Kredi kartı faizine düzenleme

Kredi kartı faizi, mevduatın iki katını aşamayacak!
Kredi kartı faizlerine üst sınır getirilmesi yönündeki yasa teklifi dün Meclis'e sunuldu. Teklife göre kartta faiz Merkez Bankası'nın açıkladığı aylık mevduat faiz oranının 2 katını geçemeyecek
Hükümet, kredi kartları faizine üst sınır getirilmesine onay verdi. Önceki gün yapılan Ekonomi Değerlendirme Kurulu Toplantısı'nda, vatandaşı rahatlatacak faiz oranı belirlenmesine karar verildi. Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya imzasıyla TBMM'ye sunulan yasa teklifine göre, kredi kartına uygulanacak azami faiz oranı Merkez Bankası tarafından açıklanan bir aylık "ağırlıklı ortalama mevduat faiz oranı"nın 2 katını geçemeyecek. Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren, Devlet Bakanları Mehmet Şimşek ve Kürşad Tüzmen ile Sanayi Bakanı Zafer Çağlayan, ekonomik kurulda kredi kartı faizine yeni bir ölçü getirilmesi konusunda birleşti. Bakanların mutabakatı üzerine İyimaya, Banka Kartları ve Kredi Kartları Yasası'nda değişiklik öngören teklifini Meclis Başkanlığı'na iletti. Teklife göre, kredi kartına uygulanacak azami faiz oranı Merkez Bankası tarafından açıklanan bir aylık ağırlıklı ortalama mevduat faiz oranının iki katını geçemeyecek. Faiz, dönem borcunun sadece bir kısmının ödenmesi halinde kalan hesap bakiyesi üzerinden hesaplanacak. Süratle Genel Kurul'da ele alınması beklenen teklifte şöyle denildi: "Asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılmış olması halinde kalan hesap bakiyesine akdi faiz uygulanır. Asgari tutar altında ödenmesi halinde, eksik ödenen kısma gecikme faizi, kalan hesap bakiyesine ise akdi faiz uygulanır. Gecikme hali de dahil olmak üzere, kart uygulamasından doğan borçlarda bileşik faiz uygulanamaz." Teklifin gerekçesinde, sözleşme hukukunun temel ilkesinin 'sözleşme özgürlüğü' olduğu anımsatılarak, "Kart kullanıcıları ile banka arasında akdedilen sözleşmelerde bu tür bir eşitlik olmadığı için banka, sözleşme koşullarını dayatma imkânına sahip olabiliyor" denildi. Teklifte, şu tespitlere yer verildi:

* MÜŞTERİYE BİLGİ VERİLMİYOR: Kredi kartlarında müşteri, teklif edilen faiz oranının bütçesini nasıl etkileyeceği konusunda rasyonel bir hesap yapma imkânına sahip değil. Kredi kartı borcunu her ay vaktinde ödeyecekleri, yani aslında faiz ödemeyecekleri düşüncesi ile kredi kartı sözleşmesini kurdukları için faiz oranlarına bakmıyor olmaları muhtemel. Oysa bir aşamadan sonra aşırı borçlanma nedeniyle faiz ödemek durumunda kalıyor.

* REKABET KURALLARI İŞLEMİYOR: Bireysel ihtiyaç kredileri için 1 aylık faiz oranının ortalama yüzde 1.78 olmasına karşılık aynı bankaların kredi kartı faiz oranlarının aylık yüzde 4.93, yani Merkez Bankası tarafından saptanan azami oran olması burada rekabetin gereği gibi işlemediğini gösteriyor.

* FAİZ BASKISI YAPILIYOR: Kredi kartları artık hayatımızın ayrılmaz ve vazgeçilemez bir parçası. Bu nedenle bankalar, müşterilerine daha yüksek faizleri kabul ettirebilecekleri düşüncesi ile hareket ediyor. Nitekim bireysel kredinin yüzde 64 oranında daha ucuz olmasına rağmen kredi kartı kullanımının sürekli artıyor olması, bankaların düşüncelerinde haksız olmadığını gösteriyor.

* TEMERRÜT FAİZİ ÖDENMEYEN TUTARDAN ALINMALI: Kredi kartlarında temerrüt faizi serbest bırakılmalı. Temerrüt faizi, kart hamilinin son ödeme tarihinde ödenmesi gereken asgari tutarı dahi kısmen veya hiç ödememesi halinde uygulanan faiz oranıdır. Yasa'nın 24'üncü maddesinde bu faiz oranının borcun hangi bölümüne uygulanacağı konusunda yasada bir sorun var. Ödenmesi gereken asgari tutarın dönem borcunun yüzde 20'sinden az olamayacağını saptıyor ve bunun ödenmemesi halinde kart hamilinin 'ödenmeyen tutar' için sözleşmede öngörülen gecikme faizini ödemek dışında bir yükümlülük altına sokulamayacağı ifade ediliyor. Buna karşılık 26'ncı madde asgari tutarın altına ödeme yapılması durumunda 'kalan hesap bakiyesine' gecikme faizinin uygulanacağı ifade ediliyor. Temerrüt faizinin hangi hallerde uygulanacağı konusunda yasaya daha açık bir ifade eklenmesi gerekiyor. Temerrüt faizi sadece ödenmeyen asgari tutar kısmı için yürütülmeli. Kalan hesap bakiyesi sözleşme faiz oranına tabidir.

Faiz sınırı % 4.5 değil % 2.7 olacak
Hazırlanan teklif kabul edilirse bugün kartta faiz % 4.5'lerdeyken en yüksek % 2.7 civarına inecek
* MEVDUAT FAİZ ORANLARI: Merkez Bankası tarafından açıklanan "Ağırlıklı Ortalama Mevduat Faiz Oranları" vardır. Yani bankaların mevduat toplamaları halinde müşterilerine ödedikleri ortalama faizler her ay hesaplanıyor. Ocak ayı için Merkez Bankası'nın açıkladığı oran 1 aylık YTL hesabı için yıllığa vurulmuş olarak yüzde 16.23'tür, yani aylık 1.3525. Bu tür bir oranın bire bir kredi kartı hesaplamalarına uygulanması kuşkusuz söz konusu olamaz. Kredi kartı müşterisinden genelde bir teminat istenmemesi de bu kredi tipini ayrıca riskli hale getiriyor. Merkez Bankası tarafından açıklanan ağırlıklı ortalama 1 aylık mevduat faiz oranının 2 katı faiz oranı kredi kartı faizi olarak uygun gözüküyor. Bugünkü veriler açısından bu oran aylık yüzde 2.705 olacaktır. Bu şekilde kredi kartlarının, hem bireysel kredilerin hem de bankada bulunan mevduatların geri ödenmemesi rizikosuna nazaran daha yüksek olan riski hesaba katılmış olacaktır. Şu anda uygulanan aylık ortalama yüzde 4.50 gibi gereksiz yüksek bir faiz oranı da neredeyse yarısı oranında aşağı çekilmiş olacak.

Bankacılar: Taksit biter, vergi düşer
Kredi kartı faizine yönelik yasal düzenleme hazırlığı bankacıların tepkisine neden olmuş önceki gün SABAH'a konuşan Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, faizi sınır getirilmesinin başta taksit olmak üzere tüketici lehine uygulamaları sona erdireceğini bunun da kart harcamalarını düşüreceğini ve vergi gelirlerini azaltacağını söylemişti. Bankalar Birliği çalışma ile ilgili bilgilerin netleşmesi sonrasında açıklama yapmayı bildirirken İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Aykut Demiray da dünya piyasalarına entegre olan Türkiye'de kart faizine sınırlama getirilmesinin doğru olmadığını belirtmişti.

Temerrüt kalan borca işletilecek
HAZIRLANAN teklife göre hükümet bir örnek de hazırladı. Buna göre örnek hesaplama şöyle: "Kredi kartı borcunun tamamı bin YTL ise bunun yüzde 20'si yani 200 YTL asgari ödenmesi gereken miktar kabul edilir. Eğer borçlu 100 YTL ödemede bulunursa, asgari ödeme miktarından eksik kalan kısmına 100 YTL temerrüt faizi, kalan 800 YTL'ye ise yine akdi faiz uygulanacak."

Affa katılana bileşik faiz yok
DÜZENLEMEYLE, dönem borcunun sadece bir kısmının ödenmesi halinde kalan hesap bakiyesi üzerinden faiz hesaplanacak. Asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılmış olması halinde kalan hesap bakiyesine aktif faiz uygulanacak. Asgari tutar altında ödenmesi halinde ise, eksik ödenen kısma gecikme faizi, kalan hesap bakiyesine ise aktif faiz uygulanacak. Gecikme hali de dahil olmak üzere, kart uygulamasından doğan borçlarda bileşik faiz uygulanmayacak.

Çek, kart senet borçlusuna af geliyor
HÜKÜMET, SSK ve Bağ-Kur primlerine ait cezalarının yüzde 85'inin silinmesini öngören düzenlemenin ardından karşılıksız çek ve senet nedeniyle Merkez Bankası'nın kara listesine girenler için sivil affına gidiyor. TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya'nın imzasını taşıyan yasa teklifi Meclis Başkanlığı'na sunuldu. Teklifte, kredi kartı, tüketici kredisi, karşılıksız çek ya da senet borcu nedeniyle yasal takibe uğrayanlar, bu borçlarını 3 ay içinde ödemeleri koşulu ile kara listeden çıkarılacak.