40 YILLIK NÜKLEER RÜYASINDA 4. RANDEVU

Türkiye'nin 40 yıllık rüyası nükleer santralde 3 kez başarısızlıkla sonuçlanan deneyimlerin ardından dördüncü ihale yarın gerçekleştirilecek.

Mersin Akkuyu'ya yapılacak santrale eleştiriler yapılmasına karşın finansal piyasalarda yaşanan kriz nedeniyle ihalenin ertelenmesini isteyen şirketler de bulunuyor. İhale, nükleer karşıtları ile nükleer santrali destekleyen gruplar arasındaki gerilimi ve söz düellosunu da tırmandırdı.

İhaleye katılmak için dünyanın önde gelen nükleer santral üreticileri şartname aldı. Enerji Bakanlığı, şartname alan 13 yatırımcıdan en az 3'ünün teklif vermesini bekliyor. Ancak, özel sektörün bir bölümünün ihaleye mesafeli durduğu ve ihale tarihinin ertelenmesini istediği de biliniyor. İhale, bu nedenle sürprizlere açık görünüyor.

TARTIŞMA BİTMEZ

Türkiye elektrik enerjisi üretimi içinde nükleer santrallerinin payını 2020 yılına kadar en az yüzde 8, 2030 yılına kadar ise yüzde 20 olmasını hedefliyor. Türkiye'nin bu amaçla attığı yeni nükleer santral adımı da tartışmaları alevlendirdi. SABAH, nükleer santral ihalesine bir gün kala nükleer santral konusunda uzlaşmaz bir noktada bulunan tarafların nabzını tuttu. Nükleer santralin ilk yatırım maliyetleri son derece yüksek. Ancak, diğer elektrik üretim kaynaklarına göre yakıt maliyetlerinin düşüklüğü nükleerin tercih edilmesine yol açıyor. Uzmanlar, Türkiye'nin kurmayı düşündüğü 3-5 bin megavat gücünde bir santralin 10 milyar dolara kadar uzanan yatırım maliyetinin olduğunu hesaplıyor.

ELEKTRİK 15 YIL ALINACAK

Santralın kurulacağı arazi, Maliye Bakanlığı veya Bakanlar Kurulu tarafından bedelsiz olarak yatırımcıya tahsis edilecek. İhaleye teklif verecek konsorsiyumların bünyesinde nükleer santral işletmeciliği deneyimi olan şirket veya şirketlerin bulunması gerekiyor.

İhaleye katılacak yatırımcılar, 31 Aralık 2020 tarihine kadar 3 ile 5 bin megavat arasında kurulu güçte bir santral kurmayı taahhüt edecek. Devlet, nükleer santralde üretilecek elektriğe satın alma garantisi verecek. Ancak bu garanti, 31 Aralık 2020 tarihinden önce işletmeye girecek ünitelerle sınırlı olacak. Satın alma süresi 15 yılı aşamayacak. Satın almaya ilişkin sözleşme 31 Aralık 2030 tarihinden sonraki sürede üretilecek elektrik enerjisini kapsamadığı için ihaleyi kazanacak şirketlerin 2015 yılından önce santrali devreye sokması gerekiyor. TETAŞ, santralde üretilecek elektriğin tamamını satın alacak.