Dünyanın kesinleşmiş petrol rezerv cari üretim düzeyini 42 yıl daha sürdürebilecek düzeyde bulunuyor.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Uluslararası Enerji Ajansı verileri dikkate alınarak hazırlanan, "Türkiye Petrol Piyasası Raporu"na göre, 2005 yılı sonunda dünyanın kesinleşmiş petrol rezervi 1,293 milyar varil olarak belirlendi.

Rezervlerin yüzde 62'si Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerinde toplanıyor.

Tüm rezervlerin yüzde 20'si ile Suudi Arabistan dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip ülkesi konumunda bulunuyor.

En büyük rezerve sahip 20 ülkenin 7'si de Kuzey Afrika bölgesinde yer alıyor.

Dünyada kesinleşmiş petrol rezervi üretim düzeyini 42 yıl daha sürdürebilecek düzeyde bulunurken, Kanada rezervleri en az işlenmiş ülke olarak mevcut üretimini 200 yıl daha sürdürebilecek rezervlere sahip.

Dünya Ortadoğu'ya bağlı

2005 yılında gerçekleşen günlük ortalama 83,6 milyon varillik petrol üretiminin 35,5 milyon varili ve 2006 yılında gerçekleşen günlük ortama 84,5 milyon varillik petrol üretiminin 35,2 milyon varili Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ülkeleri tarafından yapılıyor.

Dolayısıyla dünya petrol üretiminin yüzde 40'ından fazlası OPEC ülkeleri tarafından sağlanıyor.

OPEC ülkelerini yüzde 10,8 ile Suudi Arabistan, yüzde 4,7 ile İran, yüzde 3 ile Venezuela, yüzde 2,8 ile Nijerya takip ediyor.

En çok ABD tüketiyor

Rapora göre, 2005 yılında küresel petrol talebi günlük 83,7 varil, 2006 yılında 84,5 milyon varil düzeyinde gerçekleşti.ABD tek başına günlük 20,6 milyon varil ile en büyük petrol tüketicisi ülke konumunda bulunuyor.

Dünya enerji talebinin yüzde 58,1'lik kısmı OECD ülkelerine, yaklaşık dörtte birlik kısmı da sadece ABD'ye ait bulunuyor.

Petrol fiyatları

Fiyatların dünyadaki gelişimine bakıldığında, ham petrol fiyatları, 2004'ün ikinci yarısından itibaren 30 dolar/varil civarındaki seviyesinden hızlı bir yükseliş eğilimine girdi.

2005 yılının son çeyreğinde 60 dolar/varil düzeyinde bir duraklama gösterdikten sonra, 2006 yılı Temmuz ayında 75 dolar/varil civarına ulaştı.

Fiyatlardaki ani yükseliş dünya piyasalarında petrol fiyatlarının 100 dolar/varil seviyelerine kadar artarak dünyada yeniden bir petrol krizinin yaşanacağı endişelerini beraberinde getirdi.

Ancak gerek ABD'deki yüksek petrol stoklarına, gerekse Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC'in petrol üretimini kısacağı şeklindeki endişelerin azalmasına paralel, fiyatlar 60 dolar/varil düzeyine gerilemeye başladı, 2006 yıl ortalamasında 'Brent türü' ham petrol fiyatı 65.14 dolar/varil olarak gerçekleşti.

Fiyatların dünyadaki gelişimine bakıldığında, ham petrol fiyatları, 2004 yılının ikinci yarısından itibaren 30 dolar/varil civarındaki seviyesinden hızlı bir yükseliş eğilimine girdi.

2005 yılıson çeyreğinde 60 dolar/varil düzeyinde bir duraklama gösterdikten sonra 2006 yılı temmuz ayında 75 dolar/varil civarına ulaştı.

Rapora göre, petrol kaynaklarının devamlılığının sağlanması modern dünyanın ekonomik ve siyasi dengelerini etkileyen en önemli unsurlardan biri olarak görülüyor.

1970'ler öncesinde bol ve ucuz olan petrol arzında, 1974 yılında Suriye ve Mısır'ın İsrail'e karşı başlattıkları askeri müdahale ile (varili 2,5-3 dolar olan ham petrol fiyatı 11-12 dolara yükselmişti) yaşanan birinci petrol krizi, İran devrimi (ham petrol fiyatlarının varili 30-35dolara kadar yükseldi) ile 1979 yılında yaşanan ikinci petrol krizi ekonomilerin petrole mutlak şekilde bağlı olduğunu gösteriyor.