Her dağıtım şirketi, kendilerine bağlı bayiler için ürünlerin ’tavan’ fiyatını belirleyecek. Bayiler kendi aralarında da tavan fiyatın altında kalmak kaydıyla rekabet edebilecek.

Yeni piyasa yapısının uygulanmaya başlamasıyla birlikte, devletçe uygulanmakta olan akaryakıt fiyatlarında üst sınır belirleme sistemi de tarihe karışmış olacak.

Mevcut uygulamada uluslararası fiyatlar, belirlenen fiyat bandının üzerine çıktığında ya da altına düştüğünde fiyat ayarlaması yapılıyordu. Piyasa oyuncuları, devletce belirlenen fiyat bandı dışına çıkamıyordu.

2005 yılının tamamen serbest piyasa kuralları çerçevesinde petrol fiyatlarının belirlendiği, dağıtıcı, bayi karlarının kendi aralarında belirlendiği bir piyasa yapısı çerçevesinde, ithalatın serbest hale geldiği ve ulusal marker uygulamasıyla birlikte akaryakıt kaçakçılığının son bulduğu, halkın daha kaliteli akaryakıta kavuştuğu bir yıl olacak.

MART’TA, MARKER UYGULAMASINA GEÇİLECEK

2005 yılında petrol piyasasında yürürlüğe girecek diğer bir düzenleme ise ’ulusal marker’ uygulaması.

1 Mart’ta başlayacak uygulamayla, içeriğinde EPDK tarafından belirlenen markeri (özel işaretleyici madde) taşımayan akaryakıt, kaçak sayılacak.

Buna göre kaçak akaryakıtın ticaretini yapan, alan, satan, dağıtan kişiler, tespit edildiği andan itibaren piyasadan men edilecek ve değişik cezai yaptırımlar uygulanacak.

Ulusal Marker uygulamasına özel bir önem veren Petrol Piyasası Yasası, oldukça ağırlaştırılan yaptırımlar nedeniyle kaçak akaryakıt Türkiye’ye girse bile alıcı bulamayacak.

2005 yılında artık insanlar, kaçak girmiş akaryakıtı almaya ve kullanmaya cesaret edemeyecek. Kaçak akaryakıt sattığı tespit edilen bayi mühürlenecek ve bu bir pankartla halka duyurulacak.

GEREKİRSE FİYATLARA MÜDAHALE EDİLECEK

Serbest piyasa kurallarına aykırı oluşumlar olmadıkça, piyasaya müdahale edilmeyecek.

Piyasa kurallarına aykırı oluşum, veya piyasayı olumsuz etkileyecek durumda, insanların belli durumları kötüye kullandığı noktada EPDK fiyatlara müdahale etme yetkisini kullanabilecek.

Olağan dışı durumlarda EPDK yasa gereği 2 ayı aşmamak üzere bölgesel veya ulusal düzeyde tavan ve taban fiyat belirleyebilecek Bu esnada akaryakıtta fiyat serbestisine geçen ülkelerde, önceleri akaryakıt fiyatlarında bir miktar artış yaşandıktan sonra, yaşanan rekabetle fiyatların düştüğü belirtiliyor.

Türkiye’de de özellikle kar marjlarının düşük olduğundan ve yeni düzenlemelerin maliyeti artırıcı unsurlar getirdiğinden yakınan akaryakıt dağıtım şirketleri ile bayilerin fiyatları, ilk etapta bir miktar yükseltmesi bekleniyor.

Ulusal Marker uygulamasıyla 4 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin edilen akaryakıt kaçakçılığının sona ermesi beklenirken, EPDK marker temini için ihaleye çıkmış durumda.

Akaryakıt denetim hizmetini diğer kamu kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarından almayı düşünen EPDK, jandarma ve polis teşkilatıyla bu yönde görüşmeleri sürdürüyor.