12 kente 'göçü önleme' yatırımı

Devlet batıya göçü frenlemek için, 12 kente yatırım yapacak

Devlet, 2010-2012 döneminde de doğudan batıya göçü önlemek için kamu yatırımlarını etkin bir araç olarak kullanacak. Bunun için bir süredir devam ettirilen, ülkenin orta ve doğusunda belirli nüfus büyüklüğüne ulaşmış "çevre iller"in sosyo-ekonomik gelişmesinin hızlandırılması yönündeki politika önceliği sürdürülecek. Doğudan batıya göçü kesebilecek kentler olarak belirlenen Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon ve Van il merkezlerinin, cazibe merkezi haline dönüştürülmesi politikası devam ettirilecek. Devlet, önümüzdeki 3 yılda bu 12 ilin şehir merkezlerinin sosyal ve fiziki altyapı yatırımlarını geliştirmeye öncelik vermeyi sürdürecek.

Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), '2010-2012 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi'ni kamu kurumlarına gönderdi. Geciktiği için önümüzdeki günlerde yayımlanacak orta vadeli program ve orta vadeli mali plan beklenmeden hazırlanmak zorunda kalınan rehberde, 2009 yılı yatırım programında yer alan yatırım tavanlarının temel alınması istendi. Rehberde, kamuda yatırımların genel önceliğinin 'sosyal ihtiyaçları giderecek' ve 'üretken faaliyetleri destekleyecek' nitelikte altyapıya yönelik olması gerektiği belirtildi. Kamudaki kaynak probleminin sürdüğü dikkate alınarak, kamu-özel işbirliği modellerinin artırılması istenen rehberde, kamu yatırım teklif ve kararlarının ise sağlıklı sorun analizleri, bölgesel ve sektörel çalışmalarla nitelikli etüt ve analizlere dayandırılması istendi.

Altyapı yatırımına öncelik tanınacak
Kamu yatırımlarının "sektörel öncelikleri" de sıralanan rehberde, yatırım tahsislerinde eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu ile e-devletle iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik tanınacağı kaydedildi. 2010-2012 yılları arasında, bütün sektör ve alt sektörlerde yatırımların yönlendirileceği; ülkenin orta ve doğusunda belirli bir nüfus büyüklüğüne ulaşmış, doğudan batıya göçü kendine yönlendirebilecek "çevre iller"in sosyo-ekonomik gelişmesinin hızlandırılması da hedeflendi. Rehberde bu potansiyele sahip 12 il ise Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon ve Van olarak sıralandı.

Gelecek 3 yılda da bu illerin cazibe merkezi konumundaki şehir merkezlerinin sosyal ve fiziki altyapı yatırımlarına öncelik verilecek. Bu çerçevede ödenek aktarılan kurumlar ise faaliyetlerin tamamlanmasına öncelik verip projelerin zamanında uygulanması için gerekli önlemleri alacaklar. Rehberin "bölgesel öncelikler" bölümünün devamında ise kamu yatırımlarının GAP başta olmak üzere Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP) gibi bölgesel nitelikli projelere verileceği anlatıldı. Diğer bölgesel projeler ise Zonguldak, Bartın, Karabük Bölgesel Gelişme Raporu (ZBK) ve Yeşilırmak Havzası Gelişim Projesi (YHGP) olarak sıralandı.

Rehberde proje bazında önceliklere de yer verildi. Proje bazında yapılacak ödenek tekliflerinde sektörel ve bölgesel önceliklerin yanı sıra devam eden projelerden ağırlık verilecekler ise 2010 yılında tamamlanıp ekonomiye kazandırılacak olanlar, uygulamasında önemli fiziki gerçekleşme sağlanmış olanlar, dış finansmanı sağlanmışlardan önemli oranda fiziki gerçekleşmeye ulaşanlar, diğer projelerle bağlantılı veya eşzamanlı yürütülmesi gerekenler, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılması ve korunmasına yönelik olanlar, afet önlenmesi veya afet hasarlarının telafisine yönelikler, AB'ye üyelik yönünde sürdürülen çalışmaların gerektirdiği projeler ile e-dönüşüm Türkiye Projesi ve bilgi toplumu stratejisi projeleri şeklinde tespit edildi.


9 DUBLE YOLA ÖZEL ÖNEM
Rehberin alt sektörlere yönelik bölümünde ise karayollarında trafik güvenliğiyle ilgili yatırımlar ile 9 duble yol güzergâhındaki bitümlü sıcak karışım kaplama projelerine öncelik verileceği anlatıldı. Bu güzergâhlar şöyle:
* Ankara-Samsun-Sarp
* Yalova-Bursa-İzmir
* Sivrihisar-Afyon-İzmir
* Adapazarı-Bozüyük-Kütahya-Afyon-Antalya
* Afyon-Dinar-Denizli-Aydın
* Afyon-Akşehir-Konya
* Kulu ayrımı-Konya
* Ankara-Aksaray-Ereğli ayrımı
* Kınalı-Tekirdağ-İpsala


2010 ORTALAMA KUR DEĞERİ 1.6154 TL
Rehberde yatırım teklifleri sunulurken gerekli olan iki önemli unsur olan deflatörler için ayrıntılı bir tabloya yer verilirken, 2010 yılı kur değeriyse yıllık ortalama 1 ABD doları=1.6154 TL olarak belirtildi. 2009-2011 dönemini kapsayan ve 2008 yaz aylarında çıkarılan bir önceki rehberde ise ortalama kur 1.4357 YTL olmuştu. Bu durumda kamu 1 yıl içinde kurdaki ortalama artışı yüzde 12.5 olarak tahmin etti.