Artış faturalara nasıl yansıyacak?

Rusya, 2008 için Avrupa fiyatlarında bin metreküp doğalgaz için rakamların 400 dolara çıkabileceğini açıkladı. Artışın olması halinde Türkiye'de fatura yüzde 20 büyüyecek.

Ancak BOTAŞ yetkilileri, fiyatın 400 dolar olması için ham petrol fiyatlarının en az 6 ay süreyle 100 dolar civarında seyretmesi gerektiğini belirterek, Gazprom'un açıklamasını gerçekçi bulmuyor. Ayrıca, yetkililer, Rusya ile yapılan anlaşmada özel formülle belirlenen gazın fiyatının 400 dolara çıkmasının mümkün olmadığını belirtiyor. Halen bin metreküpü 327 dolardan alınan doğalgazın metreküpü vatandaşa Ankara'da 0,617732, İstanbul'da 620394, İzmit'te 0,633553 YTL'den satılıyor.

Rus petrol devi Gazprom'un Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Aleksander Medvedev, uzmanların petrol fiyatlarında aşırı artış beklentisi içinde olduklarını belirterek, "Avrupa Birliği'nin enerji sektöründe liberalleşme çabaları da fiyatlar üzerinde etkili olacak. Bu gelişmeler fiyatlarda yüzde 50'lere varan bir artışa sebep olabilir." dedi.

Ria Novosti Haber Ajansı'na açıklamalarda bulunan Medvedev, AB ve Rusya'nın ay sonunda konu ile ilgili bir görüşme yapacaklarını söyledi. Medvedev, daha önce yaptığı açıklamada, yeni fiyat ayarlamasına gittiklerini, 2008 için Avrupa fiyatlarında bin metreküp için 300 doları görebileceklerini belirtmişti. Gazprom, iki ay önce yaptığı duyuruda da 2008 yılı için Avrupa'ya verilen doğalgazın bin metreküpüne 263 ile 265 dolar arasında bir rakam belirlediklerini ilan etmişti.

Aleksander Medvedev, Ukrayna ve Baltık ülkelerine verilecek doğalgazın fiyatı konusunda görüşmelerin devam ettiğini, 2011 yılına kadar bu ülkeler için herhangi bir yeni yıl sendromu yaşanmayacağını belirtti. Rusya, fiyat artışını kabul etmeyen Ukrayna'nın vanalarını 2006 yıl başında kapatmış ve Avrupa sevkiyatında sorunlar yaşanmıştı.

Ukrayna Petrol ve Enerji Bakanı Yuri Boiko ile görüştüklerini ifade eden Medvedev, "Ukraynalı partnerlerimiz ve biz farklı bakış açısına sahibiz. Buna rağmen kendilerine yardımcı olmaya çalışıyoruz. 2011'den sonra piyasa fiyatları işlemeye başlayacak." dedi.

Ancak, doğalgaz alımını gerçekleştiren BOTAŞ yetkilileri, gazın fiyatının artmasının petrol fiyatlarına bağlı olduğuna işaret ediyor. Yetkililerin verdiği bilgiye göre, doğalgazın bin metreküpünün 400 dolara çıkması için en az 6 ay süreyle ham petrol fiyatlarının 85 dolarların altına inmemesi gerekiyor. Bu durum ise Türkiye'ye ilave 1,5 milyar dolar civarında ek yük getirecek.

Tüketicinin faturasına ise yüzde 22 zam olarak yansıyacak. Gazprom'un son açıklamasında gazdaki fiyat formülleri belirleyici olacak. Avrupa ülkeleri, benzer formülle belirlenen fiyat üzerinden doğalgaz alırken, Türkiye'nin formülü kendine has özellik arz ediyor.

Türkiye'de kamuoyunda, uzun süredir gaza zam konusu gündemde. Gaz ithalatçısı BOTAŞ, döviz kurlarındaki düşüş sebebiyle zam yapmazken, petrol fiyatlarındaki artışın devam etmesi zam baskısını artırıyor.