Akaryakıt bayilerine kötü haber

Akaryakıt şirketleri ile uzun vadeli sözleşme karşılığı milyonlarca dolarlık intifa hakkını cebine koyan bayilere Danıştay kötü haber.

Danıştay, Rekabet Kurulu'nun "5 yıldan uzun sözleşme yapılamaz" kararını haklı bulunca 7 bin bayi aldığı intifaları geri verecek.

Akaryakıt piyasasında "bayii sözleşmeleri krizi"nde son söz Danıştay Dava Daireleri Kurulu'ndan geldi. Rekabet Kurulu'nun, geçen yıl aldığı kararla ana dağıtım şirketi ile bayiler arasındaki bir tür bayililik sözleşmesi olan "intifa" süresini 5 yılla sınırlandırmasına Danıştay Dava Daireleri Kurulu da 'Rekabet Kurulu haklı' kararı verdi. Kararla 7 bin bayi, aldığı milyonlarca dolarlık intifa haklarını ana şirkete nasıl ödeneceğini kara kara düşünmeye başladı. Ana şirketlerin dava açmak için son tarih ise 12 Mart. Akaryakıt bayilerinin ana dağıtım şirketleriyle yaptığı 10-15 hatta 20 yıllık intifa sözleşmelerine yönelik karmaşa Rekabet Kurulu'nun 12 Mart 2009'da akaryakıt sözleşmelerinin 5 yılla sınırlandırılmasına yönelik kararıyla başladı. Karara "2005'ten önce uzun sözleşme yapılmışsa bile sözleşme 18 Eylül 2010'da sona erer" hükmünü ekleyen Rekabet Kurulu böylece uzun süreli sözleşme imzalayan 7 bin bayiye 18 Eylül 2010 tarihine kadar sözleşme yenileme uyarısı yaptı.

DANIŞTAY RET VERDİ
Akaryakıt şirketleri Rekabet Kurulu'nun bu kararını Danıştay'a taşıdı. Ancak Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, cuma günü Rekabet Kurulu'nu haklı buldu ve dağıtım şirketlerinin intifa sözleşmelerinin süresinin 5 yılla sınırlandırılmasına ilişkin 'yürütmeyi durdurma' talebini reddetti. Şimdi bayiler aldıkları intifaları nasıl ödeyeceğini akaryakıt şirketleri ise 10-20 hatta 50 yıllık sözleşmelerle 7 bin bayiye verdikleri toplamı milyar doları bulan alacaklarını nasıl geri alacağını düşünüyor. Petrol Sanayi Derneği (PETDER) Genel Sekreteri Erol Metin, milyar dolarlık itilaf konusunda sektörün kafa karışıklığı içinde olduğunu söyledi. Metin "Şirketler uzun süreli sözleşmelere göre büyük yatırımlar yaptı. Ancak Rekabet Kurulu'nun düzenlemesi mevcut sözleşmeleri de kapsadığından sektörde büyük kargaşa var. Ne yapacağımızı biz de bilmiyoruz" açıklamasında bulundu.

YERİNE GÖRE İNTİFA ANLAŞMALARI 20 MİLYON DOLARA ÇIKABİLİYOR
53 şirketin yer aldığı akaryakıt piyasasında 12 bin 701 akaryakıt bayisi bulunuyor. Petrol Piyasası Kanunu gereği lisans almış akaryakıt dağıtım şirketleri ile istasyonlar arası bayilik sözleşmesi, intifa, kira ve dönemsel sözleşmelerden biriyle gerçekleştirilebiliyor. Aldıkları araziye yatırım yapan şirketler izin ve kira prosedürü ile uğraşmamak için intifa yöntemini tercih ediyor. İntifa sözleşmeleri on yıl ile elli yıl arası değişen sürelerle yapılıyor. Sözleşme bedelleri ise süre ve arazinin konumu itibariyle 100 bin ile 20 milyon dolar arası değişen rakamlarda gerçekleştiriliyor.

'BEN DE YENİ FARKETTİM KRİTİK TARİH 12 MART 2010'
SEKTÖRDE sözleşmeleri yenileme hareketliliği sürerken BP Baş Hukuk Müşaviri Bülent Kencebay'dan kritik bir uyarı geldi. Rekabet Kurulu'nun aldığı iptal kararı sonrası kural olarak Borçlar Kanunu'ndaki sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulandığını anlatan Kencebay, "Sektörde bilinenin aksine, Borçlar Yasası'nda yer alan sebepsiz zenginleşme hükümlerince alacağın tahsil edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşmede zamanaşımı süresi 1 yıl. Bayi ve istasyonların yeni sözleşmeleri eylülde yapması gerekse de kararın verildiği tarihten tam bir yıl sonraya yani 12 Mart 2010'a kadar sözleşmenin uzatılmayacağı süreler için paralarını tahsil için dava açmalı. Aksi halde iki taraf da hakkını yitirebilir" dedi. Kencebay, kendisinin de bu durumu yeni sayılacak bir zamanda fark ettiğini anlattı.