Herkes burslu okuyabilir!

Vatan'dan Aydın Ayaydın isteyen "herkese burslu okuma imkânı sağlanamaz mı?" diye sordu ve cevapladı: Elbette sağlanır. Nasıl mı? İşte size bunun bir yolu:

Özel yüksek öğretim kurumları 60’lı yılların sonlarında kapatıldıktan sonra 80 sonrası çıkarılan 2547 sayılı kanunla, özerk statüye tabi vakıf üniversitelerinin kurulmasına imkan sağlandı. Ücretli olan vakıf üniversitelerinde burslu okuma imkanı da var. Türkiye’de vakıf üniversitelerinin sayısı şu anda 32’yi bulmuş durumda ve kuruluş için sıra bekleyen yenilerinin olduğunu da biliyorum.

Vakıf üniversitelerinde, on binlerce öğrenci ücret ödeyerek okuyor. Ve bu üniversitelerde küçümsenmeyecek sayıda bir öğrenci kitlesi de hiçbir ücret ödemeden burslu eğitim görüyor. Ancak burslu okumak için belli bir takım koşullar var. Örneğin puanının yüksek olması gibi.

Her ne kadar özel üniversite denilmiyorsa da bir anlamda özel üniversite olarak kabul edilmesi gereken vakıf üniversitelerinin ekonomiye katkı boyutu ile eğitim finansmanı boyutuna farklı bir pencereden bakmak istiyorum.

Son 15 günden bu yana hangi gazeteyi açsam birkaç üniversitenin tam sayfa reklamını görüyorum. Üniversiteler medyada tanıtım için önemli bütçe ayırıyor. Yani medya sektörüne ekonomik katkıları da oluyor. Medyaya tanıtım bütçesi dışında diğer bazı sektörlere de ekonomik katkı sağlıyorlar. Mesela, billboard ve afişle tanıtım için de önemli paralar harcanıyor.

Bu sektördeki birçok firma para kazanıyor. Vakıf üniversiteleri bulunduğu il, ilçe veya yerleşkelerde barınmadan tutun, yemek, giyim-kuşam, kırtasiye, restoran ve daha birçok sektöre ekonomik anlamda hareketlilik getiriyor. Keşke özel yüksek öğretim kurumları kapatılmamış olsaydı da bugüne dek sayısı artmış olan o üniversitelerde eğitim uluslararası düzeye gelmiş ve dünyanın sayılı üniversitelerinin arasında yerini almış özel üniversitelerimiz olsaydı. Bugüne dek ekonomiye kazandırdıkları da kuşkusuz bugünkünden çok daha fazla ve geniş boyutlu olacaktı.

Bugün vakıf üniversitelerinin tümü burslu öğrenci okutuyor. Burslu öğrencilerin büyük kısmının da mali imkanı bulunan öğrenciler olduğunu bilmeyen yok. Kendimizi kandırmayalım, mali durumu gerçekten iyi olmayan hangi öğrenci, kayıt aşamasında gidip herhangi bir vakıf üniversitesine “Beni burslu alın” diyecek, onlar da hemen alacak. Bildiğim kadarıyla tercih aşamasında burslu okuma tercihi yapanlar arasında gerçekten mali durumu iyi olmayan öğrenciler var. Ancak oraya kadar. Kayıt aşamasında genellikle eş-dost ve torpilli diye adlandırılanlar burstan yararlanıyor. Veliler kayıt aşamasında mütevelli heyet başkanının kapısında kuyruk oluşturup elini ve avucunu ovuşturuyor, bir anlamda burs dileyerek sıkıntı yaşıyor. Peki dünyada, özellikle gelişmiş ülkelerin bazı üniversitelerinde olduğu gibi, isteyen herkese burslu okuma imkânı sağlanamaz mı? Elbette sağlanır. Nasıl mı? İşte size bunun bir yolu:

Vakıf üniversitelerimizden bazıları 50 milyon dolara kadar karşılıksız burs veriyor. 50 milyon dolar olmasa bile her üniversite oldukça önemli rakama ulaşan karşılıksız burs imkânı sağlıyor. Bunun yerine her üniversite vereceği burs toplamı kadar bir bütçe ayırır ve gerekirse bazı fonlardan da uzun vadeli eğitim fonu alarak isteyen her öğrencinin vakıf üniversiteleri yerine kurulacak özel üniversitelerde karşılıksız burs yerine, eğitim bitip de işe yerleştikten sonra uzun vadede, mesela 20 yılda ödeyeceği burs imkânından yararlanabilir. Denilebilir ki, o kadar uzun vadeye hangi üniversitenin imkânı elverir. Şu anda verilen karşılıksız burslar yerine, geriye dönüşlerle bir süre sonra oluşacak fonlarla bu iş çözülebilir.

Mütevelli heyet başkanlarının kapısında kuyruk bekleyip avuç açmak yerine daha çağdaş finans modeli ile bu işin çözülmesi daha mantıklı değil mi?