İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı’na (İLKSAN) ilişkin birer yıl arayla iki rapor hazırlayan Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdür Yardımcısı Şener Gönülaçar’ın iki raporunun birbiriyle çelişmesi şaşkınlık yarattı. Gönülaçar, 2004 yılında hazırladığı ilk raporda Sandığın özellikle de Genel Müdürlüğün iş ve işlemlerini takdir eder şekilde överken, 2005 yılında yönetim değişikliğinin ardından hazırladığı ikinci raporda Kurum’u yerden yere vurarak “yaşlı ve hasta adama” benzetti. 

Kamuoyunun gündemine ağırlıklı olarak “skandallarla” gelen İlksan’da, yine ilginç işlerin yaşandığı ortaya çıktı. Her dönem siyasi etki tartışmalarının yoğun olarak yaşandığı İlksan, AKP iktidarındaki Milli Eğitim Bakanlığı’nda ilginç gelişmelere sahne oluyor. 

AYNI BÜROKRAT’TAN BİRBİRİNİ YALANLAYAN İKİ RAPOR 

Milli Eğitim Bakanlığı’nın denetlemekle yükümlü olduğu İlksan’a ilişkin hazırlanan raporların, hazırlayanın aynı kişi olmasına karşın birbirinden çok farklı olması dikkatlerden kaçmadı. ANKA’nın elde ettiği 30 Temmuz 2004 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı müfettişleri Hikmet Erdoğan, Süleyman Erkan ve Şener Gönülaçar imzalı denetleme raporu ile 16 Nisan 2005tarihinde İlksan Genel Kurulu’na sunulan Yaşar Taşkale, Osman Kocaman ve Şener Gönülaçar imzalı denetleme kurulu raporlarının ilkinde Sandığın iş ve işlemlerinde herhangi bir sorun olmadığı ifade ediliyor. Harun Yenice’nin yönetim kurulu başkanlığını yaptığı dönemde hazırlanan 2004 tarihli raporda, özellikle sandığın Genel Müdürlük düzeyindeki iş ve işlemlerine ilişkin inceleme şöyle değerlendiriliyor: 

“Sandık Genel Müdürlüğünün, Sandığın bütün iş ve işlemlerini, ilgili mevzuat hükümlerine, Temsilciler Kurulu ve Yönetim Kurulu kararlarına göre zamanında ve düzenli bir şekilde yürütmeye çalıştığı; 
Çalışanların görevlerini yapma gayreti içinde oldukları, 
İlksan’ın dönem içerisindeki faaliyetleri dikkate alındığında, üyelerine yaptığı sosyal yardımların kuruluş amacına uygun olduğu, bu yardım ve faaliyetlerin her yıl artan oranlarda devam ettiği,
Mevcut Yönetim Kurulu kararları, Temsilciler Kurulu’na sunulan faaliyet raporları ile diğer defter ve belgelerin incelenmesinden anlaşılmıştır.” 

1 YIL SONRA NE OLDU DA İLKSAN ‘HASTA ADAM’ OLDU 

İlk raporda görevi Milli Eğitim Bakanlığı müfettişi olan Şener Gönülaçar, 2005 yılında bir yandan MEB Personel Genel Müdür Yardımcılığı görevine gelirken diğer yandan da 25-26 Ocak 2005 tarihlerinde gerçekleştirilen İlksan Genel Kurulu’nda denetleme kurulu üyeliğine seçildi. Şener Gönülaçar, İlksan Denetleme Kurulu üyesi olarak 2005 yılında hazırlanan raporda daha önce toz kondurmadığı İlksan’ı “hasta adam” ilan etti. Harun Yenice’nin başkanlıktan ayrılmasından kısa bir süre geçtikten sonra hemen hemen aynı dönemlerin değerlendirildiği ikinci raporda, ifade edilen ve “İlksan’a bir yılda ne oldu, bu hale geldi” dedirten görüşler şöyle: 

RANTÇI İLKSAN 

“-İlksan, iktisadi gücünü üretimden değil rattan alan bir müessesedir. Rant ise bir mal veya paranın, belli bir süre içinde emek vermeden sağladığı getiridir. 2003 yılından bu yana Devlet tarafından ısrarla sürdürülen faizleri düşürme politikası başarıyla devam etmektedir. Ancak bu durum, İlksan gibi rantçı kurumlara zarar vermektedir. Birkaç yıl sonra Sandığın, emekli yardımlarını ödeyememesi Halide yaşanacaktır. 

GENEL MÜDÜRLÜK TUKAKA OLDU 

-1997 yılında kesintisiz sekiz yıllık zorunlu eğitim ile Türk Eğitim Sisteminde meydana gelen köklü değişime, İlksan adapte edilmemiştir. Bu olumsuzlar sürerken, ‘Sandığın yönetiminden sorumlu olan’ Yönetim Kurullarının; İlksan’ın motor gücü olan Genel Müdürlüğünün günün ihtiyaç ve şartlarına neden adapte etmedikleri anlaşılamamıştır. 

HASTA ADAM İLKSAN 

-Kurum olgunlaşma döneminin sonuna yaklaşmıştır. Kurumun ‘sinir ağı’ olarak nitelendirilebilecek iş akışları ve karar mekanizması hantallaşmış, duyarsızlaşmış, giderek daha çok bürokrasiye gönülmüş, ‘beyni’ sayılabilecek yöneticileri karar veremez hale gelmiş, ‘eli ayağı’ olan çalışanların çok büyük bir kısmı felce uğramış, zihnen ve ruhen ‘yaşlanmış’, verimsiz hale gelmiş, üyelerin ise İlksan’a olan ilgileri ve İlksan’ın caziesi kaybolmuştur. Kısacası İlksan ‘yaşlı ve hasta adam’ görüntüsüne bürünmüştür.” 

2003’TEKİ “GECE BEKÇİSİ OLAYI”NA ISITMA 

Raporların kapsadığı konularda dikkat çeken bir diğer farklılık ise Harun Yenice döneminde yaşanan 2003 yılındaki “Gece Bekçi Olayı” oldu. Bu olay Yenice’nin başkanlıkta olduğu dönemde hazırlanan 2004 raporunda hiçbir şekilde yansımazken, 2005 yılında yönetimin değişmesiyle hazırlanan yeni raporun ana konusu oldu. İlksan’ın gece bekçisi Ali İhsan Coşkun’un 21 Mayıs 2003 tarihinde Kurum’a bir bayan aldığı yönündeki iddiaya dayalı olay Gönülaçar, 2004 yılında “dikkatinden kaçarken”, 2005 yılında bu olay Kurum idarecilerinin (İlksan Genel Müdür Vekili Mustafa Çınar, İkkan İdari Genel Müdür Yardımcısı Selahattin Avşar ve İlksan İdari İşler eski Müdürü Metin Tüken) işinden olmasını sağlayacak bir şekilde rapora yansıdı. 2004 yılında hazırlanan raporda aynı idareciler övülürken, ikinci raporda bu idareciler “İlksan’ın kurumsal kimliğini ve varoluş sebeplerinin sorgulanmasını zorunlu” kılan kişiler gösterildi. 

Öte yandan İlksan’a ilişkin bir yandan söz konusu çelişkili raporlar hazırlanırken, diğer yandan da kapatılması yönünde bazı sendikaların kampanyaları devam ettirildi.