Ekonomistler Platformu’nun (EP) düzenlediği Ekonomi Değerlendirme Kurulu (EDK) toplantısında istihdam ele alındı. Toplantıdan, "Türkiye’deki işsizlik rakamları başka bir ülkede olsa sosyal patlama olurdu" mesajı çıktı.

Ekonomistler Platformu’nun öncülüğünde kamu ve sivil toplum kurumlarının katılımı ile gerçekleştirilen Ekonomi Değerlendirme Kurulu’nun (EDK) toplantılarının 12.’si T.C. Maliye Bakanlığı’nda gerçekleştirildi.

2004 yılında yüzde 9’un üzerinde büyüme rakamlarına rağmen işsizlik oranlarının artması, EDK üyelerinin toplantıda bu konuya odaklanmasını sağladı. 2004 yılında işsiz sayısı 2 milyon 328 binden 2 milyon 390 bine yükseldi.

Toplantıda yüksek büyümeye rağmen açık işsizlik oranının yüzde 9,5 oranında olduğu belirtilirken, eğitimli nüfusta yüzde 10,6’ya ulaşan işsizlik oranı dikkat çekti.

Toplantıda işsizlik oranlarının yüksek seyretmesinin nedeni olarak 2004’te emek ağırlıklı; inşaat, madencilik, tekstil gibi sektörlerde büyük düşüşlerin kaydedilmesi ve özel yatırımlardaki artışların işsizlik oranına henüz yansımadığı olarak belirtildi.

EDK toplantısında ayrıca 2005 yılı bütçesi, ücret ve vergi politikası, yıl sonu bütçe dengesi gibi konularda da görüşler kaydedildi.
Toplantıda öne çıkan diğer konular şöyle sıralandı:
"Bütçe büyüklükleri 155,628 milyar YTL. Bütçe açığı, 29.1 milyar YTL. GSMH’ye oranı yüzde 6,02. Bütçe açığında yüzde 4.27’lik nominal bazda azalış var. Bütçe açığı 2004’te 45 katrilyondu, 2005 ise 30 katrilyon bekliyoruz. 16 katrilyona yakın bir iyileşme var. IMF tanımlı Faiz dışı fazla 24.044 milyon YTL, Mali tanımlı Faiz dışı fazla 27.000 milyon YTL. Faiz giderleri konusunda oldukça iyileşme var. 9.3 katrilyonluk tasarruf var. Bu önemli bir rakam. Nominal olarak yüzde 0.5 düşüş var. Faiz dışı giderlerde artış var. Yüzde 19,4 hedefti. Önümüzdeki yıl yüzde 20.6’ya çıkacak. Temel nedenleri ise yatırımlardaki yüzde 50 yakın artış olarak öngörülüyor. Yatırım giderlerinin GSMH’ye oranı yüzde 1.58’den yüzde 2.09’a çıkıyor. Yüzde 9’luk büyüme rakamı doğrultusunda vergilerden gelen gelirler daha yüksek olmalıydı. Kriz sonrası dönemde kayıt dışına kaçma ve zamların vergi gelirlerine yansıtılamaması bu konuda belirleyici oldu. 2005’te faiz dışı harcama yüzde 20.1 ideal bir rakam. Harcamaların illere göre dağılımı kritik öneme sahip. Hakkari ile Ankara için sağlık ihtiyaçları farklı8 İhtiyacı esas alan bir model belirlenebilse Hakkari’ye daha fazla pay aktarılabilir. Faiz harcamaları bazı ülkelerde bölgeler arası eşitliği toparlayacak şekilde kurgulanabiliyor. Toplam yatırımlar 2005’te yüzde 27.41 olması bekleniyor. Bu rakam yüzde 28’i de geçebilir. Çünkü Kapasite kullanımı maksimuma çıktı. Yeni yatırım lazım. AR-GE çalışmalarına aktarılan 450 trilyonluk rakam 2005 bütçesinin en önemli özelliklerinden biri. Eğitimin payı yüzde 10.3’den yüzde 12’ye çıkıyor. 2005 bütçesi yatırımlardaki rasyonelleşme sağlandığı takdirde en iyi bütçelerden biri. Çin DTÖ’ye dahil olması ile birlikte Tekstil’in darbe yemesi bekleniyor. Bu işsizliği de ayrıca etkileyecek. Demir-çelik ve otomotiv şu an en çok sıçrama yapan sektörler. Otomotiv 2003’de 7.2 milyar dolardaydı. 2004’te 11 ayda 10 milyar dolara ulaştı. İhracatın yıl sonu itibariyle 63-63,5 milyar dolar olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Kasım sonu (11 aylık) 57.3 milyar dolar. Aralık ayının 31 çekmesi dolayısıyla 5 milyar dolara yakın bir artış söz konusu olabilir. Cari açık 12 aylık kümülatif 14.2 milyar dolar olması bekleniyor. Bugüne kadar IMF ile yapılan en kolay anlaşmalardan biri yapıldı. Daha önce Kamu harcamaları yüksek olduğu için IMF ile anlaşmalar sıkıntılı oluyordu. Vergi dairesinin yeniden yapılanması, bankacılık, sosyal güvenlik konusu incelenecek konular arasında. Dolardaki düşüş trendi devam edecek gibi duruyor. Yabancıların beklentileri de bu düzeyde. 2005’te de düşüş sürecek."