ExxonMobil, Shell ve BP'den oluşan dünyanın en büyük üç petrol şirketinin 2005 kârları açıklandı. Şirketlerin toplam kârı 78 milyar dolar oldu.... 300'den fazla şirketin hissesinin işlem gördüğü İMKB'nin toplam piyasa değeri 163 milyar dolar. Şirketlerin toplam kârının 12 milyar dolar olması bekleniyor.

Başta Avrupa olmak üzere birçok gelişmiş ülke ekonomisi artan petrol fiyatlarına çözüm yolu ararken petrol şirketleri kâr rekoru kırıyor. En büyük üç petrol şirketi olan Exxon- Mobil, Shell ve BP'nin 2005 yılındaki toplam kârı 78 milyar dolara yaklaşıyor. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın toplam piyasa değeri 164 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bu da üç petrol şirketinin İMKB'nin piyasa değerinin yarısı kadar kâr ettiğini gösteriyor. IMKB'de işlem gören şirket sayısı 300 civarında. Bu şirketlerin 2005 yılının ilk 9 ayındaki kâr rakamlarının toplamı ise 9 milyara yakın. Bir yıllık toplam kârın da 12 milyar dolar seviyesinde çıkması bekleniyor. 12 milyar dolar üç petrol şirketinin kârının yedide biri demek. Petrol şirketlerinin bu rekor kârlara ulaşmasını sağlayan faktör petrol fiyatındaki artış.

KASIRGA FİYAT YÜKSELTTİ
2005 yılı başına 40 dolardan başlayan bir varil petrolün fiyatı bugünlerde 60 doların üzerinde bulunuyor. Petrol fiyatları 2005 yılında en yüksek seviyesine, Katrina ve Rita kasırgalarının etkisiyle 30 Ağustos'ta ulaştı. 30 Ağustos'ta uluslararası borsalarda petrol fiyatı 70.85 doları gösteriyordu. Petrolün fiyat artışından en büyük kârı sağlayan devler fiyat artışından da en çok sorumlu tutulan kesimlerin başına geliyor. Petrol piyasası analistleri dev şirketleri yeterince kapasite artışı sağlamadıkları nedeniyle suçluyor. Rafineri kapasiteleri artmadığı için de petrolün fiyatının baskı altında kaldığı belirtiliyor. En çok örnek verilen ülke ise dünyanın en büyük ekonomisi ABD. Enerji Ajansı verilerine göre ABD'de 1976 yılınan bugüne kadar inşaa edilen bir tane bile petrol rafinerisi bulunmuyor. Yeni rafineri yapılması bir yana 1980'lerde 300 olan rafineri sayısının 150 civarına indiği söyleniyor. Kapamaların gerekçesi ise yeterince kârlı olmayışları. Rafineri olmayınca da üretim artışları sınırlı kalıyor. Bu nedenle talepteki sınırlı artışlar bile petrolün fiyatını kolaylıkla daha üst seviyelere çekebiliyor.