İhracatta rota değişti!

İhracatçı rotayı sıfır çektiği ülkelere doğru çevirdi


Kiribati, Tonga, Santa Lucia, Palau, Montserrat, Lesotho, Nauru, Makao, Pitcairn, Sao Taome... Çoğu kişinin ilk kez duyduğu bu ülkelere, son 7 yılda büyük atılım yapan ve dünyaya yayılan Türkiyeli ihracatçıların daha önce hiç gitmedi. Kriz nedeniyle en büyük müşterileri olan Avrupa ülkelerinde ciddi sıkıntılar yaşayan ihracatçıların yeni pazar arayışlarına, Türkiye'nin ihracatta "0" çektiği ülkeler de eklendi.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanlığı'na kaydırılan Zafer Çağlayan'ın, "Kriz döneminde yeni pazarların bulunması önemli. Bu dönemde mevcut ihracat yapımıza ve pazarlarımıza ilaveten hiç ihracat yapılmamış ülkelere ihracat yapmak istiyoruz" sözüyle işaret ettiği, ihracatçıların da uzun zamandır kendini hazırladığı yeni hedef, dünyanın en az bilinen bölgelerine bile ihracat yapabilmek. İhracatçılar, gelecek dönem "Made In Turkey" yazılı malları dünyanın en ücra köşelerine ulaştırmak için çalışacak.
Türkiye, krize kadar ihracatının yaklaşık yüzde 60'ını Avrupa ülkelerine yapıyordu. Ancak kriz nedeniyle ciddi talep sıkıntısı yaşanan Avrupa'da alımlar durunca, Türkiye'nin toplam ihracatında Avrupa'nın payı yaklaşık 40'lara geriledi. Bu arada kriz döneminde komşu ülkeler ve Afrika'ya önemli ihracat hamleleri gerçekleştirildi. Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın verilerine göre, 2009'un ocak-mart döneminde Mısır'a ihracat yüzde 107, Yemen'e yüzde 77, Cezayir'e yüzde 70, Irak'a yüzde 76, Türkmenistan'a yüzde 58 arttı.

Vatikan'dan Tonga'ya kadar ihracat
Ancak Avrupa'da kısılan talebi telafi etmek isteyen ihracatçılar, bununla da yetinmeyerek gözlerini dünyanın en ücra köşelerindeki ülkelere dikti. Türkiye'nin ihracatta "0" çektiği ülkelerin sayısı 2008 verilerine göre 30'a yaklaştı. Bu ülkelerin çoğunluğu Kiribati, Tonga, Santa Lucia ve Palau gibi Okyanusya'da bulunan takım adalarından oluşuyor. Ama listede çok tanıdık ülkeler de var. Mesela Vatikan, Kuzey Kore, Kıbrıs Rum Kesimi ve Kanarya Adaları. Ancak Kuzey Kore kapalı ekonomisinden dolayı, Kıbrıs Rum Kesimi ise "Kıbrıs Sorunu" nedeniyle Türkiye'den ithalat yapmıyor. Türkiye'nin hiç ihracat yapmadığı ülkelerin çok büyük çoğunluğu dış ticaretini ABD, Japonya ve Avustralya ile yapıyor. Ancak ihracatçılar, "İyi bir pazarlama çalışması ile bu ülkelere gıda, makine ve kimyasal madde ihraç edebiliriz" diyor.
Türkiye'nin son 7 yılda gerek üretim gerekse ihracatta çağ atladığını vurgulayan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) İcra Kurulu Üyesi ve Akdeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı Bülent Aymen, bundan sonra öncelikli amaçlarının kapalı ekonomisi olan yani krizden fazla etkilenmeyen ülkelere olan ihracatı artırmak ve hiç gidilmemiş ülkelere Türkiye'nin geniş mal yelpazesini tanıtmak olduğunu kaydediyor. "Bir kere bu pazarlara girersek, o pazarlarda kalırız. Çünkü o ihtiyaçların ihtiyacı olabilecek tüm mallar bizde var" diyen Aymen, yeni pazarlara açılmak için ihracatçıdan önce devlet yetkililerinin harekete geçmesinin önemine işaret ediyor. Aymen, "Sayın Çağlayan'ın bu ülkelere bir an önce dış ticaret heyetleri götürmesi ve devletlerarası ilişkilerin tesis edilmesi lazım. İhracatçı bu pazarlara girmek için yetkililerden adım bekliyor" diyor.


İhracatın gözdesi ülkeler  ilk 3 ayda düşüşte

Ülke İhracat  (milyon dolar) Değişim
(%)
Almanya 2.225 -33,9
İtalya 1.282 -39,2
İngiltere 1.070 -49
Fransa 1.070 -35
Rusya 728 -53,2
B.A.E 699 -50,7
ABD 736 -31,8
İspanya 549 -52,2
Hollanda 546 -38,3
Romanya 451 -57,2

İŞTE HEDEFTEKİ ÜLKELER

KİRİBATİ: Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus'unun orta kesiminde, takımadadan oluşuyor. Kribati'ye Japonya'dan direkt ulaşılabiliyor. Toplam nüfusu 120 bine yaklaşan ülkede kişi başına düşen milli gelir 850 dolar civarında. Ekonomisi el sanatları ve balıkçılığa dayanan Kiribati, gıda maddeleri, makine-yedek parça ve benzin ithal ediyor.

ST LUCİA: Doğu Karayip denizindeki ada üzerine kurulan 180 bin nüfuslu ülkede, kişi başına milli gelir 5 bin dolar. Ekonomi tarıma dayalı. Başlıca üretim malları ise muz, kakao ve turunçgillerden oluşuyor. St Lucia'nın ithalatı gıda, sanayi malları, makine ve taşıt ekipmanları ve kimyasal yakıtlarda yoğunlaşıyor. En fazla ithalat ABD, Kanada ve Japonya'dan yapılıyor.

SOLOMON ADALARI: Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan ülke, 990'dan fazla küçük adadan oluşuyor. Solomon Adaları'nın ekonomisinin temelini ton balığı, madencilik ve kerestecilik oluşturuyor. Ülkede en fazla sanayi malları, gıda, canlı hayvanlar, yakıt ve kimyasal ürünler ithalatı yapılıyor. Başlıca ithalatçı ülkeler ise Avustralya, Singapur ve Papua Yeni Gine.

TONGA: Okyanusya'da bir adalar ülkesi olan Tonga Krallığı, İngiliz Milletler Topluluğu'na üye bir devlet. İş gücünün yüzde 75'inin tarımda çalıştığı Tonga'da ithalat gıda maddeleri, makine ve parça, yakıt ve kimyasal ürünler üzerine kurulu. En çok ithalat yapılan ülkeler ise Yeni Zelanda, Avustralya, ABD, İngiltere ve Japonya.

NORFOLK ADASI: Avustralya'nın doğusunda ve Avustralya'ya bağlı olarak yönetilen ülkenin ekonomisi tarım ve hizmet sektöründen oluşuyor. Norfolk Adası çamı tohumu ve Kentia palmiyesi tohumunun anavatanı. Önemli bir avakado ihracatçısı ülkenin ithalatı 30 milyon dolar. Gıda ve kimyasal ürünler ithalatı yapan ülkenin başlıca partnerleri Avustralya ve Yeni Zelanda.

VATİKAN: İtalya'nın Roma şehrinde bulunan, Hıristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan Vatikan, nüfus ve yüzölçümü bakımından dünyanın en küçük ülkesi. Yerleşik nüfusu 930 civarında olan Vatikan'ın ekonomisi, katoliklerden kesilen kilise vergileri ve turistik eşyaların satışından oluşuyor. Çok düşük bir dış ticarete sahip ülkeye gıda ürünleri ithal edilebilir.

KANARYA ADALARI: Atlas Okyanusu'nda Kanarya Adaları, 7 büyük ve 6 küçük adadan oluşuyor. Ekonomisi de turizm ve hizmet sektöründen oluşuyor. Bunların yanısıra adalarda tütün, domates, muz, portakal da yetiştiriliyor. Öte yandan, balık konserve ve tuzlama da ekonomi için büyük öneme sahip. Kanarya Adaları, 90'ların ortalarında Türkiye'den fındık ithal etmişti.

PALAU: Bir Okyanusya ülkesi olan Palau, Palau'da madencilik, plantasyon tarımı ve ticari balıkçılık gelişmiş. Palau'nun ihracat kalemlerinin başında patates, kabuklu deniz mahsülleri ve ton balığı geliyor. Yaklaşık 150 milyon dolarlık ithalatı bulunan ülke, makine ve parçaları, yakıt, metaller ve gıda maddeleri alıyor. En önemli ticari partneri ise ABD.

MONTSERRAT: Kuzey Amerika'da Antiller bölgesinde ada olan ülkenin nüfusu yaklaşık 10 bin. Ekonomisi turizm, rom üretimi, tekstile dayanan Montserrat, elektronik komponentler ve plastik torbalar ihraç ediyor. En önemli ithalat kalemleri ise makine ve parça, gıda maddeleri, sanayi malları ve yakıt. Başlıca ticari partnerleri ABD, İngiltere, Japonya ve Kanada.

LESOTHO: Tamamıyla Güney Afrika toprakları ile çevrili küçük bir krallık olan Lesotho'nun nüfusu 2 milyon civarında. Ülke ekonomisi, Güney Afrika'ya yapılan su ve elektrik ihracatına, tarım ve hayvancılığa dayalı. Ayrıca elmas, koyun ve keçi yünü de en önemli ihraç malları arasında. Lesotho'ya gıda maddeleri, makine ve teçhizatları ile tekstil ihraç edilebilir.