Birden fazla işyerine tek defter
Birden fazla işyeri hesabı tek defterde tutulabilir
Gelir İdaresi Başkanlığı birden fazla işyeri bulunanların söz konusu işyerleri için merkezde tek defter tutulması ve işyerlerinin hesaplarının bu defter üzerinde takip edilmesiye yönelik yazı yayımladı.
SORU: Birden fazla iş yerimiz olmasından dolayı, bu işyerlerimizin performansını daha sağlıklı izleyebilmek için her bir işyerine ait defter tasdikini ayrı ayrı yaptırdık ve bu defterleri mevcut kurallara uygun olarak işledik. Böyle bir durumda işyerlerimiz için ayrı ayrı defter tutmanın bir sakıncası var mıdır? Yoksa söz konusu işlerimiz için merkezde tek bir defter tutmak zorunda mıyız?
YANIT: Vergi Usul Yasası'nın 171. maddesi gereği olarak "Mükellefler bu kanuna göre tutacakları defterleri vergi uygulaması bakımından aşağıdaki maksatları sağlayacak şekilde tutarlar;
* Mükellefin vergi ile ilgili servet, sermaye ve hesap durumunu tespit etmek,
* Vergi ile ilgili faaliyet ve hesap neticelerini tespit etmek,
* Vergi ile ilgili muameleleri belli etmek,
* Mükellefin vergi karşısındaki durumunu hesap üzerinden kontrol etmek ve incelemek,
* Mükellefin hesap ve kayıtlarının yardımıyla üçüncü şahısların vergi karşısındaki durumlarını kontrol etmek ve incelemek.
Yasal düzenleme gereği emanet mahiyetindeki değerler dahil kayıtlara alınmak zorundadır.
Yasa koyucu defter tutma konusunda ilkeleri belirlemesine karşın söz konusu defterlerin işyeri bazında veyahut da birden fazla işyeri bulunanlar için merkezde tek defter tutulması konusunda herhangi bir sınırlama veyahut da yönlendirme yapmamıştır.
Dolayısıyla "Birden fazla işyeri bulunan kişilerin her biri işyeri için ayrı ayrı defter tasdik ettirmek suretiyle defter tutmaları mümkündür. Ancak bu işletmelerin, bilanço ve gelir tablolarının hesap dönemi sonunda konsolide edilmeleri yani birleştirilmeleri gerekir. Ayrı ayrı defter tutmak yerine merkezden tek bir defter tasdik ettirilerek bu defterde hesapların şubeler itibariyle izlenmesi de mümkündür. Gelir İdaresi defterlerin tek merkezden genel müdürlükçe tutulmasını ve müteharrik (oynar) yapraklı olarak merkezden noter onayının yaptırılmasını uygun bulmaktadır.(Özyer, Mehmet Ali "Vergi Usul Kanunu" Yorum ve Açıklamaları 4. Baskı sf:318)
Ancak buna karşın işyerinde birden faklı emtianın ticareti yapıldığında ayrı ayrı defter tutmak söz konusu olamaz.
Birden fazla işyeri bulunanların söz konusu işyerleri için merkezde tek defter tutulması ve bu işyerlerinin hesaplarının bu defter üzerinde takip edilmesine yönelik Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 29.12.2006 gün ve 103870 sayılı yazısı bulunmaktadır.
