DÜNYAYI BATIRDILAR AMA 20 MİLYAR $ PRİM ALACAKLAR

Krizin merkez üssü olan Wall Street’te bu yıl çok ağır darbeler alan üç şirket, Merrill Lynch, Morgan Stanley ve Goldman Sachs, çalışanlarına toplam 20 milyar dolarlık prim dağıtacak

Büyük Buhran’dan bu yana yaşanan en büyük finansal kriz tüm hızıyla sürerken ve ABD’de kriz vergi mükelleflerinin 700 milyar dolarıyla fonlanırken, Wall Street şirketleri çalışanlarına maaşlarını aşan yüksek primler vermeye devam ediyor.

Beş çeyrektir zarar yazan, yıl başından bu yana hisse değeri yüzde 70 azalan ve krizle Bank of America’ya satılan Merrill Lynch, 6.7 milyar dolarlık prim ödemekten yine de vazgeçmedi. Hükümetten yardım alarak ayakta kalan Goldman Sachs ve Morgan Stanley ise üç çeyrek için 13 milyar dolarlık prim ödemesi için kaynak ayırdı. Goldman’ın CEO’su geçen yıl 600 bin dolarlık maaşının üzerine 67.9 milyon dolarlık primle ödüllendirilmişti.

Lehman bile verecek

Hatta ABD tarihinin en büyük iflasına konu olan Lehman Brothers’ın bazı çalışanlarının bile, bir önceki yıldan kazandıkları bir miktar primi alacakları açıklandı. Söylentilere göre Lehman’ın Avrupa biriminde çalışanlar yeni patronları Nomura ile geçen yıl aldıkları ile aynı primi alacakları konusunda anlaşmış bile.

Goldman Sachs’ın bu kriz yılında çalışanları için ayırdığı prim 6.85 milyar dolar. Bu, geçen yılın yüzde 32 altında ve çalışan başına 210 bin 300 dolar anlamına geliyor. Morgan Stanley ise primler için 6.44 milyar dolar ayırdı. Yani çalışan başına prim yüzde 20 düşüşle 138.700 dolara geriledi. Primlerdeki düşüş gelirlerdeki düşüşle paralel gerçekleşiyor. Ancak oranlar bu şirketlerin hisselerindeki düşüşün çok altında.

Primler açısından üst düzey yöneticiler daha şanslı. ABD’de finans alanında uzmanlaşan beyin avcısı şirket Egon Zehnder International CEO’su Robert Sloan, “Kritik noktalardaki yöneticiler geçen yıl aldıkları ile aynı düzeylerde prim alacak. Ancak diğerleri keskin düşüşler yaşayacak” dedi.

Merrill Lynch’in bu yıl çalışanlarına dağıttığı primlerde ise artış var. Geçen yıl çalışan başına 108 bin dolar prim düşerken bu yıl bu rakam 110 bin dolara yükseldi. Bunun ardında ise şirketin 3 bin çalışanını işten çıkartması yatıyor. Goldman Sachs da 3 bin 200 çalışanının işine son vermeyi planlıyor. 50 bini New York’tan olmak üzere global bankacılıktaki işten çıkarmaların 200 bin kişiye ulaşabileceği belirtiliyor.

Politikacılar tepkili

Geçtiğimiz hafta ABD’de Finansal Hizmetler Komitesi Başkanı Barney Frank, “Prim ödemeleri için bir morotoryum ilan edelim. Eğer hiçbir kurum prim ödemezse çalışanlar da bunu transferler olurken kullanamaz” dedi. Oysa uzmanlar aynı görüşte değil: “Primsiz bir Wall Street olmaz. Nasıl para kazanılacağını bilen bu adamların hep bir talebi vardır. Elde tutmak istiyorsanız, onlara bir şey ödemeniz gerekir.”

5 yılda Filipinler GSMH’sinden fazla prim aldılar

Goldman Sachs, Morgan Stanley, Merrill, Lehman ve Bear Stearns 2003 ile 2007 yılları arasında çalışanlarını toplam 145 milyar $’lık primle “ödüllendirdi”.

Bu, Filipinler’in yıllık GSMH’sinin üzerinde bir rakam. Geçen yıl bu firmalar rekor bir rakam olan 39 milyar dolarlık prim ödemesi yaptı.