BORSA ŞİRKETLERİNİN KARLARINDA YÜZDE 110 ARTIŞ VAR

Hisse senetleri borsada işlem gören 300 şirketin 59’u bu yılın ilk 3 ayında zarar, 241’i kâr etti. Hisse senetleri borsada işlem gören şirketlerin toplam net kârı 9.3 milyar TL oldu.

2009 yılının ilk 3 ayında borsa şirketlerinin net kâr toplamı 4.4 milyar TL idi.
Borsada işlem gören şirketlerin net kârlarının toplamı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 109.84 oranında arttı.

Zeynep Aktaş’ın, Milliyet Ekonomi’de dün yayımlanan çalışmasında borsada hisse senetleri işlem gören şirketlerin her birinin, kâr ve zarar rakamları ayrı ayrı veriliyordu.

Zeynep Aktaş, 2010 yılının ilk 3 ayında en fazla kâr eden 10 şirketin 6’sının banka olduğuna dikkati çekiyor. Diğer 4 şirketin 2’si holding, 2’si haberleşme şirketleri...
Kâr şampiyonları, sırasıyla, Garanti Bankası, Akbank, İş Bankası, Yapı Kredi Bankası, Türk Telekom, Halk Bankası, Sabancı Holding, Turkcell, Koç Holding ve Vakıflar Bankası.

Borsada hisse senetleri işlem gören 17 bankanın kârları geçen yılın ilk 3 ayına göre yüzde 31 oranında arttı. 4.9 Milyar TL oldu.

Hisse senetleri borsada işlem gören 19 holding ve yatırım şirketinin, 2008 yılının ilk 3 ayında 37 milyar TL olan toplam kâr rakamları bu yılın aynı döneminde 988 milyar TL olarak gerçekleşti. Kâr rakamlarında yüzde 2.504 (Yüzde iki bin beş yüz dört) artış gerçekleşti.

Kârlar 2008 yılının da üzerinde

Zeynep Aktaş’tan öğrendiğime göre, 300 şirketin 2008 yılının ilk 3 ayındaki toplam kârları 6.0 milyar TL imiş.

Acaba 2009 yılının ilk 3 ayında şirketlerin kâr rakamlarını 2010 yılının ilk 3 ayındaki kâr rakamı ile karşılaştırarak ve de 2008 yılının ilk 3 ayındaki kâr rakamının üzerine çıktığına bakarak ekonomide krizin atlatıldığını söylemek mümkün mü?
Bu soruyu cevaplamak için ekonominin 2009 yılının ilk 3 ayındaki durumunu hatırlamak gerekir:

- 2009 yılının ilk 3 ayında ekonomide (GSYH rakamında) yüzde -14.5 küçülme gerçekleşti. Türkiye krizin en büyük zararını 2009 yılının 3 ayında yaşadı.

- 2010 yılının ilk 3 ayı tabii ki 2009’un ilk 3 ayından çok çok iyi idi. İyi idi de, her şeye rağmen ekonomi indiği çukurdan, eski çizgisine çıkamadı.

- 2009 yılının ilk 3 ayında sanayide üretim yüzde - 22.1 oranında gerilemişti. 2010 yılının ilk 3 ayında sanayi üretimi arttı, ama sadece yüzde + 17.2 oranında arttı.

Büyümeye henüz geçemedik
İşte bu nedenle 2010 yılının ilk 3 ayının kâr rakamlarını, 2009 yılının ilk 3 ayında ekonominin kuyunun dibine indiği dönemin rakamları ile karşılaştırarak, ekonominin düze çıktığını veya şaha kalktığını söylemek imkânsızdır.
Kaldı ki 2010 yılının ilk 3 ayını 2009 yılının ilk 3 ayı ile karşılaştırırken dikkate alınması gereken başka göstergeler de vardır:

- 2009 yılında şirketlerin iş hacimleri birden daralınca şirketlerde sabit masrafların yükü göreceli(nispi)olarak arttı. Bu nedenle kâr oranları geriledi.

- 2009 yılının ilk 3 ayı sonunda dolar 1.67 TL işlem görüyordu. 2010 yılının 3 ayının sonunda 1.50’lerden işlem gördü. Kur farkı bazı şirketlerde kârı arttırdı.

- Krizde şirketler işçi çıkararak, sabit masrafları azaltarak, verimi yükselterek daha kârlı çalışmayı öğrendi.

- Hisse senetleri borsada işlem gören şirketler genelde büyük ve krizden daha az etkilenen şirketler. Bunların durumu diğer orta ve küçük boy şirketlerin Anadolu’daki ekonominin durumunu tam olarak yansıtmaz.

Son bir uyarı: Serbest piyasa ekonomisinde, rekabetin var olduğu ekonomilerde, kâr sağlık işaretidir. Şirketlerin kârlılığı ekonominin iyiye gittiğini gösterir.
Kâr, şirketlerin ve ekonominin büyümesine imkân verir.