50 kuruşluk zam komedisi

2010 yılı asgari ücretini belirlerken hükümet işçi temsilcileriyle tartışmaya gerek görmedi. Kendi resmi kurumu TÜİK’in belirlediği rakamı bile kabul etmeyen AKP Hükümeti, 1 Ocak itibarıyla asgari ücrette yüzde 3 artış öngörüyor. Bu aylık 15 TL, günlük 50 kuruş zam anlamına geliyor.

Türkiye gündemini kilitleyen “açılım” ve “DTP’nin kapatılması kararı”na ilişkin siyasi gelişmeler sürerken, 9.5 milyon vatandaşın gerçek gündemini 50 kuruşluk “zam komedisi” oluşturuyor. 15 gün sonra yürürlüğe girecek olan asgari ücrette hükümet, işçi temsilcileriyle tartışmaya gerek görmezken, kapalı kapılar ardından ağırlık kazanan zam oranının “yüzde 3+3” olduğu ifade ediliyor.

Net asgari ücret olarak işçiye halen, eski KDV iadesi uygulaması yerine getirilen ve “asgari geçim indirimi” adıyla ücrete eklenen 49.9 lira da dahil edildiğinde 546 lira ödeniyor. Hükümetin yüzde 3+3 oranında bir zam formülüne karar vermesi halinde, 1 Ocak 2010 itibarıyla net asgari ücretteki artış, ayda 15 lira olacak. Böylece asgari ücretliye günlük 50 kuruş artış yapılmış olacak. Yani 9.5 milyon vatandaşa günde 50 kuruş daha fazla harcama imkanı sağlanacak.

İkinci toplantı bugün

Öte yandan devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK, Türkiye’de 4 kişilik bir aile için “en alt geçim sınırını” 820 lira olarak belirleyerek, insanca yaşam için gerekli asgari tutarı da ortaya koymuş oldu. Ancak hükümet TÜİK’in bu belirlemesine de itibar etmedi.

Bugün işçi kesiminin bulunmayacağı pazarlık masasına hükümet, işveren kesimiyle oturacak. TÜİK’in bugün masaya 2010 yılı için en alt geçim seviyesine ilişkin bir rakam koyması beklenirken, bu rakamın 860 liranın altında olmayacağı belirtiliyor. Çalışma Bakanlığı bürokratları ise TÜİK ortaya ne koyarsa koysun, zamla ilgili kararın yüzde 3+3 formülünün üzerinde çıkamayacağını belirttiler.

Halen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına göre 9.5 milyon çalışan ve ailesinin gözü kulağı, Ankara’dan gelecek açıklamada. 2010 yılında geçerli olacak asgari ücretle ilgili karar için masaya oturan Türk-İş, hükümet tarafının tutumu nedeniyle masayı terkederken, hükümet asgari ücreti işverenle birlikte belirliyor. İkinci toplantıyı bugün yapacak olan komisyona, TÜİK, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı gibi kurumlar Ekonomik ve sosyal göstergelere ilişkin veriler sunacak.

Halen 1 Temmuz -31 Aralık 2009 tarihleri arasında geçerli olan brüt asgari ücret 693 lira düzeyinde. Ancak işçiye net asgari ücret 546 lira olarak ödeniyor. Bunun da 49.95 lirası, iki yıl önce “vergi iadesi” yerine getirilen asgari geçim indirimi olarak işçinin ücretine ekleniyor. Ancak bu tutar zam hesabında dikkate alınmıyor. Buna göre yüzde 3 zam yapılması halinde 1 Ocak 2010 tarihinde bir asgari ücretli, 15 liralık zam almış olacak. Böylece asgari ücretlinin eline geçen tutar 561 liraya ulaşabilecek.

Günlük asgari ücret ise (asgari geçim indirimi dahil) halen 18.22 lira düzeyinde. Hükümetin yüzde 3+3 oranında zam yapması halinde günlük asgari ücrete 50 kuruş zam gelmiş olacak. Böylece 9.5 milyon kişi günde 50 kuruşluk artışı bozdurup bozdurup harcayacak.

“En az 860 TL olmalı” diyen TÜİK’i bile dikkate almıyor

Yasalara ve uluslararası sözleşmelere göre, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun asgari ücreti belirlerken, “bilimsel verilere uyması ve geçim şartlarını dikkate alması” zorunlu. Ancak böyle olmuyor. Asgari ücret tespit komisyonuna resmi görüş bildiren TÜİK, 4 kişilik bir ailenin gıda ve gıda dışı temel harcamalarını dikkate alarak oluşturduğu “en alt geçim sınırını” 2009 yılı için 820 lira olarak belirlemişti. Ancak hükümet bunu dikkate almadı. Bu yıl da TÜİK’in 4 kişilik bir aile için en alt geçim sınırı olarak belirleyeceği rakamın 860 liranın altına düşmeyeceği belirtildi. Bu kapsamda asgüri ücret tespit komisyonuna TÜİK “insanca yaşam sınırı” olarak sözkonusu rakamı önermiş olacak. Ancak Hükümetin bunu da dikkate almayacağı tahmin ediliyor.