Alışverişe kriz darbesi

Finansal kriz, hemen herkeste “Acaba işimi kaybeder miyim?” endişesi yarattı. Bu endişe insanların borçlanırken daha temkinli olmasını beraberinde getirdi ve alışverişler frene bastı. Durumu en iyi Teknosa Genel Müdürü Mehmet Nane özetledi: Perakende sektörü borsalara endekslendi. Borsalarda hava iyiyse, alışverişe çıkılıyor. Değilse o gün kötü geçiyor. Bir günün cirosu ile ertesi günün cirosu arasında yüzde 30’ları bulan farklar ortaya çıkmaya başladı. Böylesi zigzaglara ilk kez tanık oluyoruz...

Küresel kriz Türk tüketicisinin de moralini fena halde bozdu. Krizin Türkiye’yi de vuracağını ve işsizliğin daha da artacağını düşünen Türk tüketicisi alışverişten yavaş yavaş elini çekmeye başladı.

Bayram tatili nedeniyle küresel finans krizinden daha az etkilendiği düşünülen Türkiye’de perakende sektörü aynı fikirde değil. Tekstilde kış sezonu, indirimlerle açılırken teknoloji perakendesinde alımlar piyasalardan gelen haberlere göre yönlendiriliyor. Bu yüzden günlük satışlar arasındaki fark yüzde 30’a kadar çıktı. Gıda perakendecileri ise “Bayram alışverişinin yarattığı hareketlilikten çıktık. O yüzden geçen hafta bir ölçü değil. Ancak bayram tatilinin son iki günü sepetlerde hafif azalma oldu” dedi.

Konutta umut hakim

Konut ve otomotiv sektöründe ise umutlu bir bekleyiş hakim. Özellikle konut üreten firmalar “Dövizdeki artış bize olumlu yansıyabilir. Kurlar düşük giderken, dövizini bozdurmaya kıyamayanlar kurdaki yükselişle birlikte YTL üzerinden satılan evlere ekstra bir talep yaratabilir” diyor. Otomotivci ise yeni modellerin piyasaya çıkışının ve şok indirimlerin satışlara geleneksel yılsonu canlılığını getireceğinden emin görünüyor.

Bir günden diğerine yüzde 30 fark oluştu

Teknosa Genel Müdürü Mehmet Nane: Küresel finans kriziyle birlikte alışverişlerde günler arasında yüzde 20-30 gibi derin farklılıklar oluşmaya başladı. Tüketici gelen haberlere göre gün gün farklılık gösteriyor. İyi haberler geldiğinde o gün satışlar artıyor, kötü bir haber çıktığında ise hemen satışlar düşüyor. Kesik kesik satışlar oluştu. Krizin etkisiyle satışlarda keskin zigzaglar oluşmasına ilk kez tanık oluyoruz. Borsa endeksleri iyi ise alışveriş yapılıyor. Değilse derhal alışverişten kısılıyor. Piyasaların şu anda morali var mı derseniz, hayır yok. Tüketici tereddüt içinde. Ancak herşeye rağmen teknolojide Türkiye’nin önü açık. Bizim pazarın en iyi yanı birçok üründe penetrasyon oranının hâlâ çok düşük olması. Örneğin dizüstü bilgisayarda penetrasyon yüzde 13, LCD TV’de yüzde 7-8 seviyesinde. Yani daha gidilecek çok yol olması satışlara ivme kazandıracaktır. Tüketicinin morali yerine gelirse işler düzelir.

iPhone çılgınlığı bile kısa sürdü

Bayram öncesinde piyasaya çıkan iPhone, cep telefonu satıcılarında bir rahatlama yaşatsa da bu da çok kısa süreli oldu. MOBİSAD Başkanı Murat Dursun, “Bayram öncesine göre satışlar Cuma günü yüzde 50 düştü ve gerileme sürüyor” dedi. Döviz paritesinde dün yaşanan hareketin de hemen satışlara yansıdığına dikkat çeken Dursun, “Bugün dövizdeki hareket için hemen pozisyonumuzu almaya başladık. Çünkü ithalata dayalı bir sektörüz ve her tür kriz, dövizdeki hereket bizi etkiliyor” dedi. Geçtiğimiz hafta Kanyon AVM ve Bağdat Caddesi’nde satışa sunulan iPhone’lar için meraklıları geceyarısı sıraya girmişti.

İstinyePark: Yorum yapmak için erken

İstinyePark AVM Genel Müdürü Hakan Kurt: Krizin yoğun olarak, alışverişlerin arttığı Ramazan’a ve bayrama denk gelmesi bazı göstergeleri yorumlamayı zorlaştırıyor. Bayram tatili döneminde gözle görülür bir yoğunluk yaşadık. Krizin etkilerini asıl önümüzdeki haftalardaki rakamlarda görürüz.

‘Bayram hareketi bitsin görürüz’

Kiler Genel Müdürü Nihat Özdemir: Krizin etkilerini net görebilmek için bayram hareketinin bitmesini beklemek lazım. Krizin etkisini bu hafta sanırım daha net göreceğiz. Ancak şu anda krizin etkileri gıda perakendeciliğe yansımadı demek bunun önümüzdeki günlerde piyasayı etkilemeyeceği anlamına gelmez.

Siemens: Satışlar geçen yılla aynı

Siemens Ev Aletleri Satış Direktörü Haluk Çelebioğlu: Bayram tatilinin araya girmesi tablonun net ortaya çıkmasını engelledi. Zira bayram tatili döneminde satışlarda da bir hareketlilik oldu. Ancak şu anki satışlar geçen yılla aynı seviyede gidiyor şeklinde gözlemliyoruz.

İpekyol: Sezon indirimle açıldı ama işler kötü

İpekyol Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın: Türkiye’de kış sezonu indirimlerle açıldı. Ancak yine de işler hiç iyi değil. Sezon indirimle açılmasına rağmen satışlar geçen yılın aynı döneminin rakamlarını yakalamaktan uzak görünüyor. Eylül sektör için kötü bir aydı. Bayram döneminde bir hareket oldu ama bir haftalık hareketle ayı kurtaramazsınız. Zaten o hareketin geçici olduğunu da son günlerdeki cirolardan anlayabiliyoruz.

İLK KEZ NOEL ÖNCESİ İNDİRİM

Dünya krizle boğuşurken perakendede en yüksek satışın yapıldığı Noel öncesinde Avrupa’da ilk kez bu ay indirime gidildi.