Bakü, petrol kartını açıyor
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov, bölgedeki gerilim ve Türkiye'nin çözüm için önerdiği 'Kafkas İstikrar ve İşbirliği Platformu' teklifini görüşmek üzere dün Ankara'ya geldi.
Azerî bakan, bölgedeki gelişmeler ve Türkiye-Ermenistan ilişkileri konusunda Bakü'nün petrol ve doğalgaz kartını devreye sokacağının sinyallerini verdi. Memmedyarov, Orta Asya'dan Avrupa'ya doğalgaz aktarımını öngören Nabucco Projesi'ni devre dışı bırakacak şekilde Rusya'nın bütün Azeri gazına talip olmasıyla ilgili bir soruya, "Bu bir ticaret ve kâr meselesi." karşılığını verdi. Aynı saatlerde Azerbaycan'ın devlet petrol şirketi SOCAR da Gürcistan'daki "istikrarsızlık" sebebiyle bu yıl 300-400 bin ton hampetrolü Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattından değil, Rusya üzerinden gönderebileceğini açıkladı.
Kafkaslar'da Rusya ile Gürcistan arasında patlak veren krizi aşmak için Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu fikrini ortaya atan Ankara, bu amaçla ilgili ülkelerin bakanlarını ağırlıyor. İlk olarak Azeri Bakan Memmedyarov, dün Ankara'da temaslarda bulundu. Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile görüşen Elmar Memmedyarov, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından da kabul edildi. Babacan ile Memmedyarov görüşmeden sonra basın mensuplarına açıklamada bulundu. Ankara-Bakü ilişkilerini "özel" diye niteleyen Babacan, eski Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in "Biz tek millet, iki devletiz" sözlerini hatırlattı. Bakan Babacan, "Kafkaslarda oldukça önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönemde Azerbaycan'la görüş alışverişinde bulunmasının önemine" dikkat çekti. Babacan, Kafkasya platformu konusunda da iki ülkenin "anlayış ve yaklaşım birliği içinde bulunduğunu" dile getirdi. Babacan, Türkiye ile Azerbaycan'ın "ortak kader bilinci ve stratejik ortaklık doğrultusunda hareket etmeyi sürdüreceği" taahhüdünde bulundu. Elmar Memmedyarov da bölgedeki verimli geçen görüşmede son gelişmeleri ele aldıklarını belirtti.
Azeri bakan, Ankara'ya gelişinde havalimanında basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını cevaplandırdı. Memmedyarov, Rusya ile Gürcistan arasındaki savaşın bölgedeki ekonomik dengeleri nasıl etkilediği yönündeki soru üzerine Gürcistan ile Azerbaycan arasındaki demiryolunda yeterli işleyişin bulunmadığını; fakat asıl ihracat kaynağı olan BTC petrol boru hattının tam olarak faaliyette bulunduğunu söyledi. Ankara'nın büyük önem atfettiği Nabucco Projesi'ni devre dışı bırakacak şekilde Rusya'nın bütün Azeri gazına talip olmasına Bakü yönetiminin nasıl tepki vereceği konusunda ise Bakan Memmedyarov şöyle konuştu: "Henüz bir yanıt vermedik. Görüşmeler devam ediyor. İlgili yetkililerimiz Rusya'da Gazprom yetkilileri ile, Türkiye Enerji Bakanı (Hilmi Güler) ile görüşmelere devam ediyor." Rusya'ya verilecek 'evet' cevabının Nabucco'yu devre dışı bırakmak anlamına gelebileceğinin hatırlatılması üzerine ise Azeri bakan, "Bu bir ticaret ve kâr meselesi." değerlendirmesinde bulundu.
Memmedyarov'un Nabucco hattında Azerbaycan'ın 'kârı' dikkate alacağını söylediği saatlerde Bakü'nün "enerji kartına" başvuracağı yönünde bir mesaj daha geldi. Devlet petrol şirketi SOCAR'dan bir yetkili, Reuters'a yaptığı açıklamada, Gürcistan'daki "istikrarsızlık" sebebiyle bu yıl 300-400 bin ton hampetrolü BTC hattından değil, Rusya üzerinden gönderebileceğini açıkladı. Bir şirket yetkilisi, "Ağustos başında BTC'de çıkan yangın, Bakü-Supsa boru hattından akışın geçici olarak durdurulması ve Gürcistan'daki istikrarsızlık sebebiyle petrolü Bakü-Novorossiisk boru hattından gönderebiliriz." dedi. SOCAR daha önce 2008'de boru hattıyla Rusya'ya 1 milyon ton petrol gönderileceğini açıklamıştı. Adının gizli tutulmasını isteyen kaynak, şirketin şu anda 1,3-1,4 milyon ton petrol göndermeyi düşündüğünü söyledi.
Erivan davetine yorum yok
İki bakanın görüşmede Ermeni işgali altındaki Yukarı Karabağ meselesini konuştukları da öğrenildi. Havalimanında açıklama yapan Azeri Bakan Memmedyarov'a Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın, Türkiye-Ermenistan maçı için Cumhurbaşkanı Gül'ü Erivan'a davet etmesi de soruldu. "Ben cumhurbaşkanı statüsünde değilim, dışişleri bakanıyım. Bu, Türkiye Cumhurbaşkanı'nın vereceği bir karar." diyen Memmedyarov, bu konuda başka bir yorum yapamayacağını dile getirdi. Bakü'nün Ankara-Erivan arasındaki diyaloğa temkinli yaklaştığı yorumları yapılıyor.
Apar topar basın toplantısı
Dışişleri'nin ilk açıklamasında Babacan-Memmedyarov görüşmesinden sonra basın toplantısı yapılmayacağı belirtildi. Ancak görüşmenin bitmesine sadece on dakika kala açıklama yapılacağı bildirildi. Son dakikadaki değişiklik sebebiyle sınırlı sayıda basın mensubu toplantıyı izledi. Babacan'ın bakanlıkta muadilleriyle yaptığı tüm görüşmelerden sonra basın toplantısı düzenleniyordu. Dünkü sıkıntının "meseleler hakkında tarafların tutumunun net olmamasından" kaynaklandığı öğrenildi
