Afrika'ya erken giden rekor kırıyor

Arazi kiralayıp tarıma giren de var, bitkisel yağ, salça, un gibi işlenmiş gıda açığını görüp tesis açan da. Bir kaç yıl önce Afrika pazarında iş var diyerek parça başı siparişlerle ürün gönderen birçok firma ise şimdi ya bayilik vermeye ya da mağaza açmaya hazırlanıyor.

Tarım, gıda tekstil, mobilya, otomotiv ve tarım aletleri, inşaat malzemeleri, alt yapı hizmetleri ...Az gelişmiş sanayileri ve küçük ekonomileri ile küresel mali krizde büyümeye en açık 53 ülkesiyle Afrika kıtası Türk firmalarının yeni gözdesi. Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın verilerine göre son bir yılda Afrika ülkelerine yapılan ihracatta rekor var.

Artış oranları şöyle: Angola yüzde 264, Çad yüzde 160, Ekvator Ginesi yüzde 94, Madagaskar yüzde 115, Kenya yüzde 145, Mayotte yüzde 473, Somali yüzde 279 ve Zambiya yüzde 138. Geçtiğimiz yıl 8.4 milyar dolarlık ihracat getirisiyle yatırımcısının yüzünü güldüren Afrika'da Türk firmaların etkinliği giderek artıyor.

Var mı Nazo gibisi dedi
Mozambik'te bilinirliği katlandı
Var mı Nazo gibisi' reklam cıngılı ile tüm Türkiye'ye adını duyuran Nazlı Gıda, aynı reklam filmi ile Mozambik'te ün kazandı. Afrika pazarında televizyon reklamı veren bilinen tek marka olma özelliği de taşıyan Nazo, bu filmler sayesinde ülkede bilinirliliğini yüzde 80'e kadar çıkarmayı başardı.

Pazarı o kadar çok önemsiyoruz ki, Mozambik halkının damak zevkine uygun mangolu toz içecekler geliştirdik diyen Nazlı Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Kurt, uzun vadede ise kahve, cips ve çikolatalı ürünlerden oluşan diğer ürün gruplarını da getirmeyi ve Mozambitk'te üretim yapmayı hedeflediklerini söyledi.

Distribütör aracılığı ile girdikleri pazara şu anda her ay bir buçuk milyon paket toz içecek gönderdiklerini anlatan Ethem Kurt, Afrika pazarında ayrıca Cezayir, Fas ve Mısır gibi ülkelerle de ilgilendiklerini Cezayir ve Fas'ta da dağıtım teşkilatı oluşturmaya çalıştıklarını söyledi. Pazarda mutlaka kendi markaları ile varolmayı düşündüklerini söyleyen Ethem Kurt, "Tersi bir taleple karşılaştığımızda 'marka yoksa satış da yok' diyoruz. Uluslararası pazarda markalaşmanın önemini biliyoruz" diye konuştu.

Afrika pazarına girmeden önce iyi bir pazar araştırması yapılması gerektiğine vurgu yapan Ethem Kurt, "İş yapma biçimi, bankacılık sistemi, yaşam alışkanlıkları Türkiye'den farklı. Fakat yatırıma açık bir pazar. Kalite ve hizmetten ödün vermeden Afrika'da orta ölçekli yatırımlarla, güzel bir iş ortamı oluşturmak mümkün" diye konuştu.

Sudan'da tarımı sanayileştireceğiz
Çiftçi, inşaatçı, traktör bayii gibi farklı sektörlerde çalışan Ceyhanlı 18 işadamının 13 bin dönüm araziye kiralayarak başladığı Afrika macerası tam gaz divam ediyor. 2 yıl önce 3 milyon dolarla Sudan'da yatırıma giden Ceyhanlı girişimciler işe Sudan'da Ceyhan Medeni Company adında bir yatırım şirketi kurarak başladılar. Yatırım için belirledikleri ilk sektör ise tarım oldu.

Ayçiçek üretimi ile yola koyulan şirketin yeni hedefi ise bitkisel yağ üretimine geçmek. Aralarında inşaat sektöründen de temsilcilerin bulunması nedeniyle bu alana da göz diken Ceyhanlı grup, yol, köprü, bin konutluk inşaat projesinden oluşan 150 milyon dolarlık ihalede de iddialı.

"3 milyon dolarla geldiğimiz Sudan'da karşımıza 150 milyon dolarlık iş hacmi çıktı. Burada büyük bir potansiyel var, Bugün bu pazara gelen 10 yıl sonra büyük sermayeli şirkete dönüşecek" diye konuşan Ceyhan Medeni Company Yönetimi Kurulu Başkanı Ahmet Turan Titirinli, hedeflerini büyük tuttuklarını söyledi.

Sudan'da kurdukları şirketin şu anda Sudan'da tarım alanındaki tek yüzde 100 yabancı sermayeli şirket olduğunu söyleyen Titirinli, "Tarımda büyük potansiyel var. Verimli tarım topraklarına rağmen üretim yetersiz. Bitkisel yağ açığı had safhada. Bu konuda sadece Sudan değil çevre ülkelerde de açık var. Özellikle bu alana yoğunlaşacağız. Sudan'da tarımdan sanayiye geçişte önemli katkılarımız olacak" dedi.

Sudan'ın Afrika Birliği'ne üye olması nedeniyle 18 Afrika ülkesine sıfır gümrüksüz ürün gönderme şansları olduğunu söyleyen Titirinli, Senegal ve Etiyopya'nın diğer önemli pazar hedefleri olduğunu söyledi.

Senegal'in unu Malatyalı işadamından
Senegal'de 3 milyon euro yatırımla un fabrikası kuran Malatyalı Mahmut Baştur'un kurduğu un fabrikası şubatın ikinci haftasında üretime geçiyor. Üretim ilk etapta yüzde 30 kapasite ile aylık 10 bin ton olarak gerçekleşecek olan tesis talebi göre kapasitesini artıracak. Türkiye'de 2 un bir de yem fabrikası bulunan Mahmut Baştur neden Afrika pazarına girdiklerini ise şöyle anlattı:

"Türkiye'de her yıl pazar biraz daha daralıyor. 3 un fabrikamız vardı birini devretmek zorunda kaldık. Kalan fabrikalarda da kapasitemizi her yıl kısmak zorunda kalıyoruz. Bu yıl yüzde 30'a kadar düşürdük. Bir süredir alternatif pazar arayışı içindeydik. Afrika'ya daha önce un satıyorduk.

Üretimde açığı gördük ve yatarım yaptık. Afrika arayışlarımıza cevap verecek en doğru adres" Senegal'deki un fabrikasına hammadde tedarikinin şimdilik Fransa'dan sağlandığını anlatan Baştur, önümüzdeki aylarda, fabrikanın hammaddesinin yine bu ülkede yapacakları buğday üretimi ile sağlamayı planladıklarını söyledi. Afrika pazarında her şeye ihtiyaç oyduğunu söyleyen Baştur, "Entegre üretim ile ciddi bir maliyet avantajı sağlanabilir.

Bu kapsamda bir diğer hedefimiz de sentetik çuval üretimine geçmek istiyoruz" dedi. Fabrikanın, Gine, Bamako, Sierra Lone, Mali gibi Afrika ülkelerine yakın bir bölgede kurulduğunu anlatan Baştur, Senegal'in dışında bu ülkelere de ürün vermeyi hedeflediklerini belirtti.

Elvan Afrika'ya ikinci fabrikasını açıyor
Afrika pazarında yatırımlarını hızlandıran bir diğer firma da Elvan Çikolata. Pazarının potansiyelini keşfeden firma geçtiğimiz yıl açtığı Cezayir fabrikasının ardından şimdi de Mısır'a fabrika açıyor. Afrika kıtasının şu anda Avrupa ve ABD'ye göre çok daha cazip olduğunu söyleyen Elvan Gıda Genel Müdürü Hidayet Kadiroğlu, "Her iki fabrika için 15 milyon dolara yakın yatırım yaptık.

Fakat pazar imkanı o kadar geniş ki yatırımlarımız karşılığını buluyor. Cezayir fabrikamız sadece bu pazar için kurulmuştu. Fakat Mısır'dan aynı zamanda Afrika Birliği'ni kapsayan diğer ülkelere de ihracat yapacağız" diye konuştu. Afrika pazarına aynı zamanda bayilik sistemi ile çalışan firmanın kıtadaki bayi sayısı 20'nin üzerine çıktı.

Elvan Gıda'nın ağırlıklı olarak ihracat odaklı çalışan bir firma olduğunu söyleyen Hidayet Kadiroğlu, "şu anda 120 ülkeye ihracat yapıyoruz. Afrika pazarının ihracattaki payı giderek artıyor. Bizim için önemli bir pazar haline geldi. Bu yıl 140 milyon dolar ihracat bekliyoruz. Bu rakamın yüzde 20'si Afrika'dan gelecek" dedi.

Saray, Afrika'da yüzde 70 büyüyecek
Markasıyla şimdiden 22 Afrika ülkesinde varlık gösteren Saray Holding, pazardaki büyüme çıtasını yüksek tutuyor. Saray Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sami Özdağ, pazarda bu yıl yüzde 70 daha büyümek istediklerini söyledi. Son 5-6 yıldır Afrika pazarında iç çatışmaların minimum düzeye inhdiğini söyleyen Sami Özdağ, Sadece Türk firmalarının değil aynı zamanda Çin ve Avrupa ülkelerinin el değmemiş pazar olarak gördükleri Afrika'yı çok önemsediklerini ve özellikle de devlet bazındaki anlaşmalarla kıtada etkinlik kurmaya çalıştıklarını vurguladı.

Küresel mali krizin gelişmiş ülkelere göre Afrika'da etkilerinin daha zayıf kaldığının altını çizen Özdağ, "Yatarımda ilgi odağı olduğu için dolar girişi hızla devam ediyor. Son yıllarda yer altı kaynakları başta olmak üzere tarıma elverişli alanlarda ilerleme oldu" diye konuştu. Kıtada en çok Nijerya pazarına dikkat etmek gerektiğini vurgulayan Özdağ, bu ülkenin şu anda çikolatalı ürünlere yüksek kota uyguladığını bu nedenle Nijerya'ya bu tür ürünlerin daha çok yasal olmayan yöntemlerle girdiğini söyledi.

Süvari 3 yılda 5 milyon dolar ciro bekliyor
"Avrupa pazarı doyuma ulaşmıştır" diyerek Avrupa'yı hedefi pazarların dışına çıkaran Süvari ilk etapta Kongo, Uganda, Tanzanya gibi ülkelerden parça siparişler aldı. 3 yılda Afrika'ya 1 milyon dolarlık ürün sattıklarını söyleyen Süvari Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Coşar, 3 yıl içinde satış rakamlarını 5 milyon dolara çıkaracaklarını söyledi.

Tanzanya ve Uganda'dan mağaza açmaları yönünde tekliflerin geldiğini söyleyen Coşar bu tür teklifleri değerlendirdiklerini yakın bir zamanda bu planı hayata geçirmek istediklerini söyledi. Süvari olarak şu anda Afrika, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Rusya pazarına odaklandıklarını söyleyen Coşar, "Bu pazarlara arasında en büyük potansiyeli Afrika pazarının sunduğunu düşünüyoruz. 'Gelecek 10 yılın en büyük pazarı Afrika olacak' sözünün doğruluğuna inanıyoruz" diye konuştu.

Afrika pazarı ile kurdukları ilişki sayesinde Orta Doğu pazarı olan Yemen'de geçtiğimiz yıl bir mağaza açan şirket aynı ülkede ikinci mağaza açmaya hazırlanıyor. Coşar, ilk mağazanın büyük ilgi gördüğünü ve bir yılda 500 bin dolar ciro yaptığını söyleyerek, "Bu başarı ikinci mağaza için bizi cesaretlendirdi" dedi.

Hatemoğlu'na mağaza teklifleri geliyor
Afrika pazarına 2 yıldır kendi markasıyla satış yapan Hatemoğlu da artık mağaza açma planları yapıyor. Güney Afrika, Fildişi, Mısır, Kamerun, Nijerya ve Tanzanya gibi ülkelere ürün gönderdiklerini söyleyen Hatemoğlu Yönetim Kurulu Üyesi Efsane Turan, Fildişi,Güney Afrika gibi ülkelerden mağaza teklifleri aldıklarını bunları değerlendirdiklerini söyledi.

Afrikalı birçok müşterilerinin Hatemoğlu markalı ürünleri daha önceden Avrupa üzerinden satın aldığını söyleyen Turan, "Şimdi bu müşterilerimiz ürünü doğrudan bizden istiyor. Biz de buna çok sıcak bakıyoruz. Onların 'Avrupalı yıllardır burada siz neden gelmiyorsunuz' sözünü ciddi olarak önemsiyoruz. Böyle bir iş ortaklığı müşterilerimiz için maliyet avantajı bizim için de krizde pazar çeşitliliği imkanı sunacaktır" dedi.

Afrika'nın en çok bilinen markası
olan da var, üretime geçen de
* Kenyalı bir işkadını ile bir firma Türkiye'den çimento alarak paketleme tesisi açmak üzere anlaştı. Paketlemenin ardından üretim tesisi düşünülüyor. Tamamı 400 milyon dolarlık yatırım.
* Konyalı bir firma Tanzanya'ya çikolata ve şekerleme fabrikası açma kakarı aldı. Yatırım bedeli 500 bin euro.
* Orta Afrikalı bir firma Paşabahçe'den 3 konteynır mal talep etti. Meltem Elektrik Fildişi Sahilleri ile trafo üniteleri kurulmak üzere anlaşma yaptı. 5 milyon dolarlık bir yatırım öngörülüyor.
* Kütahya Porselen Burkina Faso'ya 6 konteynır ürün gönderdi.
* Malatyalı bir işadamı Senegal'de tavuk çiftçiliği açmak için ortak görüşmeleri başlattı.
* Teksan Kenya'ya jeneratör satışı yaptı.
* Orkide Etiyopya'ya ayçiçek yağı satıyor.
* Nijerliler Türkiye'den toz içecek, tarım aletleri , yaylı yatak, makarna, terlik, ayakkabı ve süt mamülleri aldı. Njierli bir işadamı araba lastiği ve jant firmasının distribütörlüğünü aldı.
* Gineliler makarna, demir-çelik , pknik tüpü alımı gerçekleştirdi.
* Ülker'in Biskremi Senegal'de Coca Cola'dan sonra en çok tanınan marka. (Ülker bilinmiyor ama Biskrem biliniyor)