Dünyanın en hızlı evrimi

Uluslararası bir ilim insanları ekibinin yaptığı araştırma, Güney Pasifik'teki Savaii ve Upolo adalarında 'Hypolimnas bolina' türü erkek kelebeklerin oranının bir yıldan az süre içinde yüzde 1'den yaklaşık yüzde 39'a çıktığını ortaya koydu.

Uzmanlar 2001'de bölgedeki erkek ve dişi kelebeklerin sayısındaki eşitsizliğin çok büyük olduğunu, 2006'daysa erkek kelebek sayısının dişilerinkine neredeyse yetiştiğini gözlemlediklerini belirtti. Erkek kelebeklerin sayısındaki bu 'şaşırtıcı patlama', anneden bulaşan ve erkek kelebeklerin yumurtadan çıkmadan ölmelerine neden olan Wolbachia bakterisini yok ederek, erkeklerin hayatta kalmasını ve hızla çoğalmasını sağlayan yeni bir gene bağlandı. Bu genetik değişim sonrasında erkek kelebekler, bu gene sahip olarak doğuyor.

ABD'nin California Üniversitesi'nden Sylvain Charlat, "Bildiğim kadarıyla bu, şimdiye kadar görülen en hızlı evrim" diyerek, araştırmanın, bir topluluğun aşırı doğal seleksiyon (doğal ortama ayak uyduramayan zayıf canlıların yok olması, ayak uyduran güçlü canlıların türünü devam ettirmesi) baskısına maruz kalması halinde, bu kelebeklerde olduğu gibi, evrimin çok hızlı olabileceğini gösterdiğini söyledi.


Tesadüfen mi, bulaşarak mı?
Bakteriyi yok eden genin mutasyonla tesadüfen mi ortaya çıktığı, yoksa göç sırasında daha önce bu gene sahip başka kelebekler tarafından mı bulaştırıldığı henüz bilinmiyor. Charlat, kaynağı ne olursa olsun, sayısı giderek artan dişi kelebeklerin evrim geçirerek bu koruyucu geni taşıyan erkek kelebeklerin ortaya çıkmasını sağladığını, genin böylece nesilden nesile geçmeye başladığını belirtiyor. Britanya, London College Üniversitesi'nden Gregory Hurst de, "Genellikle doğal seleksiyon, binlerce yılda oluşan çok yavaş bir süreç olarak bilinir. Ancak bu örnekte evrim, göz açıp kapayıncaya kadar olmuş. Bu, gerçekten ilginç" diyor. Araştırma, Science dergisinde yayımlandı.