Danıştay'dan, Adapazarı'na da 'dur'
Danıştay, Adapazarı Santralı sözleşmesinde yürütmeyi durdurdu. Aynı karar İzmir için de alınmıştı. Sırada Gebze ve Ankara santralları var.
Danıştay'dan, Tüpraş'ın ardından hükümeti zora sokacak yeni bir karar geldi. 13. Daire, Türkiye'nin toplam elektrik üretiminin dörtte birini (41 milyar kilowatsaat) karşılayan dört yap - işlet (Yİ) projesinden biri olan Adapazarı Santralı'nın sözleşmesinin yürütmesini durdurdu. Enerji Bakanlığı'nın, kararın tebliğinden itibaren en geç 1 ay içinde, kararı uygulaması gerekiyor.
Daha önce İzmir Santralı için aynı kararı alan Danıştay'a karşı, hükümet prensip kararı çıkarmıştı. Gebze ve Ankara içinde benzer karar çıkması bekleniyor.
ENKA için hükümet kararı
Yİ'lere ilişkin süreç şöyle gelişti:
Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Merkezi (KİGEM), dört Yİ santralının kamu hizmeti olan elektrik üretimine dayanan imtiyaz sözleşmesinin yasal zorunluluk olmasına rağmen Danıştay'ca incelenmediği gerekçesiyle dava açtı. Daire, 10 Haziran 2005'te ENKA'ya ait İzmir Santralı sözleşmesinde yürütmeyi durdurdu.
Bakanlığın iptal başvurusu da Danıştay'ca reddedildi. Hükümet, bir prensip kararı alarak, kamu yararı gerekçesiyle yargı kararını uygulamadı. KİGEM, Bilgi Edinme Yasası çerçevesinde prensip kararını istedi. Yanıt süresi kısa süre içinde dolacak. KİGEM Genel Sekreteri Ayla Yılmaz, süre bitince prensip kararının iptali için dava açacaklarını söyledi.
Bilindiği gibi, 'prensip kararı' hükümetin kamu yararı gerekçesi ile yargı kararlarını uygulamamak için başvurduğu bir yöntem.
Rövanş yine Danıştay'dan
Prensip karar için geçmişte Yatağan örneği bulunuyor. Hükümet kamu yararı gerekçesiyle iptal kararını uygulamamış, prensip kararı Danıştay'ca iptal edilmiş, konu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşınmış ve Türkiye, tazminata mahkum olmuştu.
Danıştay son olarak Adapazarı için de yürütmeyi durdurma kararı aldı. 4 Ocak 2006 tarihli kararda, santral için ENKA ile yapılan kontratın imtiyaz sözleşmesi niteliğinde olduğu ve Danıştay incelemesinden geçirilmesi gerektiği belirtildi. Hükümetin kararı uygulamazsa, Danıştay kararı ikinci kez yok sayılmış olacak.
Ankara ve Gebze sırada
Bundan sonraki süreçte, bakanlık, İzmir'de olduğu gibi Adapazarı için çıkan yeni karara da itiraz edecek. Karar Gebze ve Ankara santralları açısından da önem taşıyor. ENKA'ya ait Gebze ile Baymina'ya ait Ankara santralları için de KİGEM dava açmıştı. İlk iki santral için çıkan yürütmeyi durdurmanın diğer ikisi için de çıkması büyük olasılık.
Yİ santralları, yüzde 85 alım garantisi ve yüksek maliyetler nedeniyle Enerji Bakanlığı'nın pazarlık masasına oturduğu santrallar arasında. Sayıştay ve Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu'nun hazırladığı raporlarda bu santrallarındeki yolsuzlukların ortaya konulmasının ardından bakanlık görüşmeler başlatmış, ENKA için ek kapasiteyi almama kararı ile sözleşmeden yıllık 200 milyon dolara yakın kazanç sağlamıştı.
