Merkez eylem planını açıkladı

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, enflasyon raporu ve Pazartesi günü duyurulan kritik 5 maddelik TL'yi güçlendirme eylem planını açıkladı.

Açıklamayla birlikte dolar sert düşerek, 1.76'nın altına geriledi. Başçı'nın parasal sıkılaştırmanın devam edeceği yönündeki açıklamaları kur tarafında TL'yi güçlendirirken, piyasada faizlerin artışına neden oldu. Açıklamalarla birlikte dolar, 1.76'nın altına kadar geriledi. Dolar şu anda ise Eylül ayından beri en düşük olan 1.7580 seviyesinden işlem görüyor. Euro ise 2.45'li seviyelerde bulunuyor. Bu seviyelerde döviz sepeti de 2.11 lira düzeyinde bulunuyor.

Gösterge kağıdın bileşik faizi de yüzde 10.13'e yükselerek, Ağustos 2009'dan beri en yüksek seviyeye çıktı. Faiz daha sonra geri çekilerek 9.90'e indi. Dünkü kapanışta bileşik faiz yüzde 9.59 olarak gerçekleşmişti.

Merkez Bankası, Türk lirasını değerini önemli ölçüde güçlendirecek eylem planı çerçevesinde fiyat istikrarı, faiz politikası, döviz rezerv politikası, zorunlu karşılık politikası ve finansal istikrardan oluşan beş maddeli bir eylem planı açıklayacağını duyurmuştu.

Bu açıklamadan sonra TL hızlı şekilde güçlenmiş, 1.85'lerde bulunan dolar/TL paritesi dün itibariyle 1.80'nin altına inmişti.

İşte Başçı'nın konuşmasından satır başları:

FİYAT İSTİKRARI

- Enflasyonun önümüzdeki dönemde belirgin şekilde yükselmesini bekliyoruz

- Gereken parasal sıkılaştırmayı yapmaya başladık

FAİZ POLİTİKASI

- Bankaların fonlamasını sınırsız olarak karşılayacağız

- ZORUNLU KARŞILIK POLİTİKASI

- Gerekirse TL zorunlu karşılıklarda indirime gidebileceğiz

- TL mevduatın yüzde 40'ına kadarının döviz olarak tutulmasına olanak tanıyacağız

- TL mevduatın yüzde 10'una kadarını altın cinsinden tutulması için teknik çalışmalar yapacağız

- Bankaları kalıcı likiditeye kavuşturup, rahatlatacağız

DÖVİZ REZERV POLİTİKASI

- Dalgalı döviz rejimiyle çelişmemek üzere döviz satım ihalesi ve doğrudan satış yapabileceğiz

- Gerekirse, döviz depo faaliyetlerine yeniden başlayabileceğiz

FİNANSAL İSTİKRAR POLİTİKASI

- Yılın kalan kısmında kredi genişlemesi bir miktar yavaşlamalı

- Faiz koridoru ile etkin likidite yönetimi finansal istikrar destekler

ENFLASYON TAHMİNİ YÜZDE 8.3'E ÇIKTI

Başçı, 2011 yıl sonu enflasyon hedeflemesinde ise beklentilerin orta noktası yüzde 8.3 olmak üzere yüzde 7.8 ile yüzde 8.8 arasında gerçekleşeceğini açıkladı.

Başçı, 2012 için yıl sonu enflasyon hedefinin yüzde 3.7 ile yüzde 6.7 arasında, orta noktasının ise yüzde 5.2 düzeyinde olmasını beklediklerini de belirtti.

BAŞÇI ŞÖYLE DEVAM ETTİ:

- Olumsuz gelişmelere izin vermemek için gecelik borç verme faizlerini artırarak güçlü bir tepki verdik.

- Önümüzdeki dönemde fiyat istikrarını sağlamak için gereken her tedbiri alacağımızı vurgulamak isterim.

- Önümüzdeki dönemde söz konusu riskleri takip ederek orta vadeli enflasyon hedefinin bozulmamasI için ne gerekiyorsa yapacağız.

- Küresel ekonomiye dair belirsizlikler ve aşağı yönlü riskleri canlı tutuyor. Sorunların bankacılık sektröüne sirayet edeceği yönünde algılar güçlendi. Bu bağlmada küresel ekonomideki gelişmeleri saatlik bazda izleyerek yurtiçi politika tedbirlerini alma konumuna geldik.

- Önümüzdeki dönemde fiyat istikrarını kalıcı olarak tesis edilmesi için çalışacağız. Orta vadede mali disiplinin sürdürülmesi ve mali disiplinin sürdürülmesinin fiyat istikrarını destekleyeceğinin düşünüyoruz.

SORU - CEVAP

- MB'nin müdahaleleri tartışma konusu oldu? Atılan adımların etkin olmadığı eleştirilere ne diyorsunuz?

MB politikaları için yeni bir yaklaşım gerekiyor. Klasik MB yaklaşımında bankalar varlık fiyatlarına müdahale etmez. Yükselir, yükselir sonra da birden fiyatlar çöker. Sonra da merkez bankaları oluşan tahribatı temizlemeye çalışır. Bu yaklaşım son dönemlerde ciddi bir şekilde sorugulanır oldu.

Finansal istikrarda merkez bankaları çok önemlidir. Ama bu konuda kollektif bir şekilde diğer kurumlarla birlikte çalışılması gerekiyor.

Döviz müdahaleleri konusunda biz ne yaptğımızı biliyoruz. Her açıdan faydalı oldu ve sistemi rahatlık. Nerede duracağımızı biliyoruz. Aldığımız bütün dolarları oynaklığı azaltmak amacıyla gerekirse yeniden satabiliriz.

FAİZLERİ GÜNLÜK OLARAK DEĞİŞTİREBİLİRİZ

Biz faizleri artırdık. Şu anda MB'nin iki faizi var. Düşük yüzde 5.75 ve yüzde 12.50. Biz hagisini uygun görürsek onu kullanırız ve bunu günlük olarak yapabiliriz. Biz gerek görürsek günlük olarak faizleri değiştirebiliriz. İstersek yüzde 12.5 istersek yüzde 5.75. TCMB şu anda bu güce sahiptir. Bunu da dünya da yapabilecek başka bir merkez bankası yok.

HEM ENFLASYON HEM TL

Merkez Bankası'nın açıklamasını değerlendiren ING Bank Başekonomisti Sengül Dağdeviren, Merkez Bankası'nın yılın kalan döneminde kısa vadeli gecelik faizi aktif olarak politika faizine benzer bir şekilde kullanacak olmasını en önemli unsur olarak gördüğünü söyledi.

Bir sıkılaştırma öngörüldüğüne dikkati çeken Dağdeviren, “Merkez Bankası, hem enflasyon beklentilerini kontrol altında tutmak istiyor, hem de TL'ye istikrar kazandırmak istiyor. Munzamlarla ilgili esneklikle de bankaları bu anlamda rahatlatmak için yer açıyor. Döviz cinsinden tutma, altın cinsinden tutma konusunda... Munzamda fiili iniş ise bir miktar dış gelişmelere bağlanmış durumda. Bunu da gelişmelere göre göreceğiz” şeklinde konuştu.

Bankaların fonlama ihtiyaçlarına yönelik kararların etkisinin zaman içinde görülebileceğini belirten Dağdeviren, “Kısa vadede bankaları zorlayıcı kararlar, bir yandan bankalara maliyet getiren ve yönetilmesi gereken kararlar... Zaman içinde etkisinin ne olacağını şu anda kestirmek zor. Çok kısa vadede bankaların maliyetlerini artıracak bir uygulama gibi görünüyor. Tanınan esneklikler kullanılabilirse, döviz likiditesi varsa bunlar önemli. Bir miktar gelişmeleri görmek lazım. Çok bilinmeyenli bir denklem gibi ve esnek bir yapı...” değerlendirmesini yaptı.

FAİZİ ARTIK GÜNLÜK OLARAK BELİRLEYECEK

Global Menkul Değerler Strateji Müdürü Gökhan Uskuay, Merkez Bankası'nın açıkladığı eylem planına ilişkin, “Yeni eylem planı, proaktifliğin en yüksek noktasını oluşturuyor” dedi.

Uskuay, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın açıklamalarına ilişkin değerlendirmesinde, Merkez Bankası'nın eskiden aylık Para Politikası Kurulu (PPK) toplantıları ile politika faizi belirlediğini anımsatarak, şunları kaydetti:

"Artık bunun önemi kayboluyor. Merkez Bankası artık günlük olarak piyasaya verdiği likidite ile faiz oranlarını daha aktif bir şekilde belirleyecek. Yani her gün bir PPK toplantısı olacakmış gibi düşünülebilir. Faiz oranlarında Merkez Bankası oldukça etkili olacak. Örnek vermek gerekirse; bugün TCMB repo ihalesi açmadı, tahvil faizleri yüzde 10'nu aştı ve dolar 1,76'nın altına geriledi.

TCMB şimdi Türk Lirası likiditesi ile gecelik faiz oranlarını etkin kullanacak. Dövizdeki volatilite azalacak ama faiz üzerindeki volatilite artacak. Yeni eylem planı, proaktifliğin en yüksek noktasını oluşturuyor."

FAİZLER YÜKSEK KALACAK

Finansbank Başekonomisti İnan Demir, Merkez Bankası'nın eylem planına ilişkin, “Şu an için öyle anlaşılıyor ki; Merkez Bankası'nın fiyat istikrarı önceliği, bir süre daha bankalar arası piyasada faizlerin yüksek seviyelerde oluşmasına neden olacak” değerlendirmesinde bulundu.

Demir, Merkez Bankası'nın politika esnekliğini daha belirgin bir şekilde muhafaza ettiğini, hatta o anlamdaki esnekliğini daha da güçlendirdiğini söyledi. Piyasadaki faizlerin oluşacağı seviyeleri icabında günlük olarak değiştirmenin alışıldık para politikası çerçevesinden biraz daha uzaklaşmak anlamına geldiğini dile getiren Demir, şöyle devam etti:

"Şu an için öyle anlaşılıyor ki; Merkez Bankası'nın fiyat istikrarı önceliği, bir süre daha bankalar arası piyasada faizlerin yüksek seviyelerde oluşmasına neden olacak. Bu tabii bono piyasası için olumsuz, Türk Lirası için olumlu bir haber. Ama Merkez Bankası, özellikle Avrupa'daki gelişmelere karşı hızla politika duruşunu değiştirecek esnekliğe de sahip. Bu esnekliği kullanacağından da şüphem yok."