İMKB'de bahar havası

ABD'de mortgage krizi patladı patlayalı yaptıkları müdahalelerle küresel piyasaların efendisi haline gelen dünya merkez bankaları dün aldıkları sürpriz kararla piyasaların yüreğine su serpti.

İlk olarak temmuzdaki krizin ardından aralık ayında piyasalara tam anlamıyla koordineli bir müdahale gerçekleştiren dünyanın en büyük merkez bankaları dün ikinci kez ortak bir hamleyle piyasalara likidite sağlama kararı aldı. 18 Mart'taki Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısını beklemeden faiz indirimine gideceği iddia edilen ABD Merkez Bankası (FED) piyasaya bir ay boyunca haftalık ihaleler yoluyla 200 milyar dolarlık hazine kağıdı satacağını açıkladı. FED hazine kağıtlarının haftalık satışına 27 Mart tarihinde başlayacak. FED Başkanı Ben Bernanke alınan kararlarla ilgili olarak yaptığı resmi açıklamada ise şu ifadeleri kullandı: "Birlikte çalışmaya devam ediyoruz ve likidite sorununa karşı uygun adımları atacağız. 2007 Aralık'ta başlayan koordineli müdahale sürecinin ardından G-10 piyasalarındaki baskılar yeniden artmaya başladı."

Öte yandan koordineli müdahale kapsamında kriz döneminin en doğru ve etkili hareket eden merkez bankası olarak gösterilen Avrupa Merkez Bankası (AMB) ise dün 28 gün vadeli 15 milyar dolara yakın bir ihaleye çıkacağını açıkladı. İngiltere Merkez Bankası (BoE) da 3 aylık kredi programının süresini uzatacağını belirtti. Kanada Merkez Bankası ise 20 Mart ve 3 Nisan tarihlerinde her biri 2 milyar Kanada Dolarlık olmak üzere 28 günlük repo ihalesine çıkacağını açıkladı. Ayrıca FED, AMB, Kanada Merkez Bankası ve İsviçre Merkez Bankası kredi piyasalarını rahatlatmak adına milyarlarca dolarlık swap anlaşması üzerinde de fikir birliğine vardı. Yapılan anlaşmaya göre AMB ile yapılan para swapı 30, İsviçre Merkez Bankası ile yapılan para swapı da 6 milyar dolara çıkarıldı. Böylelikle her iki banka ile yapılan swap anlaşmaları sırasıyla 10 ve 2 milyar dolar artırılmış oldu.

İMKB yüzde 4,3 yükseldi dolar 1.22 YTL'ye indi
ABD'de resesyon tartışmaları, geçen cuma günü beklentilerden oldukça kötü gelen ABD istihdam verileri derken haftanın ilk gününe düşüşle başlayan küresel piyasalar açıklamalar sonrası yüzde 3'ün üzerinde değer kazandı. FED'in açıkladığı yeni likidite paketi, 2007 yılında dünyanın en fazla değer kaybeden borsası olan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) adeta bahar havası estirdi.

FED'den yapılan açıklama ile ABD ve Avrupa borsalarındaki değer artışlarının yüzde 2'yi geçmesi üzerine, özellikle banka hisselerine gelen alımlarla İMKB-100 Endeksi günü yüzde 4,29'luk yükselişle, 43.318 puandan tamamlandı. FED'in açıklaması döviz piyasasında da tansiyonu yükseltti. Açıklama, global borsalara taze para girişine neden olunca dolar da hızla değer kaybetmeye başladı. Önceki gün 1.2638 YTL'ye kadar çıkan dolar bankalar arası piyasada 1.2240 YTL'ye kadar düştü. Böylece dolar önceki gün gördüğü en yüksek seviyeye göre yüzde 3,14 düştü. Öte yandan Hazine, 6 ay vadeli bono ihalesinde yüzde 17,15 yıllık bileşik faizle 831 milyon YTL, 19 ay vadeli tahvil ihalesinde ise yüzde 17,6 bileşik faiz üzerinden 2.2 milyar YTL'lik ihraç gerçekleştirdi.

Dolar müdahale kararı ile kendine geldi

Alman endeksi DAX yüzde 1,8 değer kazanırken, Fransa'nın gösterge endeksi CAC 40 da yüzde 2,2'lik bir yükseliş gördü. ABD borsaları ise adeta ralliyle açıldı. Dow Jones sanayi endeksi yüzde 2 yükselirken, S&P 500 endeksi de yüzde 1,91 arttı. Nasdaq ise yüzde 1,93'lük bir çıkış yakaladı. ABD'nin en büyük ve sorunlu devlete ait mortgage kreditörlerinden Fannie Mae'nin hisseleri yüzde 11,5 fırlarken, son dönemde sorun yaşayan sigorta sektörünün önde gelen isimlerinden AIG'in hisse senetleri de yüzde 5,8 değer kazandı. Uzmanların büyük bir kısmı ise FED'in bu müdahale ile yetinmeyip 18 Mart'taki toplantıda faiz oranını 6'ncı kez artıracağını düşünüyor. Chicago Ticaret Borsası'nda işlem görev vadeli tahvillere olan talebe bakılarak yapılan tahminlere göre yatırımcılar gösterge faizin yüzde 2,25 seviyesine inmesine yüzde 62 olasılık tanıyor.

Merkez bankalarının ortak müdahale kararları, son haftalarda FED'in faizi indireceği söylentileri ile iyice değer kaybetmeye başlayan dolar üzerinde de doping etkisi yarattı. Dolar, yen karşısında 102.82 seviyesine çıkarak son 3 ay içindeki en yüksek seviyesine tırmandı. Euro karşısındaki rekor düşüşünden de toparlanan dolar, bu para birimi karşısında da 1.5378!! seviyesine kadar yükseldi. Bloomberg'e konuşan Citigroup Global Markets kur stratejisti Tom Fitzpatrick merkez bankalarının hamlesinin koordineli oluşunun piyasalardaki likidite sıkışıklığına dikkat çekmek amaçlı olduğunu düşünüyor. "Omuz omuza bir müdahale piyasalara yeniden istikrar sağlayabilir" diyen analiste göre özellikle dolar merkez bankalarının ortak girişimleri sayesinde toparlanma yaşayabilir.