20 MİLYAR $'LIK SEBZE-MEYVE İÇİN YENİ KANUN GELİYOR

20 milyar dolarlık kayıtdışı için yeni kanun geliyor

Türkiye’de yılda 40 milyar liralık sebze ve meyve tüketiliyor. Bunun yüzde 70’i yani 30 milyar liraya yakın kısmı ise ne yazık ki kayıtdışı. Bunu önlemek için defalarca kanun hazırlayan Türkiye bu kanunlara bir yenisini daha ekliyor. 6 Ocak’ta Meclis’te görüşülmeye başlanacak 20 maddelik tasarı yasalaşırsa eski yasa ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname de yürürlükten kalkacak

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, 6 Ocak itibarıyla TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabi Kaynaklar, Bilgi Teknoloji Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacak olan Sebze ve Meyve Ticareti’nin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’yla sebze ve meyve ticaretine yeni bir düzen geleceğini kayıtdışını büyük oranda önleyeceklerini öne sürdü.

Kanun Tasarısı’nın uygulamaya geçmesinin ardından, sektörde rekabetçi bir yapı sağlanacağını, kayıtdışılığın önleneceğini, üreticinin emeğinin karşılığını alabileceğini ifade eden Bakan Ergün, tüketicilerin yeterli, kaliteli, güvenilir, sağlıklı ve uygun fiyatlı mal talebinin karşılanacağını vurguladı.

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’yla ilgili basın açıklaması yaptı. Bakan Ergün açıklamasında, Türkiye’deki sebze ve meyve ticaretini yeniden düzenlemek amacıyla Sanayi Bakanlığı’nca hazırlanan Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nın 6 Ocak 2010 tarihinde TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabi Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacağını bildirdi.

Kanun Tasarısı’nın yürürlükteki 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’yi yürürlükten kaldıracağını belirten Ergün, tasarının 20 madde ve 1 geçici maddeden oluştuğunu aktardı. Bakan Ergün, Kanun Tasarısı’nın hazırlanmasındaki temel amaçlarının sektörde rekabetçi bir yapının sağlanması, kayıtdışılığın önlenmesi, üreticinin emeğinin karşılığını alabilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, gıda güvenliğinin temin edilmesi, toptancı halleri ile pazar yerlerinin çağdaş bir altyapıya kavuşturulması olduğunu vurguladı.

Sebze ve Meyve Ticareti’nin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’yla sebze ve meyve ticaretine yeni bir düzen geleceğini ifade eden Bakan Ergün, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunması ile meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesinin söz konusu olacağını kaydetti.

Komisyonlar yüksek

Bakan Ergün, sebze ve meyve ticaretinin yıllardır çözüm bekleyen sorunlarının tüm sektör mensupları tarafından da bilindiğini sektörün çözüm bekleyen temel sorunlarının başında kayıt dışılığın geldiğini ifade etti.

Malların haller üzerinden pazarlanma zorunluluğunun da sektörde serbest rekabeti olumsuz yönde etkilediğini anlatan Ergün, “Aynı şekilde rüsum ve komisyon oranları da ticareti zorlaştıracak ve kayıt dışılığı artıracak düzeydedir” dedi. Türkiye’de hâlâ müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuar ve soğuk hava depoları bulunmayan çok sayıda toptancı hali bulunduğuna değinen Bakan Ergün, bu nedenle malların yaklaşık yüzde 25’inin, tüketim merkezlerine ulaşmadan pazarlama sürecinde zayi olduğunu açıkladı. Sebze ve meyvelerin gıda güvenliği ve izlenebilirliğinin sağlanmasına imkan veren mekanizmaların bulunmamasının da sektörün karşı karşıya olduğu diğer bir sorun olduğuna değinen Ergün, üreticilerin haklarını korumaya yönelik düzenlemelerin yetersiz olduğunu vurguladı.

Kanun tasarısını tüm bu sorunların çözümlenebilmesi için hazırladıklarına değinen Bakan Ergün, şöyle devam etti: “Başta tüketici konumunda bulunan 72 milyon vatandaş olmak üzere sektörde yer alan tüm tarafların haklarını adil bir şekilde yeniden düzenlemek şekliyle ’tarladan sofraya’ kadar güven duygusu oluşturmayı amaçlıyoruz. Sebze ve meyve satıcılarına getirilecek ’ürün künyesi’ ibraz etme sorumluluğuyla vatandaşlar artık tükettikleri sebze ve meyveler hakkında üretim tarihi, üretici, üretildiği yer gibi gerekli olan bilgilere rahatlıkla ulaşabilecek. Ayrıca pazar yerleri ve semt pazarlarıyla ilgili yapılacak düzenlemelerle buralarda vatandaşlarımızı rahatsız eden uygulamalar da önlenebilecek. Düzenleme ile Bakanlık tarafından oluşturulacak Hal Kayıt Sistemi’nin uygulamaya alınmasıyla birlikte sektördeki kayıtdışılık büyük ölçüde önlenecektir.”

27.2 milyon ton sebze, 15.6 milyon ton meyve yiyoruz

Türkİye’de 2008 yılı sebze üretim miktarı yaklaşık 27.2 milyon ton, meyve üretim miktarı ise yaklaşık 15.6 milyon ton olarak gerçekleşti. Toptancı hal fiyatları baz alındığında bu miktarlara ilişkin yıllık toplam işlem değeri yaklaşık 40 milyar TL tutuyor. Kayıtdışılık oranı yüzde 70’lerde olduğundan yaklaşık 28 milyar liralık sebze ve meyve vergisi alınmadan tüketiliyor. Devletin sebze ve meyvede vergi kaybı yaklaşık 2 milyar dolar.