'Heron' projesi iptal oldu

Türkiye ile İsrail arasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Davos'taki 'one minute' çıkışıyla başlayan, daha sonra Anadolu Kartalı'ndan İsrail'in çıkarılmasıyla giderek yükselen kriz dün akşam en üst noktaya ulaştı. Ankara, şok bir kararla İsrail ile imzaladığı 200 milyon dolar civarındaki İnsansız Hava Aracı (İHA) Projesi'ni iptal etti.

Hükümetin bu konudaki kararı dün akşam Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından İsrail’e iletilmek üzere projenin ana koordinatörü Türk Havacılık ve Uzay Sanayi’ne (TAI) tebliğ edildi. Kararın bugün resmen açıklanması bekleniyor. Böylelikle beş yıldır düşük performanslı insansız hava araçlarını etkin hale getireceği sözüyle Türkiye’yi oyalayan İsrail’e siyasi krizin paralelinde çok sert bir tepki verilmiş oldu.

Teknik ve prosedürel sebep

Uzmanlara göre iptal hem teknik hem de prosedürel sebeplerden kaynaklandı. Bu yıl içinde İsrail Kara Kuvvetleri Komutanı Avi Mızrahi’nin Türkiye’ye yönelik ağır sözleri Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) kırgınlık yaratmıştı. 2004 yılında çıkılan ihale sürecinde İsrail’den 183 milyon dolar bedelle 10 adet İHA alınacaktı. Bütün çabalara rağmen, İsrail’in İUP Konsorsiyumu şartnameyi yerine getiremedi. Yaklaşık 10 KM’ye yükselmesi ve 24 saat uçması gereken İHA’lar bunları sağlayamadı. Geçici olarak İsrail’den gelen Heronlar düşük performanslarıyla Batman’da tutuldu. TSK’nın kabul testlerinden sürekli düşük not alan Heronlarla ilgili son olarak teslim tarihinde gecikme olduğu için İsrail’in bu konuda tazminat ödemesi gerekiyordu. Bu noktada da İsrail taahhüt ettiği tazminatı ödemekten kaçındı.

İsrail iptal şokunu yaşadı

Resmi rakamlarla 183 milyon dolar olarak açıklanan projenin son olarak 220 milyon doları geçtiği buna rağmen İsrail’in halen bir somut adım atamaması üzerine iptal kararının geldiği belirtiliyor. Bugüne kadar İsrail’e savaş uçağı ve tank modernizasyonundan, yazılım alımına kadar milyarlarca dolar ödeyen Türkiye, bu kararla İsrail’e iptal şokunu da yaşatmış oldu.