İki bakan'dan krize farklı yorum

Finans kurumlarından yeni batık haberleri geleceği beklentisi piyasaları sarstı. Avrupa borsaları 3 yılın en düşük seviyelerine geriledi .


ABD ve Avrupa finans piyasasında yeni banka batıklarının oluşacağı ve krizin reel sektöre de sıçradığı yönündeki tedirginlikle Avrupa borsaları 3 yılın en düşük seviyelerine geriledi. Euro/dolar paritesi 1.6038 ile rekor kırdı. Dolar sadece euro karşısında değil yen karşısında da değer kaybetti.
General Motors’un temettü ödemelerini askıya alacağını açıklamasının yanı sıra Lehman Brothers’la ilgili piyasadaki söylentiler piyasaları çalkaladı. Öte yandan Alman ekonomisinin görünümünü belirleyen ZEW endeksi temmuzda -63.9 ile beklentilerin oldukça altında geldi. Ayrıca, İspanya’da krizin ilk faturası emlak acente firması ‘Martinsa Fadesa’ ödedi. İhtiyacı olan 150 milyon euro’luk krediyi bankalardan alamayan Martinsa’nın borsadaki işlemleri durduruldu. Şirketin, 5 milyar euro’dan fazla borcunun olduğu belirtildi. Martinsa’nın yaşadığı krizle Madrid borsası son 2 yılın en büyük düşüşünü yaşadı.

‘Destek yeterli değil’ 

ABD’nin en büyük üçüncü mortgage sağlayıcısı IndyMac Bancorp’a el konulmasının ardından hükümetin Fannie Mae ve Freddie Mac’e kredi musluklarını açması piyasaları rahatlatmadı. Bu iki şirkete sağlanan finansman desteğinin yeterli olmadığını ve hissedarlara bir faydası olmayacağı düşünülürken, piyasada ‘hangi şirket batacak’ tedirginliği söz konusu.
Bu arada Asya’nın en zengin ekonomisi olan Japonya’da çok büyük bankaların ABD’li mortgage kredi kuruluşları Fannie Mae ve Freddie Mac’in çıkardığı tahvillerde yaklaşık 4.7 trilyon yen (44.3 milyar dolar) yatırımları bulunduğu açıklandı. Bunun etkisiyle Asya borsaları yüzde 4’ü aşan oranlarda değer kaybetti.

Petrol ve altına yöneldiler 

Borsalardaki düşüşler ve doların değer kaybının etkisiyle petrol 147 dolara ulaştı. Altın 973 dolarla son dört ayın en yüksek seviyesine çıktı.
Yurtdışı piyasalardaki tedirgin hava İstanbul Borsası’nı da etkiledi. Endeks yüzde 1.59 oranında değer kaybetti. Endeks banka hisselerinin öncülüğünde değer kaybederken, Denizbank hisselerindeki yükseliş dikkat çekti. Önceki gün yüzde 21 yükselen Denizbank hisseleri dün de yüzde 17.54 değer kazandı.
Dolar 1.22 YTL’yi aştı. Bono faizi de 0.23 puan artışla yüzde 21.65’e yükseldi. Öte yandan, piyasada Merkez Bankası’nın perşembe günkü toplantısında yarım puanlık faiz artışı yapması beklentisi arttı. 



İKİ BAKAN’DAN KRİZE FARKLI YORUM:

Şimşek: Kriz, ABD’de çok daha derinleşebilir 

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin dışa açık bir ekonomi olduğunu, bunun da önemli yansımaları bulunduğunu, dünyanın belki de 1930’lardan bu yana en şiddetli krizden geçtiğini söyledi. Şimşek, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği’nin ‘Ekonomi Buluşmaları’ kapsamında düzenlediği toplantıda, dünyada emtia ve gıda fiyatlarındaki artışa işaret ederek, global enflasyonun bu yıl yüzde 6’lara ulaşacağını kaydetti.
Birçok ülkede enflasyonun geçen yıla göre ikiye katlanacağını dile getiren Şimşek, Türkiye’nin de bu gelişmelerden etkilendiğini ancak, Türkiye’nin durumunun hiç de kötü olmadığını ifade etti. Şimşek, dünyada yavaşlama sürecine girildiğini ifade ederek şöyle dedi:
“ABD’de başlayan sorunlar daha da derinleşmiş gibi. Bu işin bırakın sonuna yaklaşmayı, öyle görünüyor ki, ABD’de çok daha derin olması ihtimali yükselmiş durumda. Dünyada enerji krizi söz konusu, küresel ısınmanın etkisiyle gıda fiyatları yükseliyor, ekonomiler yavaşlıyor, böyle bir durum çok nadiren bir arada oluyor.”


Unakıtan: Türkiye’de kriz mıriz olduğu yok 

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, “Bazı kişiler kehanette bulunuyorlar. Bakan olduğumdan beri bunları dinliyorum. Her gün bunlar kriz çıkarıyorlar, ancak kriz mıriz olduğu yok” dedi. Unakıtan, bütçenin fazla verdiğini, ancak bazı kişilerin bu durumdan memnun olmadığını kaydetti.
Rakamların ortada olduğunu ifade eden Bakan Unakıtan, “Rakamlar ortada. Bu rakamlar iyi rakamlar. Kimse rakamlara bir şey diyemez. Birinci çeyrek kalkınma rakamları ortaya çıktı. Altı aylık dönemde bütçe, Türkiye tarihinde görülmemiş büyüklükte fazla verdi” dedi.

‘Kehanette bulunuyorlar’
Hayatı boyunca ekonomi ve yönetimi için iyi şey yazmamış insanların mutlaka bir kusur bulduğunu ifade eden Bakan Unakıtan, “İlla bir şey bulacaklar. (Şimdilik iyi çıktı ama bundan sonraki iyi çıkmayacak) diyorlar. Bazı kişiler devamlı kehanette bulunuyorlar. Bakan olduğumdan beri bunları dinliyorum. Her gün bunlar kriz çıkarıyorlar. Ancak, kriz mıriz olduğu yok” diye konuştu.