'Ölüm sarmalı'ndaki Erdemir'de, hisseler rekor zararla sarsıldı
2008 yılının son çeyreğinde, piyasa beklentilerinin yaklaşık 4 katına ulaşan 1 milyar 188 milyon liralık rekor zararı ile yatırımcıları hayalkırıklığına uğratan Erdemir'in borsadaki hisseleri de çakıldı. Erdemir hisseleri dün ilk seansta yüzde 9,32'lik değer kaybederek 2.92 TL'lik taban fiyata geriledi. İlk seansta alıcısı olmayan Erdemir günü yüzde 6,8'lik düşüşle 3 TL'den kapattı. Şirketin 12 Ocakta 3.7 milyar TL olan piyasa değeri, dün 3.4 milyar TL'ye düştü. Geçen yılın dokuz aylık dönemini 1.4 milyar TL net kârla tamamlayan Erdemir, yılın son çeyreğinde 1 milyar 188 milyon lira zarar etti. Erdemir'in 2008 kârı 211 milyon 474 bin liraya inerken, 2007'deki 679.4 milyon liraya göre yüzde 69 azaldı.
Fiyat-maliyet ve kur sarmalı
Küresel durgunluğun etkisiyle talepteki yavaşlamanın sonucu olarak nihai ürün fiyatlarının yüzde 70'e yakın oranda düşmesi, yüksek fiyattan tedarik edilen hammadedeler nedeniyle maliyetlerin artması, fiyatlardaki düşüşe paralel olarak stok değer düşük karşılıklarının artması ve 1.6 milyar dolarlık açık pozisyon nedeniyle oluşan kur farkı giderleri Erdemir'in rekor zararında etkili oldu. Erdemir'in satış gelirleri 2007'ye göre yüzde 27,1 artarak 6.8 milyar liraya çıkarken, satış maliyetleri yüzde 34,1'lik artışla 5.9 milyar TL'yi aştı. Şirketin hammadde maliyetleri yüzde 20, enerji maliyetleri yüzde 22 arttı. Şirket ayrıca 2008'de fiyatlardaki düşüşün etkisiyle 990 milyon lira tutarında stok değer düşük karşılığı maliyetine katlandı. Erdemir'in satış geliri, dokuz aylık bilançosuna göre yüzde 17,2 artarken, bu dönemde maliyetler yüzde 64 yükseldi. Ayrıca 2.7 milyar lira tutarında döviz açık pozisyonu taşıyan Erdemir'in kur farkı zararı da 809 milyon lira olarak gerçekleşti.
Genel müdür uyarmıştı
Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen, 10 Mart'ta yaptığı açıklamada, küresel krizin şirket üzerindeki etkisini, "Ölüm sarmalı" tanımlaması ile dile getirmişti. Küresel kredi krizinin demir-çelikteki yumuşamayla birleştiğine dikkat çeken Özgen, "Krizi 'ölüm sarmalı' dediğimiz periyotlarda görüyoruz" demişti. Özgen, "Nedir bu ölüm sarmalı? Mayıs 1995'de 475 dolar olan sıcak rulo fiyatları, şubat 1996'da 256 dolara düşmüş. Sonra nisan 1997'de tekrar 345 dolara yükselmiş ve sonra ölüm sarmalına yakalanmış fiyatlar. Buna ölüm vadisi de deniyor. Aralık 1998'de 185 dolara düşen fiyatlar devam etmiş ve 2003'e gelinmiş. Temmuz 2008'de sıcak rulo fiyatları 1100 dolarda zirve yapmış. Daha önce fiyat düşüşleri 9 ay gibi süreye yayıldığından tedbir alma kolaylığı vardı. Fakat süre bu krizde iki aya düştü" dedi. Özgen sbıcak ruloların fiyatının 1100 dolardan 400 dolara gevşediğine dikkat çekerek, "Elimizde bir aylık sipariş var. İleride sipariş toplayamazsak bir ay sonra fabrikada hatlar duracak demektir" tesbitinde bulunmuştu. Özgen ayrıca kur farkından kaynaklanan zararlara da dikkat çekmişti.
REKOR ZARARIN NEDENLERİ
İç ve dış talepteki durgunluk
Ürün fiyatlarındaki % 70'lik düşüş
Yüksek fiyattan tedarik edilen hammadde
Fiyat düşüşünden kaynaklanan stok değer düşük karşılığı
Açık pozisyondan kaynaklanan kur farkı zararları
nasıl zarar eder anlamak mümkün değil iç piyasada demir fiyatlar dolarla hesaplanıyor yani türkiyede üretilen bir mal dolarla satılıyor zarar etmesi anlamsız