Gecede 10 milyar dolar

Uluslararası piyasalarda yaşanan güven sorunu dünya devi bankalarda likidite sıkıntısı yaratınca, daha önce olduğu gibi şimdi de Türk bankaları devreye girdi. Yurtdışında 20 milyar doların üzerinde dövizi bulunan Türk bankaları, bunun 10 milyar doları ile hemen her gün sıkışan dünya devlerini fonluyor.

ABD’de başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan krize, ellerinde 20 milyar dolardan fazla döviz fazlasıyla giren Türk bankaları, likit olmanın tadını çıkarıyor. Krizin son bir haftada yeniden alevlenmesi, her gün yeni bir uluslararası finans devinin zorda olduğunun açıklanması, bankalararası piyasalarda güven sorununu en üst seviyeye çıkarırken, Türk bankaları günlük 10 milyar dolar ile sıkışık bankalara yardım eli uzattı.

Yüksek faiz

Türkiye’de reel sektöre mevzuat nedeniyle döviz kredisi kullandıramadıkları için ellerinde bulunan dövizi yurtdışında tutan Türk bankaları, uluslararası likidite sıkıntısının üst seviyeye ulaştığı dönemde bu dövizi faizde değerlendirme şansı buluyor. Dolar faizlerinin Lehman Brothers’ın iflas istediği haberiyle başlayan uluslararası piyasalarda, hafta içinde gecelik dolar faizleri yüzde 2.5’lardan yüzde 12’lere kadar çıktı. Ancak Türk bankaları, yabancı bankaları fonlarken yüzde 10, yüzde 12 gibi yüksek faiz oranlarına yönelmedi.

Türk bankalarının böyle bir ortamda en fazla yüzde 7 ile fonlama yaptığı öğrenilirken, bir bankacı bunun nedenini şöyle açıkladı: "Bu dönemde büyük bankaların hemen hepsi günde 2-2.5 milyar dolarlık fonlama yapıyor. Ama amaç faiz yüksek diye buradan bir getiri elde etmek değil. Zaten overnight (gecelik) faiz olduğu için, toplamda öyle çok büyük kazançlar sağlamaz. Amaç biraz da ilişkileri iyi tutmak. Yurtdışında fon desteği verdiklerimiz bizim Türk bankalarının zaten iş yaptığı bankalar. Bu bankaların çoğu bizim sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinde aracılık yapan kurumlar. Şimdi onların kötü günlerinde yanlarında olmazsak olmaz, üstelik bu kadar da likitken."

Önce Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, ardından Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar’ın "yurtdışındaki bankaları fonluyoruz" yönünde açıklama yapmaları, "Bakın biz ne kadar likitiz, iyi durumdayız" mesajı olarak algılanıyor. Ancak, pek söz edilmese de kapanan işlemler de bulunuyor. Bir ay öncesine kadar bankaların yurtdışındaki parası 25 milyar dolar iken bunun bir miktar gerilemiş olması, Türk bankalarının riskli bazı bankalarla çalışmaktan vazgeçtiğini de gösteriyor. Yani "Türk bankaları yabancı bankalara para yatırıyor, bu paralardan dolayı yarın bir gün zora düşerler" diye endişe edenlerin içine rahatlatacak bir durum da söz konusu.

Türkiye’nin şansı

Bir banka genel müdürü, "Bu krizde Türkiye’nin en büyük şansı bankaları oldu. Eğer Türkiye bu krizden en az etkilenen ülkelerden biriyse bunda Türk bankalarının büyük rolü var" derken, bankaların 2001 krizinden sonra güçlenen yapılarına dikkat çekti.