç alındı. Sistem ilk olarak Trabzon'da Temsan tarafından anahtar teslimi yapılacak iki HES'te (hidroelektik santral) kullanılacak. Kullanım dili Türkçe ve İngilizce versiyonu da olan Heskon sayesinde yurtdışına döviz çıkışı azalacak, herhangi bir arıza durumunda sorun kısa sürede yerli imkanlarla çözülecek ve zaman kaybı önlenecek.