Türkiye'deki yer hareketleri, gelecek yıl devreye girecek olan 'Küresel Konumlandırma Projesi'yle internet üzerinden anında izlenebilecek. Proje daha devreye girmeden işe yaradı. Test çalışmalarını sürdüren bilim adamları, Marmara'nın 8 yılda 16 santim batıya kaydığını tespit etti.

TÜBİTAK'ın mali desteğiyle İstanbul Kültür Üniversitesi, Harita Genel Komutanlığı ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı 'GPS Küresel Konumlandırma Projesi' 2008 yılında hizmete girecek. Proje sayesinde Türkiye'deki yer hareketleri internet aracılığıyla anında izlenebilecek. 

Projenin beyin takımından Kültür Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Eren ve Bölüm Başkanı Prof. Dr. Turgut Uzel, GPS ve uydular aracılığıyla, Marmara bölgesi ile Anadolu'nun nasıl hareket ettiğini de saptayarak haritalandırdıklarını açıkladı. 

Yaptıkları hassas ölçümlerle Marmara Bölgesi'nin 2000-2006 arasında 12 santimetre batıya kaydığını tespit ettiklerini söyleyen Eren, "1999 depremindeki ani sıçramayı, yani ani kaymayı saymazsak, 1998-2006 arasında 16 santimlik bir kayma belirlendi. Bu da bize Anadolu'nun yılda 2 santim batıya doğru kaydığını bir kez daha gösterdi" dedi. 

'GPS Küresel Konumlandırma Projesi'nin depremin önceden tahmin edilmesinde de önemli rol oynayacağını söyleyen Eren "Bu sistemle Anadolu'daki, deprem habercisi olan deformasyonları saptayacağız. Bu da depremi en az bir hafta önceden belirleyebilmemize olanak verecek. Tabii büyüklüğünü ve yerini de... ABD'de ve Japonya'da yapılan bu çalışmalar Sumatra depreminde olumlu sonuçlar verdi. Sistem, elde ettiği verilerden Sumatra'daki depremi tahmin etti" dedi.

150 istasyon 24 saat görevde

Adı, "Ağ prensibinde çalışan gerçek zamanlı kinematik prensipli sabit GPS istasyonlarının kurulması ve hücresel dönüşüm parametrelerinin belirlenmesine ilişkin araştırma ve uygulama projesi" (Cors-Tr Projesi) olarak belirlenen çalışmada, Türkiye'nin 150 noktasına sabit GPS istasyonları kurulması planlanıyor. Proje için iki yıl içinde Türkiye'nin her bölgesinden 100 kilometre aralıklarla istasyonlar kurulacak. İstasyonların aldığı sinyaller tek bir merkeze aktarılacak. Projenin diğer amaçları da şöyle:

Ülke genelinde 24 saat, gerçek zamanda, santimetre duyarlıkta coğrafi konum belirlemek.
Hava, deniz ve karada desimetre duyarlıkta navigasyon sağlamak.
Tüm kadastro ve halihazır paftaları/verileri 'global sistem'e dönüştürecek olan modelleri belirlemek ve hesaplamak.
Türkiye'yi içeren bölgedeki atmosferi (iyonosfer ve troposfer) modellemek ve meteorolojik tahminlerin iyileştirilmesinde kullanmak.