TBMM Genel Kurulu, Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun Tasarısı'nı ele aldı. Tasarının görüşmeleri sırasında bir konuşma yapan CHP Edirne Milletvekili Nejat Gencan, enerji sektöründeki kararların titizlikle alınması gerektiğini ifade etti.

''Nükleer santraller, ülkemizin olmazsa olmaz şartı mı?'' diye soran Gencan, mevcut enerji kaynaklarını daha verimli kullanmak gerektiğini söyledi. Enerjideki kayıp oranının fazlalığına işaret eden Gencan, enerji nakil hatlarındaki kayıp oranının yaklaşık yüzde 6 olması gerektiğini vurguladı.

Enerji nakil hatlarının yenilenmesi, enerji tasarrufu yapmak gerektiğini belirten Gencan, ''Odalarımızda gündüz bile elektrik yakarak çalışıyoruz. Bunun önüne geçmeliyiz'' dedi. AK Parti Sinop Milletvekili Mustafa Öztürk, nükleer santrallerin Türkiye'nin lüksü olmadığını ifade ederek, ''Bir fantezi olarak düşünülerek tasarı getirilmiş değil'' diye konuştu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Güler ise, tasarının Genel Kurul'da kabul edilmesinin ardından yaptığı teşekkür konuşmasında, nükleer enerji konusunun yerli kömürlerin değerlendirilmesi için son derece önemli olduğunu ifade etti. Katkıları olan tüm kurumlara teşekkür eden Güler, "Bu bir dönüm noktasıdır. Ülkemiz ulusal enerji dengesini nükleer enerjiyle de kuracaktır. Hem bu enerjiye sahip olacağız hem de dışa bağımlılığımızı azaltacağız" dedi.

Görüşmeler sırasında kendisine bazı eleştiriler yöneltildiğine işaret eden Güler, bahsedilen konuların büyük bir çoğunluğunun yanlış olduğunu savundu. Irak'a elektrik verilmesinin Türkiye'nin dış politikasıyla ilgili olduğunu vurgulayan Güler, Türkiye'nin şu anda Bulgaristan ve İran'dan elektrik almasının sözkonusu olmadığını ifade etti. Güler, "Biz yanlış iş yapmayız" diye konuştu.

DEĞİŞİKLİK YAPILDI

Tasarının 4. maddesinde, 'Alım garantisi olmaksızın nükleer güç santrali yapmak ve piyasa şartlarında işletmek isteyen şirketlere, tasarının alım garantisi hariç, diğer hükümlerine göre yatırım yapmalarına olanak sağlayan' bir önerge verildi. Kabul edilen önergeyle, bakanlık tarafından gerçekleştirilecek seçim sürecine katılmaksızın, santral yapacak şirket veya şirketler, 4. madde hariç, tasarının diğer hükümlerine tabi olacak.

KANUN NE GETİRİYOR?
Toplam 5 bin megawattlık nükleer santral kurulması konusunda kararlı olan hükümet, komisyonda kabul edilen yasa tasarısı ile özel sektörün daha önce ifade ettiği çekinceleri tek tek bertaraf etti. Türkiye'nin özellikle enerji alanında yıllarca başını ağrıtan ve özellikle Hazine'nin de karşı çıktığı 'elektrik alım garantisi', nükleer santral projesinde tekrar devreye sokuldu. Enerji Bakanı Güler, Hazine garantisi konusunda Hazine'den Sorumlu Devlet bakanı Ali Babacan ile mutabık olduklarını ifade etti.

Tüm bu teşviklere rağmen özel sektörün nükleer santral projesine girmemesi durumunu da göz önünde tutan hükümet, yasa tasarısına eklediği yeni bir madde ile kamunun nükleer santral yapmasının da önünü açtı.

Özel sektörün nükleer santral yapımı konusunda adım atmaması durumunda kamu devreye girecek. Özel sektörün girmemesi durumunda, ilk önce Bakanlar Kurulu'nda kamunun bu işi yapmasına yönelik bir karar çıkacak. Bu kararla birlikte Enerji Bakanlığı'na bağlı Elektrik Üretim A.Ş. hemen harekete geçerek, KİT statüsünde özel tanımlanmış yeni bir şirket kuracak. Bu şirket, nükleer santral yapımı konusunda özel sektör gibi hareket edecek. Bu şirkete belli oranlarda özel sektör de ortak olabilecek.

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun belirlediği standartlara uygun olan firmalar arasında bir yarışma düzenlenecek. Bu yarışmada en belirleyici unsur ise şirketlerin 15 yıllık süre için önerecekleri fiyat ve miktar teklifleri olacak. Fiyat ve miktar çarpılarak kamu için en uygun teklifler kabul edilecek. Yasa tasarısında özel sektöre verilen en önemli teşvik, 15 yıl süreli elektrik alım garantisi verilmesi olarak dikkat çekti. Santrallerde üretilen elektrik, 15 yıl süreyle parakende ve toptan satış lisans sahibi tüzel kişiler tarafından alınacak. Santralin kontrata bağlamadığı üretim fazlası ile şirketin sözleşmesinin iptal edilmesi halinde açığa çıkacak elektrik de TETAŞ tarafından alınacak.

Yatırımcılar, santral kurulurken oluşabilecek zararlara karşılık zorunlu Yatırım Sigortası yaptıracak. Nükleer santralin en önemli sorunu olarak gösterilen atıklar ve ömrünü doldurduktan sonraki söküm masrafları da yasa tasarısında getirilen düzenleme ile çözüldü. Atıklar ve santralın ömrünü tamamladığında sökümü konusu için de iki ayrı fon oluşturulması benimsendi. Radyoaktif atıklar ve Ulusal Radyoaktif Atık Hesabı (URAH) ve İşletmeden Çıkarma Hesapları (İÇH) adlarındaki bu fonlara ödemeler şirketler tarafından yapılacak. Ödemeler her türlü vergiden muaf olacak. Yatırımcılar için santral arazisi bedelsiz tahsis edilecek. Santralın sökümünden şirket sorumlu olacak. Ancak fonda biriken para yetersiz kalırsa, maliyet Hazine tarafından karşılanacak.

Hükümet sadece bir santral yada üç santral kurulmasını öngörmüyor. 5 bin megawatta ulaşana kadar uygun görülen çeşitli büyüklükteki santrallerin kurulmasına izin verilecek. Santral ya da santrallerin Sinop ve Akkuyu'ya kurulması öngörülüyor.

Nükleer santral kurumuna yönelik yasa tasarısının görüşmeleri sırasında Enerji Bakanı Hilmi Güler'den sürpriz bir önerge getirildi. Kömür santrallerine '15 yıllık Hazine garantisi' getirilen önergeler de dün komisyonda kabul edildi. Kömür konusunda getirilen bu düzenlemeyi de tarihi bir adım olarak değerlendiren Bakan Güler, "Yerli kaynaklarımızı teşvik ediyoruz. Bin megawatın üzerindeki yatırımların 2014 yılına kadar tamamlanması durumunda 15 yıl boyunca ürettiği elektriğini alacağız. Bu önemli bir karar, Türkiye'nin enerji yatırımına ihtiyacı var. Bu teşvikle birlikte bu yatırımların hızlanacağını ve en erken tarihte biteceğini düşünüyoruz" diye konuştu