Gıdada yenilik yapan kazandı

Gıdada farklılaşan firmalar ekonomik krizi yendi

Global krizin Türkiye'nin dev sanayilerinin hesaplarını alt üst ettiği ve 148 büyük şirketin zarar yazdığı 2008 yılının en karlı sektörü gıda, içki ve tütün sanayii oldu. İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) kriz yılı olan 1994'ü baz alarak hazırladığı karlılık endeksine göre, gıda sanayii 92.9 puanla tüm sektörleri büyük farkla geride bıraktı.

2008 yılında Türkiye'nin devler ligine 9 firma daha sokmayı başaran gıda sektörünün listedeki toplam firma sayısı ise 92 oldu. Söz konusu 92 firmadan 65'i de 2008 yılını kar ederek kapattı. Gıdacıları diğer sektörlere göre öne çıkaran bu tablonun ardındaki ortak başarının sırrı ise yenilikçi ürünler olarak kendini gösterdi. Bu süreçte geleneksel ürünlerden sıyrılan ve tüketicinin ihtiyaçları doğrultusunda alternatif ürünler geliştiren firmalar kazandı. İSO 500'de ilk kez yer buan Aymar, Türkiye'de neredeyse hiç pazarı olmayan kanola yağını piyasaya sürerek, devler ligine 475. sıradan girdi. Listeye ilk kez girenler arasında dikkat çeken İstanbul Halk Ekmek ise, ucuz ekmekçi kimliğinden sıyrılıp, üst gelire de hitap eden inovatif ürünleriyle satışlarını katladı. Su ürünlerindeki boşluğu görerek tutmaz denilen ürünleri bile üretmeye başlayan Kılıç Deniz Ürünleri, 10 yıl önce 1 milyon dolar olan ihracatını 40 milyon dolara çıkardı. İç pazarda da durmayan firma, Türk tüketicisine balığı sevdirmek için balık marketleri kurdu.

İSTANBUL HALK EKMEK

Bizi kriz değil yatırım birinci lige taşıdı
İstanbullu için ekonomik ekmek üreten İstanbul Halk Ekmek (İHE), gerçekleştirdiği yatırımlarla üst gelirlinin sofrasına girmeyi başardı. Bununla kalmayıp 30 yıl sonra Türkiye'nin İlk 500 Büyük Şirketi arasına giren İstanbul Halk Ekmek'in elde ettiği başarıyı yenilikçi ürünler ve yatırımları özetliyor.
Alışılmış ekmek büfelerinin yerine Avrupai tarzdaki "Ekmek Shop"lar kurarak atağa geçen İHE, 2008 yılında 580 milyon adet ekmek üreterek bir önceki yıla yüzde 33'yük bir büyüme gerçekleştirdi. Yenilikçi projeleri sayesinde Türkiye 'nin en büyük 500 şirketi sıralamasına bu yıl ilk kez adım atan İHE, 136 milyon 537 bin 532 TL'lik üretimden net satışla listeye 397'nci basamaktan girdi.

35 çeşit ürün var
Kamu şirketleri içinde 13. basamakta yer alan İstanbul Halk Ekmek'in (İHE) bu büyük başarısının krize değil, artık her kesimin ekmekçisi olmaya dönük yatırımlara bağlayan Genel Müdür Salih Bekaroğlu, bunun haklı bir başarı olduğunu vurguladı. İHE'nin bugün 35 çeşit ürünle İstanbullunun sofrasında yerini aldığını aktaran Genel Müdür Salih Bekaroğlu, "Kriz değil, yaptığımız yatırımlar bizi bu noktaya taşıdı. O nedenle bu haklı başarımız krizin etkisi değil, işimizi sevmemize, iyi işletmeciliğimiz, yatırımlarımız ve kalitemize bağlı"dedi.
Şuan sayısı 40'ı bulan Ekmek Shoplarla sadece fakir değil, üst gelirlinin de tercihi olduklarını belirten Bekaroğlu, sokaklarda yer alan büfeleri ise tamamen kaldırmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Tüketicilerin Ekmek Shoplarla bütün ürünleri birarada görebilme fırsatı yakaladığını ve daha rahat alışveriş yapabildiğini ileten Bekaroğlu, "Biz dar gelirlinin ardından üst gelirlinin evine de girmeyi başardık. Yeni ürünlere yönelik yatırımlarımız sürecek. Bundan sonraki ilk yeni ürünümüz 60 gramlık paketlerde üzümlü ve fındıklı ekmek olacak"diye konuştu. Yeni ürün yatırımlarının üretimde makine ve yeni ekipmanlarla süreceğini ifade eden Bekaroğlu, 2010 yılında yapacakları yatırımların tutarının 20 milyon TL'yi bulacağını kaydetti.

AYMAR

Aymar markasını kanola sayesinde ayağa kaldırdı
Koç Holding'in 1979'da kurduğu ve 10 yıl sonra Unilever'e sattığı yağ markası Aymar'ı 2003 yılında satın alan Gaziantepli işadamı Beşir Özyurt, kısa sürede markayı ayağa kaldırdı. İSO 500 listesine 475. sıradan giren Aymar, pazara alternatif olarak sürdüğü, diğer yağlara göre daha ekonomik olan kanola yağı sayesinde önemli bir başarı yakaladı.
Kanola tüketiminin geçen yıla göre yüzde 500 arttığını söyleyen Aymar İcra Kurulu Başkanı Nihat Özyurt, "2008 yılında toplam 120 milyon TL ciro ile yüzde 45 oranında bir büyüme gerçekleştirdik. Bu başarıda kanolanın büyük bir payı var. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği'nden edindiğimiz verilere göre, geçen sene kanola tüketimi 20 bin ton iken bu sene 104 bin tona yükseldi. 104 bin tonun ise yüzde 40'ı Aymar'a ait. Sadece ekonomik olduğu için değil sağlık ve lezzet açısından da dünyada tercih edilen ve Türk Kalp Vakfı'nın desteklediği kanola yağıyla pazardaki önemli bir boşluğu doldurduk" dedi.

Sıfır cirodan rekora
Geçen yıl sıvı yağ üreten üçüncü firma olduklarını ifade eden şirketin ikinci kuşak temsilcisi Nihat Özyurt, "Aymar bizim yönetimimize geçtiğinde şirketin cirosu sıfırdı. Tüketiciler bazında marka hatırlanma oranı yok denecek kadar azdı. Biz Aymar'ın güçlü bir marka olduğunu biliyorduk. Bu yüzden markayı canlandırmak ve insanlara hatırlatmak adına ilk üç yılda 5 milyon dolar yatırım yaptık ve Aymar'ı tekrar pazara kazandırdık" dedi. Bununla birlikte ürün gamını genişleterek toplam 14 farklı ürün ile Türkiye pazarında ürün gamı en geniş yağ şirketi haline geldiklerini aktaran Özyurt, tüm bunlar için bugüne kadar yaklaşık 5 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını vurguladı. "Hedeflerimizi her gün biraz daha büyütüyoruz. 5 yıl içinde 500 milyon euro ciro ve 5 büyük gıda firmasından biri olmayı hedefliyoruz. Aymar'ı bir mutfak markası haline getireceğiz" diyen Özyurt, önümüzdeki dönemde gıdanın farklı alanlarında yer alacaklarını ve Türkiye pazarına girmek isteyen yabancılarla ortaklık yapmayı planladıklarını vurguladı.

HELVACIZADE

Asırlık helvacı eskide diretmedi
Kuruluşu 1921'li yıllara dayanan Helvacızade Gıda, Zade markasıyla faaliyet gösterdiği yağ pazarında önemli bir oyuncu haline geldi. Krize rağmen yatırıma devam eden ve nar çekirdeği yağı, fıstık yağı gibi farklı ürünleri piyasaya süren şirket, İSO 500 listesine 423. sıradan girdi. Şirketin üçüncü kuşak temsilcilerinden Kadir Büyükhelvacıgil, rehavete kapılmayarak yatırıma devam ettiklerini vurguladı. "Daha fazla nasıl yatırım yapabileceğimize baktık. Personelimizin motivasyonunu yüksek tuttuk" diyen Büyükhelvacıgil, 2008'de 10 milyon euroya yakın yatırım yaptıklarını dile getirdi. İç pazarın yanısıra ihracata ağırlık verdiklerini ve 2008'in son çeyreğinde ihracatı iki kat artırdıklarını dile getiren Büyükhelvacıgil, "İhracatta yeni pazarlara yöneldik. Mesela Avustralya'ya ihracata başladık. Orta Doğu ülkelerine ihracatımızı daha da geliştirdik" dedi. Bu yıl 15-20 milyon euroluk bir yatırımla yeni bir tesis kurmayı planladıklarını belirten Büyükhelvacıgil, yeni ürün çeşitlerini piyasaya sürmeye devam edeceklerini söyledi.

CARGILL

Sırrı, müşteri odaklı çalışma
Türkiye'nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine bu yıl 234'üncü sıradan giriş yapan Cargill, geçen yıl 233 milyon 521 bin 261 TL'lik üretimden satış gerçekleştirdi. Şirket olarak piyasa odaklı, iş ve müşteri merkezli çalışmaları nedeniyle böyle bir yükseliş elde ettiklerini dile getiren Cargill Türkiye Murahhas Azası Mustafa Sayınataç, krizlere karşı edindikleri tecrübeyle geçen yılın son çeyreğini iyi yönettiklerini ve meyvesini de aldıklarını kaydetti. 1960 yılında Türkiye pazarına giren Cargill Türkiye'nin geçen yıl 750 milyon dolar ciro elde ettiğini belirten Sayınataç, "Bizim faaliyetimizdeki temel nokta müşteri odaklılık. Onların talep ve beklentilerine göre yeni ürünlerle pazar yer alıyoruz. Bu da başarıyı getiriyor"diye konuştu. Şuan Türkiye'de biri İstanbul Pendik diğeri ise Bursa Orhangazi'de olmak üzere iki üretim tesisiyle çalışmalarınn sürdüğünü aktaran Sayınataç, bu tesislerde nişasta, fruktoz, kıvam verici ürün ve aromaların üretildiğini belirtti. Sayınataç, Cargill'in dünyada 65 ülkede faaliyet gösteren ve 160 bin kişiye istihdam sağlayan bir şirket olduğunu da hatırlattı.

►KILIÇ DENİZ ÜRÜNLERİ

Pazardaki boşluğu ilk gören oldu
Yaklaşık 16 yıl önce Orhan Kılıç'ın Türkiye'de yeni gelişen su ürünleri sektörüne yatırım kararıyla kurduğu Kılıç Deniz Ürünleri, İSO 500'de 473'ü sırada yer aldı. İhracatını 10 yılda 1 milyon dolardan 40 milyon dolara çıkaran şirket, Amerika'dan Rusya'ya kadar pek çok ülkeye ürün gönderiyor. Türkiye'de bir ilke de imza atarak Türkiye'nin ilk balık marketlerini kuran Kılıç Deniz Ürünleri, şu anda 3 olan şube sayısını 3 yılda 20'ye çıkarmayı hedefliyor. Kılıç Deniz Ürünleri Yönetim Kurulu Üyesi Sinan Kızıltan, sürekli yeni çeşitler ürettiklerini belirterek, "Mesela bu yıl kalkan ve mercan balığını piyasaya sürdük" dedi.

►ŞİMŞEK BİSKÜVİ

300'ün üzerinde çeşit ürün sunuyor
Listeye 464. sıradan giren Şimşek Bisküvi, 1996'da Ramazan Şimşek tarafından Karaman'da kuruldu. Krize rağmen hızla büyüyen ve 2008 yılında 10 milyon euroluk yatırıma imza atan şirketin başarısının sırrı kaliteli ürün ve hizmet. Yenilikçi ruhu kaybetmeyerek, piyasalardaki olumsuz koşullara rağmen yatırımdan vazgeçmediklerini belirten Ramazan Şimşek, 2009'da da 15 milyon euroluk yatırım hedeflediklerini vurguladı. Amerika'dan Avrupa'ya kadar pek çok ülkeye ihracat yaptıklarını dile getiren Şimşek bisküvi, çikolata, kek, gofret ve kraker grubunda 300'ün üzerinde ürün çeşidi sunduklarını söyledi.

EGE

Devlerin arasına 53 şirket girdi
İstanbul Sanayi Odasının (İSO) açıkladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinde Ege Bölgesinden 53 firma yer aldı. Bu firmalardan 29'u bir önceki yıla göre sıralamada üst sıralara çıkarken, 23 firma alt sıraya geriledi. 53 firmanın 2008 yılında gerçekleştirdiği üretimden net satışı toplam 17 milyar lirayı buldu.
Önceki listede yer alan Tukaş Gıda, Denizli Basma ve Boya Sanayi, Ozanteks Tekstil Sanayi, Çimbeton ve Batısöke Çimento Sanayi firmaları 2008 listesinde ilk 500'e giremedi. 2007'de bulunmayıp 2008'de listeye giren şirketler ise Cer Çelik, Ege Gübre Sanayi, Alcan Packing İzmir Gravür Baskılı Karton Sanayi ve Küçüker Tekstil Sanayi oldu. İzmir Demir Çelik 1 milyon 366 bin liralık satışla 43. sıradan 2008'de 27.liğe, Özkan Demir Çelik, 109. sıradan 70. sıraya yükselme başarısı gösterdi.
2007'de 103. olan JTI Tütün Ürünleri Sanayi AŞ, 2008'de 93.lüğe, Aliağalı Sider Dış Ticaret 114. sıradan 102. sıraya yükseldi. Denizli faaliyet gösteren Abalıoğlu Yem Soya ve Tekstil Sanayi AŞ, 148. sıradan 110. sıraya, Kocaer Haddecilik AŞ de 151.likten 136.lığa yükseldi.
Manisa'nın Akhisar ilçesinde bulunan Keskinoğlu Tavukçuluk ve Damızlık İşletmeleri AŞ, sıralamadaki yerini 159.luktan 140.lığa çıkardı. Shneider Elektrik AŞ 91 sıra birden yükseldi ve 500 büyük arasında 193. sırada yer aldı.
Denizlili Kardemir Haddecilik de 2008 yılında listede büyük çıkış yakaladı. 2007'den 2008'e 129 sıra birden yükselen firma 212. sıraya yerleşti. Manisa'da faaliyet gösteren Bosch Termodinamik, 51 basamak yükselerek 222. sıraya, Akdeniz Kimya, 251. sıradan 223. sıraya çıktı. Koza Altın ise 292.likten 276. sıraya yükseldi. 2008 yılında listede 71 basamak birden yükselen Alliance One Tütün AŞ, 295. sırada yer aldı. Manisa firmaları İnci Akü, 15 sıra yükselerek 324. sırada, Yonca Gıda AŞ 368.likten 335.liğe çıktı. Çamlı Yem Besicilik AŞ 351.likten 336.lığa, Hugo Boss Tekstil Sanayi 414. sıradan 396. sıraya, Denizlili Dentaş Ambalaj Kağıt Sanayi, 40 basamak çıkarak 404.lüğe yükseldi. Polibak Plastik 443.lükten 407.liğe, TTL Tütün Sanayi 470.likten 408.liğe, Karakaş Hediyelik Eşya Kuyumculuk 490. sıradan 461. sıraya çıktı.

İSKENDERUN

15 firma listede yer aldı

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinde, Hatay'ın İskenderun ve Dörtyol ilçesinde faaliyet gösteren 15 firma yer aldı.
Geçen yıla göre 4 basamak yükselen İsdemir, 3 milyar 172 milyon 335 bin lira net üretimden satışla Türkiye genelinde 11'inci sırada yer alırken, Hatay'da ise birinci oldu.
Listede, Nursan Çelik Sanayi ve Haddecilik 35, Yazıcı Demir Çelik Sanayi 40, Ekinciler Demir ve Çelik Sanayi 43, Yücel Boru ve Profil Endüstrisi 50, Nursan Metalurji Endüstrisi 71, Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi 81, Noksel Çelik Boru Sanayi 83'üncü sırada yer aldı.
500 sanayi kuruluşu arasında Tosyalı Demir Çelik Sanayi, Yolbulan Metal Sanayi, Baştuğ Çelik Sanayi, İlhanlar Haddecilik Boru Profil ve Tekstil Sanayi, Koç Haddecilik, İlhan Demir Çelik ve Boru Profil Endüstrisi ile Paymetal Sanayi'de bulunuyor.

SAKARYA

17 firma listede geriledi

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (SATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Akgün Altuğ, ilde faaliyet gösteren 20 firmanın Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesine girdiğini belirterek, "3 firmamız haricindeki diğer firmalarımızın listede gerilediği görülmekte, bu da Türk sanayisinin içinde bulunduğu zor koşulların bir göstergesi niteliğindedir" dedi. Dünya ülkelerinin ekonomik krizlerle sarsıldığı bu dönemde, tüm olumsuzluklara rağmen gerek üretimi ve istihdam sağlamayı, gerekse büyümeyi sürdürmeyi hedefleyerek Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasına giren firmaları yürekten kutladıklarını dile getiren Altuğ, söz konusu firmalara Türkiye'nin ve özellikle Sakarya ekonomisinin gelişmesi ve istihdamın artırılmasındaki kararlı, azimli ve başarılı çalışmalarından dolayı teşekkür ettiklerini belirtti.