İktisatçı Mustafa Sönmez, sayılmayan işsizlerin sayısının resmi işsizlere yaklaştığını belirterek, işsizlik oranının da yüzde 9.1 değil, yüzde 16.1’e çıktığını, işsiz sayısının da 2.3 milyon değil, 4.5 milyona yaklaşmış durumda olduğu açıkladı. 

Sönmez yaptığı açıklamada, TÜİK'in işsizlik ve istihdam verilerinde izlenen çarpık yoldan bir türlü vazgeçmediğini söyleyerek, Türkiye'deki gerçek işsizlik tablosunu da gizlemiş olmanın vebalinden kurtulamadığını savundu. 

TÜİK’e göre, bu yıl ağustos ayı işsizliğinin yüzde 9.1 olarak gerçekleştiğini hatırlatan Sönmez, "Geçen yılın aynı döneminde ise işsizlik oranı yüzde 9.4'müş, dolayısıyla işsizlikte az da olsa bir iyileşme yaşanmış. Gizlenen gerçek artık çuvala sığmayacak uzunlukta bir mızrağa dönüştü" dedi. 

Sönmez, TÜİK’in işsiz diye tarif ettiği kitlenin, işgücü olarak tarif ettiği nüfustan istihdam imkanı bulamayanlar olduğunu hatırlatarak, bunların bu yılın ağustos ayında 2 milyon 215 bin kişi, yani her 1000 işgücünden 91'i olduğunu kaydetti. 

Sorunun “işgücü”nün tarifinden başladığını anlatan Sönmez, TÜİK'in, önemli bir işsiz kitlesini işgücü, iş bulamadıkları için de işsiz saymadığına işaret etti.Üstelik bu grubun sayısının yıldan yıla hızla arttığını vurgulayan Sönmez, bu grubun, resmi terminolojide, “işgücüne dahil olmayanlar içinde ama, işbaşı yapmaya hazır olanlar" diye tanımlandığını ifade etti. TÜİK’in tanımlamasıyla bu grubun "Çeşitli nedenlerle daha önce çalıştığı işinden uzaklaştırılmış ve işine geri çağrılmayı beklediği için başka bir iş aramayan ile bölgede iş bulunmadığına inandığı için, mevsimlik çalışma, ev işleriyle meşgul olma, öğrencilik, emeklilik ve çalışamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramayıp, ancak 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişilerdir“ diye tanımlandığını kaydetti. 

Bu nüfusun "iş aramaktan bezmiş, bal gibi işgücü, iş olursa hemen işe başlarım" diyen bir nüfus olduğuna dikkat çeken Sönmez, en önemlisinin bunların sayısının hızla artması olduğuna dikkat çekti. Sönmez, 2004 yılında bu tanımdaki nüfusun 1 milyon 43 bin kişi olarak ölçülürken, geçen yıl 1 milyon 674 bin kişi , bu yılın ağustos ayında ise 2 milyon 101 bin olarak ölçüldüğünü belirtti. Sönmez, bu rakamın resmi işsiz olarak duyurulanların yüzde 95’ini oluşturduğunu ve bu kategorinin payının, 2005’e göre yüzde 25, 2004’e göre ise yüzde 100’ün üstünde arttığını belirtti. 

Sönmez, resmen açıklanana yakın, bir de terminolojiyle saklı tutulan, yokmuş gibi davranılan bir o kadar işsiz bulunduğunu ve bunlar üstüste eklendiğinde işsizlik oranının da yüzde 9.1 değil, yüzde 16.1’e çıktığını vurguladı. Sönmez, bunun işsiz sayısının da 2.3 milyon değil, 4.5 milyona yaklaşmış durumda olduğu anlamına geldiğine dikkat çekti. 

TÜİK'in bütçeden yani vergilerle yaşayan bir kuruluş olduğunu hatırlatan Sönmez, "Bizim vergilerimizin bize yalan ve çarpık veriler olarak sunulmasına sessiz kalmak en azından bizimle alay edilmesine göz yummaktır. Hele ki, bu yalanları ve çarpıklıkları, gerçekmiş gibi medya organlarında olduğu gibi yayınlamak, bu yalanlarla caka satan iktidar üyelerine mikrofon uzatıp, sayfa ayırmak yalana bile bile ortak olmaktır. Kimsenin bu suça ortaklığa ihtiyacı olmamalıdır" dedi.


2002-2006 dönemi resmi ve gerçek işsizlik (Ağustos) (bin kişi)
Resmi Sayılmayan Gerçek Resmi Gerçek
İşsiz İşsiz İşsiz İşsizlik İşsizlik
2002 2464 1143 3607 9.6 13.7
2003 2328 1087 3415 9.4 13.2
2004 2391 1043 3434 9.5 13.0
2005 2381 1674 4055 9.4 15.1
2006 2343 2101 4444 9.1 16.1