22
Mayıs
2024
Çarşamba
EKONOMİ

Millî gelirin yarısı faize gitti

Siyasi ve ekonomik istikrar sayesinde faiz oranlarındaki hızlı düşüş, faiz harcamalarını da azalttı. Ancak buna rağmen son 5 yılda faize 184,3 milyar dolar harcandı.

Bu rakam, milli gelirin yaklaşık yarısına tekabül ediyor. IMF'nin 2006 tahminlerine göre Türkiye'nin milli geliri 380 milyar dolar. Söz konusu parayla, Türkiye'yi çok daha ileri götürecek yatırımlar gerçekleştirilebiliyor. Mesela, 2,5 milyon 4 kişilik fakir aileye 15 yıl boyunca aylık net 405 Yeni Türk Lirası verilebiliyor.

Bununla birlikte GAP'ın bitirilmesi, 10 bin kilometre demiryolu, 3 bin kilometre otoyol, 5 baraj, 400 kilometre metro, 3. Boğaz köprüsü, 2 milyon gecekondu yerine modern konutlar yapılması halinde bile geriye 4,7 milyar dolar kalıyor. Bununla da ülkeyi binlerce spor tesisi ile donatmak mümkün.

2001'de yaşanan krizin ardından geçen sürede genel devlet gelirleri 633,4 milyar doları bulurken, genel faiz dışı gider 503 milyar dolar oldu. Faiz dahil genel toplam gider de 687,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2002'de 73,6, 2003'te 95,9, 2004'te 123,8, önceki yıl 159,4, geçen yıl ise 180,7 milyar dolar gelir elde edildi. Buna karşın 2002'de 98,7, 2003'te 120, 2004'te 139,9, önceki yıl 158,5, geçen yıl da 170,2 milyar dolar harcama yapıldı. Türkiye bu sürede faize ise 2002'de 35,6, 2003'te 40,4, 2004'te 40,7, önceki yıl 34,8, geçen yıl ise 32,8 milyar dolar harcadı. Buna karşın, yatırıma 2002'de 8,5, 2003'te 8,7, 2004'te 9,5, önceki yıl 13,9, geçen yıl da 15 milyar dolar ayırabildi. Faize giden 184,3 milyar dolar, yatırım için ayrılan 55,7 milyar doların üç katından fazla bir tutarı buluyor. Kamunun stokundaki proje sayısı ise 2006 itibarıyla 2 bin 525. Bunların cari fiyatlarla toplam tutarı 139 milyar dolar.

Faize giden parayla kamunun stokundaki bütün yatırımları tamamlamak mümkün. Yatırımların bitmesi için 5-6 yıl, bazıları için 30 yıl beklemek gerekmiyor. Mesela, Türkiye'nin kaderini değiştirecek projelerden GAP, bütün aşamalarıyla 32 milyar dolar. Projeye, şu ana kadar 16 milyar dolar harcanmış. Faize 5 yılda harcanan parayla, 6 tane GAP'a başlamak ve bitirmek neredeyse mümkün. Diğer yandan Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2006 fiyatlarıyla betonarme karkas 1. sınıf 100 metrekare bir evin inşaat maliyeti 21 bin 386 dolar. Buna göre faize giden 184,3 milyar dolarla 8 milyon 617 bin 787 ev yapmak mümkün. Bu Türkiye'deki konut stokunun yaklaşık yarısını yenilemek anlamına geliyor. Devlet Planlama Teşkilatı hesaplamalarına göre, çift hatlı, elektrikli ve sinyalli 1 kilometrelik demiryolunun maliyeti düz arazide 1,4, engebeli arazide 3, çok engebeli arazide ise 4,2 milyon dolar. Buna karşın 1 kilometrelik otoyolun maliyeti düz arazide 6, engebeli arazide 12 milyon dolar. 184,3 milyar doların yarısı demiryolu, yarısı otoyol yapımı için harcansa, engebeli arazi hesabıyla 30 bin 717 kilometre demiryolu, 10 bin 239 kilometre otoyol yapılabiliyor. Böylece de bütün büyük kentler otoyolla birbirine bağlanmış oluyor. Ayrıca bu parayla, Türkiye nüfusunun en fakir yüzde 20'sine 15 yıl boyunca kişi başına aylık 70,15 dolar, 4 kişilik aile başına aylık 280,62 dolar para yardımı yapılabiliyor. 2006 yıl sonu itibarıyla merkezi yönetimin borç stoku 244,1 milyar dolar. Bu borç faiz gideriyle ödenirse devletin borcu sadece 8,7 milyar dolar oluyor.


aa
Yayın Tarihi : 29 Ocak 2007 Pazartesi 09:02:52
Güncelleme :30 Ocak 2007 Salı 09:17:26


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?