Doğalgaz tarihinde yeni sayfa...

Doğalgazın yakın tarihinin boru hatları ekonomisi, boru hatları siyaseti tarafından tayin edilmekte olduğu bir gerçek. Bu gerçek son aylarda bazıları bilinen, önceden planlanmış, bazıları ise sürpriz yeni boru hatları olarak kendisini gösteriyor.

Ne var ki, bu bilinen gerçek yavaş yavaş ortaya çıkmakta olan yeni bir gerçekle de bir araya geliyor ve böylece doğalgazın yakın tarihi bir tür çeşitlilik kazanmaya başlıyor.

Bu yeni gerçek kısaca LNG denen sıvılaştırılmış doğalgazın giderek kazandığı yeni önem ve ağırlıkla ilgili. Boru hatlarında tercihlerin giderek azalmasına ve mevcut hatlarda zaman zaman siyasi kaynaklı krizlerin yaşanmasına paralel olarak LNG teknolojisinde yeni gelişmelerin kaydedilmesi, LNG ticaretinin kolaylaşması sonucu LNG gelecek vaat eden yeni bir doğalgaz alanı ya da tercihi olarak ortaya çıkmış bulunuyor.

Yapılan çeşitli araştırmalar da bu gerçeği açıkça ifade ediyor. Mesela, Pricewaterhouse Cooper şirketinin bir raporuna göre, LNG'nin payı 2010 yılına kadar toplam doğalgaz ticaretinin üçte birine, 2020 yılına kadar da yüzde 62'sine yükselmiş olacak. Bu da şüphesiz LNG'nin doğalgaz piyasasında ne kadar önem kazanacağını bize şimdiden söylüyor.

Esasen, inşa halinde bulunan özel LNG tankerlerinin rekor sayısından zaten bugün bu yeni gerçeğin az çok farkındayız. Mevcutlara ilaveten bugün sadece Katar-Amerika LNG hattı için çeşitli ülkelerin tersanelerinde 45 adet yeni LNG tankeri inşa ediliyor. Başka hatlar için de muhtemelen aynı şey söz konusu. Kısacası, doğalgaz piyasasının aktörleri çoktandır yeni gerçek doğrultusunda hareket ediyorlar.

Rusya buna tipik bir örnek olarak dikkat çekiyor. Bu ülke bir süredir boru hatlarındaki hâkimiyetini LNG sevkiyatlarıyla da tahkim etmek için çeşitli hamleler yapıyor. Bu çerçevede Rusya, yavaş yavaş büyük bir LNG filosu kurmak için önemli adımlar atıyor. Sovcomflot adlı devlet şirketi bu konuda başı çekiyor. CEO'su, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in en yakın danışmanlarından İgor Şuvalov olan bu şirket Japonya'nın büyük deniz taşımacılık şirketlerinde Japan NYK Line adlı şirketle ortaklık halinde dört yeni LNG tankerinin inşalarının tamamlanmasını bekliyor. Bu yeni LNG tankerlerinin ikisini Güney Koreli Daewoo Group, ikisini de Japan Mitsubishi şirketi inşa ediyor. Esasen Sovcomflot bu yılın başlarında Güney Koreli Hyundai şirketine inşa ettirdiği iki LNG tankerini teslim almıştı. Bu iki tanker ve önümüzdeki dönemde teslim alacağı dört yeni tankerle Sovcomflot, LNG piyasasında oldukça önemli bir filoya sahip olmuş olacak elbette.

Rusya, LNG filosunu büyütme ve güçlendirmenin yanı sıra yaptığı son bir anlaşmayla da hem LNG teknolojisindeki son yenilik ve gelişmeleri kendisine mal etmek ve hem de bu konuda yabancı sermayeyle işbirliği yapma yönünde bir başka LNG hamlesi gerçekleştirmiş bulunuyor.

Bu hamlenin adı ünlü Rus Gazprom'un dev Fransız Total şirketiyle 12 Temmuz günü imzaladığı önemli doğalgaz anlaşması. Bu anlaşmaya göre, Gazprom ve Total, Rusya'nın kuzeyindeki Barents Denizi açıklarında bulunan dev Shtokmanovskoye doğalgaz sahasını birlikte işletecekler. Gazprom'dan yapılan açıklamada sahanın 2013 yılına kadar işletmeye alınacağı, yılda 71-94 milyar metreküp doğalgaz üreteceği ve 2014 yılından itibaren LNG sevkiyatına başlanacağı duyurulmuş bulunuluyor.

Önceki kararlara rağmen Gazprom'un bir yabancı şirketle işbirliğine girmesinin sebebi de LNG teknolojisinde nispeten geri durumda bulunması, Total'ın ise bu konuda dünyanın en ileri şirketlerinden biri olması.

Bu yazıda kısaca anlattığımız gibi doğalgazın yakın tarihinde yeni bir sayfa açılıyor. Bu sayfanın adı da ilerideki yıllarda daha çok önem kazanacağı şimdiden belli olan LNG ticareti. Buna hazırlıklı olmak gerekiyor elbette...